Trabzon Rehberlik Araştırma Merkezi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Hizmetleri Bölümü tarafından hazırlanan, AB Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı (Ulusal Ajans) tarafından Erasmus+ programı kapsamında 2015 teklif çağrısı döneminde kabul edilen "Engelli Bireylerin Sosyal Beceri Öğretiminde Kullanılan Farklı Yöntem ve Tekniklerin İncelenmesi’’ konulu projenin ilk hareketliliği 12 eğitimcinin katılımıyla 06-20 Mart 2016 tarihlerinde İsveç’in Stockholm şehrinde RHRG GYMNASİUM adlı kurumun ortaklığında gerçekleştirildi.

Yapılan açıklamada;

Proje kapsamında ev sahibi ortağımız RHRG GYMNASİUM ‘da on günlük kurs faaliyeti gerçekleştirildi. Kurs faaliyetinin yanı sıra özel eğitim alanında farklı eğitim kurumlarına ziyaretler yapıldı. Kurum ziyaretlerinde özellikle gözlem ve uygulamalara ilişkin kurum yöneticileri tarafından katılımcılara sunum yapıldı. Ev sahibi ortağımız RHRG GYMNASİUM kurs faaliyeti boyunca İsveç özel eğitim sistemi ve engelli bireylerin eğitiminde kullanılan farklı yöntem ve teknikler hakkında katılımcılarımıza ayrıntılı sunumlar yaptı. On günlük faaliyet boyunca katılımcılarımız İsveç özel eğitim sisteminde yaşamları boyunca kişilerarası ilişkilerde ve kendi kendilerine yeter hale gelebilmeleri için uygulanan farklı yöntem ve teknikleri, uygulamaları yerinde gözlemleme fırsatı yakaladı. Engelli bireylerin eğitiminde kullanılan sosyal becerilerin (sanat, müzik, drama…vb) etkinliklerin özel eğitim sisteminde ne kadar etkili olduğunu engelli bireylere neler kazandırdığını yerinde gözlemleme fırsatımız oldu.

Ülkemizde engelli bireylerin toplumsal hayata adaptasyonu hala bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Özellikle engelli bireylere yönelik toplumsal bakış acılarımız hala süregelen bir problem. Bu proje ile gördük ki gelişmiş bir AB ülkesi olan İsveç; engelli bireylerin eğitimine ayırdığı kaynak, toplumsal bakış acıları ve engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştırıcı alınan önlemler noktasında oldukça ileri düzeyde uygulamalar gerçekleştirmektedir.

Projemizin çalışma programı doğrultusunda kurs faaliyeti dışında farklı özel eğitim kurumlarında yaptığımız gözlemler ve incelmeler mesleki yetkinlik ve farklı dil, din, ırk ve kültürleri tanıma acısından son derece faydalı oldu. Özel eğitim sitemi çerisinde en önemli farklılığımız ‘Grup Yaşam Evleri’ olduğunu gördük. Uzun dönem grup yaşam evi ve kısa dönem grup yaşam evleri özellikle engelli bireye sahip ailelerin yaşadığı zorlukları minimize eden en önemli kurumlar. LSS Kanunu (Engelli Bireylere Yardım ve Hizmet Yasası) engelli bir bireye sağlanacak yardım ve hizmetleri usul ve esaslarını belirleyen kanun sade ve tereddütlere mahal vermemektedir.  İsveç’ de eğitim yerel yönetimlerin sorumluluğunda yürütülmekte ve her öğrenci için yıllık bir bütçe yerel yönetim tarafından belirlenip, öğrencinin kayıt yaptırdığı okula aktarılmaktır. 

Projemizin çalışma programı kapsamında yine özel eğitim alanında yapılan uygulamaları yerinde gözlemlemek, meslektaşlarımız ile paylaşımlarda bulunmak, deneyimlerimizi tecrübe temek için yaptığımız kurum ziyaretleri ve eğitim seminerleri ile İsveç özel eğitim sisteminin güçlü yönlerini daha iyi kavradık. Bu bağlamada Sent Eriks Gymansium (Engelli Lisesi),Talldikskolan (Ağır Engelliler Okulu),Botkyra Belediyesi (Engelli Grup Yaşam Evi), Botkyra Belediyesi (Engelli Kısa Dönem  Yaşam Evi), Engelli Kreşi, Hallunda Engelli İs Eğitim Merkezi adlı kurumlara ziyaretlerde bulunduk. Kurum ziyaretlerimiz teorik olarak aldığımız eğitimin bire bir sahada uygulanmasını görmemiz acısından son derece yararlı oldu. Rehberlik ve Araştırma Merkezileri ülkemizde engelli bireylerin eğitsel tanılanma ve yerleştirme süreçlerini, destek eğitim hizmetlerinin planlanmasını yürüten kurumlardır. İsveç’ de yerel yönetimlerin bünyesinde bulunan Habilitasyon Merkezleri de benzer görevi yerine getirmekte olduğunu gördük. Engelli bir bireyin tanılanması ve ne gibi ihtiyaçlarının olduğunun belirlenmesi için Habilitasyon merkezleri yetkilendirmiştir.

Projemizin hareketliliği sonunda katılımcılarımız farklı kültürleri tanıma ve yabancı meslektaşları ile bilgi paylaşımları yaparak AB özel eğitim sistemi hakkında çok değerli kazanımlar elde ettiler. AB Ülkelerinin özel eğitime bakışı ve özel eğitim alanında uygulana yöntem ve teknikler, engelli bireylerin sosyal hayata adaptasyonları noktasında sergiledikleri tutum ve davranışları yerinde görmek mesleki anlamda bizler önemli katkılar sağladı.

Yaptığımız bu AB saha ziyareti sonucunda gördük ki farklı bir ülkede o ülkenin eğitim sistemi, eğitimde uygulanan farklı yöntem ve tekniklerin neler olduğu, öğrenci, öğretmen ve öğretim metotlarını yerinde görmek, eğitimciler ile tecrübeleri ve uygulamaları paylaşmak mesleki anlamda katılımcıların ufkunu genişletmiş ve projenin amacına ulaşmasını sağlamıştır. İsveç hareketliliği sonucunda proje ekibi olarak yaptığımız değerlendirmeleri alanda çalışan özel eğitim uzmanları, rehber öğretmenler ve diğer paydaşlar ile paylaşarak projemizin çıktılarının yayınlaşmasını sağlayacağız. Özel eğitim alanında özellikle sosyal beceri öğretiminde kullanılan farklı yöntem ve tekniklerin geliştirilmesi noktasında gözlemlerimizi ve öğretilerimizi çevre illerdeki diğer Rehberlik ve Araştırma Merkezleri ile de paylaşacağız. Projemizin Portekiz akışı da tamamlandığında hazırlayacağız nihai raporu Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğüne sunarak özel eğitim sistemimizin daha da zenginleşmesine katkı sunacağız.