Şantaj Nedir?

Şantaj, tehdit suçunun özel bir biçimi olarak kabul edilir ve mağdurun daha yoğun bir şekilde huzursuz edilmesine neden olan eylemleri cezalandırmayı hedefler. Bu suç, mağdurun iç huzuru, kişisel özgürlüğü ve hürriyetini koruma amacı taşır. Bir tehlike suçu niteliğinde olan şantaj suçu, mağdura yönelik belirli eylemlerle işlenebilir.

1) Hakkı Olan veya Yükümlü Olduğu Bir Şeyi Yapacağından veya Yapmayacağından Bahisle Şantaj (TCK md. 107/1)

Bu tür şantaj, failin bir kişiyi, kanuna aykırı bir şekilde veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya ya da yapmamaya zorlamasıyla ortaya çıkar. Örneğin, fail, bir kimseye karşı hakkı olan bir işlemi yapacağını veya yapmayacağını söyleyerek onu tehdit eder ve bu tehditle mağdurun iradesini kontrol altına almaya çalışır. Bu durumda fail, hukuken sahip olduğu hak veya yetkileri kötüye kullanarak mağdura baskı yapar. Şantajın bu şekli, genellikle haksız çıkar sağlama amacı taşır ve failin çıkar elde etmesi şantaj suçunun unsurlarını oluşturur.

2) Bir Kimsenin Şeref veya Saygınlığına Zarar Verecek Hususların Açıklanacağı Tehdidiyle Şantaj (TCK md. 107/2)

Bu durumda şantaj, failin mağdura, onun şeref ve saygınlığına zarar verebilecek, kişisel itibarını sarsacak bilgi veya olayları açıklayacağını ya da isnat edeceğini söyleyerek baskı yapmasıyla gerçekleşir. Fail, mağdurun kişisel ya da toplumsal itibarını zedeleme tehdidiyle onu istediği bir eylemi yapmaya veya yapmamaya zorlar. Bu tür şantajda tehdit unsuru, mağdurun toplumdaki yerini ve saygınlığını ciddi şekilde tehlikeye sokabilecek mahiyettedir.

Şantaj Suçu Nedir?

Şantaj suçu, kişinin iç huzurunu, hürriyetini, güvenliğini ve özellikle karar verme ile irade özgürlüğünü koruma amacı taşıyan bir suçtur. Bu suç tipinde, fail, mağduru zorlayarak onu bir eyleme yönlendirmeyi hedefler. Fail, mağdura, hakkı olan ya da yerine getirmekle yükümlü olduğu bir şeyi yapacağını veya yapmayacağını söyleyerek baskı kurar ve mağdurun iradesini bu yolla etkiler. Şantaj suçu, bu yönüyle mağdurun psikolojik baskı altında kalarak istemediği bir davranışta bulunmasına neden olmayı amaçlar.

Şantaj Suçunun Unsurları Nelerdir?

Şantaj suçunu unsurları bakımından maddi ve manevi unsurlar olmak üzere ikiye ayırarak incelemek gerekmektedir.

Şantaj Suçunun Maddi Unsurları

Suçun maddi unsurları; fail, mağdur, suçun konusu, hareket ve neticedir.

Fail

Kural olarak yani aksi belirtilmediği müddetçe suçun faili, herkes olabilmektedir. Bu hususlar doğrultusunda Türk Ceza Kanunu’nun 107. Maddesi kapsamında aksi bir belirleme yapılmamıştır. Bu sebeple şantaj suçunu herkes işleyebilmektedir.

Fakat TCK madde107/1 kapsamında tanımlanan suçun oluşması için failin, hukuken korunan herhangi hakka sahip olması veya bir yükümlülük sahibi olması şartı aranmaktadır. Dolayısıyla failin bahsedilen şartları taşıması gerekir.

Mağdur

Mağdur, kendisine karşı işlenen suçtan zarar gören kişi olarak tanımlanabilmektedir.

Şantaj suçunun mağduru açısından faildeki gibi herhangi bir şart aranmamaktadır. Bu bakımdan mağdur, herkes olabilmektedir.

Suçun Konusu

Suçun konusu, hareketin yönelik olduğu ve suçun üzerinde gerçekleştiği kişi ya da şeyleri ifade etmektedir.

Şantaj suçu kapsamında gerçekleştirilen eylemlerden etkilenen ve zarar gören kişiler, şantaj suçunun konusunu oluşturmaktadır.

Fiil

Şantaj suçu eylem olarak seçimlik hareketli bir suç olup 3 farklı şekilde işlenebilmektedir. Bunlar aşağıda şöyle belirtilmektedir;

Failin, mağduru kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlaması,

Failin, haksız çıkar elde etmek amacıyla mağduru zorlaması,

Failin, mağdurun şeref veya haysiyetine zarar verecek nitelikteki hususlarını açıklayacağı yönünde tehditte bulunması.

Şantaj Suçunun Manevi Unsurları

Manevi unsur, bir kişinin suç işleme kastıyla sergilediği irade durumunu tanımlar ve iki temel biçime ayrılır: Kast ve taksir. Bir suçun taksirle işlenmesinin mümkün olması için, kanunun bu durumu açıkça tanımış olması gerekir. Yasal mevzuatta, taksirle işlenen şantaj suçuna yönelik bir hüküm bulunmamaktadır. Bundan ötürü şantaj suçu ancak kasten işlenebilir olarak kabul edilir, failin, hakkı olan ya da bir yükümlülük altında bulunduğu bir eylemi yapacak ya da yapmayacak olmasını gerekçe göstererek, bir başkasını yasal olmayan bir şekilde bir şey yapmaya ya da yapmamaya zorladığı veya haksız bir menfaat elde etme amacı güttüğü anlaşılır. Yani, bu tip eylemlerin bilinçli ve isteyerek gerçekleştirilmesi zorunludur.

Teşebbüs

Teşebbüs, kişinin suç işleme niyetiyle hareketleri planladıktan ve hazırlıkları tamamladıktan sonra suçu işlemeye fiilen başlamasına rağmen, dışsal sebepler nedeniyle suçu tamamlayamadığı durumları ifade eder. Türk Ceza Kanunu’nun 35. maddesine göre, “Kişi, işlediği suçu tamamlayamazsa, teşebbüs nedeniyle sorumlu tutulur ve zarar ya da tehlikenin boyutuna bağlı olarak cezada indirim uygulanır.”

Suça İştirak

Şantaj suçuna iştirak, genellikle şantaj suçuna yardım etme veya şantaj suçuna azmettirme şeklinde gerçekleşebilir. Şantaj suçuna iştirak eden kişiler, şantaj eyleminin gerçekleştirilmesine yardımcı olan veya bu eylemi teşvik eden kişilerdir. İştirakçilerin suça katkıları, şantaj suçunun meydana gelmesi ve etkili olması açısından önemlidir.

Şantaj suçunda iştirak hükümleri şu şekildedir:

Yardım Etme: Şantaj suçunun işlenmesinde, başka bir kişiye yardım edenler de suça ortak sayılır. Yardım etme, suçun işlenebilmesi için somut bir desteğin sağlanmasını gerektirir.

Azmettirme: Şantaj suçunu başkasının işlemesi için kışkırtmak, teşvik etmek ya da suça yönlendirmek olarak ifade edilen azmettirme de şantaj suçuna iştirakin bir biçimidir.

Şantaj suçu, mağdurların huzurunu ve güvenliğini doğrudan tehdit eder. Aynı zamanda, maddi ve manevi zararlara yol açma potansiyeli taşır. Bu nedenle şantaj suçuna iştirak eden kişiler de bu zararlardan sorumlu tutulabilir ve cezai müeyyidelere maruz kalabilirler. Şantaj suçu, mevcut hukuk sistemimizde ciddi bir suçtur ve sanıkların üzerinde suçu işlediklerine dair kuvvetli delil bulunması halinde hüküm giymeleri muhtemeldir.

Şantaj Suçu Şikâyet Süresi

Şikayete tabi suçlar 5237 sayılı TCK'nin 73. Maddesinde yer almaktadır. Şantaj bu maddede yer almadığı için şikayete tabi suçlar arasında bulunmamaktadır. Bu nedenle şantaj suçu için kişilerin şikayet etmesine gerek yoktur.

Şantaj Suçunda Zamanaşımı

Şantaj suçunun zamanaşımı süresi 8 yıl olarak belirlenmiştir. Burada önemli olan, suçun işlenmeye başlandığı tarihten itibaren 8 yıl içinde bu suçun yetkili makamlara bildirilmiş olmasıdır. Aksi halde, 8 yılı aşan bir süre geçmesi durumunda zamanaşımı dolmuş olacak ve suçla ilgili olarak soruşturma ya da kovuşturma yapılamayacaktır.

Şantaj Suçu Nasıl İspatlanır?

Şantaj suçu günümüzde çeşitli iletişim araçlarıyla işlenmeye müsait bir suçtur. Şantaj suçu, tanık beyanlarının yanı sıra bazı teknik delillerle de kanıtlanabilmektedir, şantaj suçunda ispat araçları şu şekildedir:

Tanık beyanları,

Dosyalar,

Metinler,

Mesaj içerikleri,

HTS kayıtları,

Gizli ses ve görüntü kaydı almak,

WhatsApp, Telegram uygulamaları üzerinden gönderilen mesajlar,

Skype, Youtube, Facebook, Instagram,

Tehdit ile Şantaj Suçu Farkı Nelerdir?

Şantaj suçu ile tehdit suçu arasındaki temel fark; şantaj suçunda fail, mağdurun zor durumundan faydalanarak mağduru belirli bir hareketi yapmaya veya yapmamaya zorlamaktadır ve mağdurdan haksız çıkar sağlamayı hedeflemektedir. Ancak tehditte ise durum daha farklı olup; failin asıl amacı mağdurdan menfaat sağlamak değil, mağdurun iç huzurunu kaçırmak ve onu korkutmaktır. Tehdit suçunda failin mağdurdan menfaat sağlama gibi bir amacı bulunmamaktadır.

Şantaj Davası Nasıl Açılır?

Şantaj mağduru olan kişinin, suçun bildirilmesi ve korunma talebinde bulunabilmesi için çeşitli yasal yolları mevcuttur. Mağdur, suçun işlendiğini fark ettiği andan itibaren polise, jandarmaya ya da savcılığa başvurarak, durumu sözlü veya yazılı olarak bildirme hakkına sahiptir. Bu başvuru, mağdurun korunması ve şantajcının adalete teslim edilmesi açısından ilk adım olarak büyük önem taşır.

Ancak, her ne kadar mağdurun şikayet hakkı bulunsa da, şantaj gibi karmaşık suçlarda suçun ispatlanması ve kısa sürede etkili sonuçlar alınması her zaman kolay olmayabilir. Şantaj suçunun faili, genellikle tehdidin delillendirilmesini zorlaştıracak yöntemlere başvurabilir. Bu tür durumlarda, mağdurun bir avukattan profesyonel hukuki destek almasıbüyük bir avantaj sağlar. Avukat, mağdurun haklarını en etkin şekilde savunabilmek için gerekli adımları atar, delil toplama sürecinde mağdura rehberlik eder ve yasal sürecin her aşamasında doğru stratejiler geliştirir.

Özellikle şantaj suçunun dijital ortamda işlendiği durumlarda, mesajlar, ses kayıtları veya görseller gibi dijital delillerin uygun şekilde toplanması ve sunulması büyük bir dikkat gerektirir. Bir avukat, bu tür delillerin toplanması ve hukuki süreçte doğru şekilde kullanılması konusunda mağdura yardımcı olabilir. Ayrıca, avukatın desteğiyle, şantajcının mağdura karşı oluşturduğu baskı ve tehditler daha hızlı bir şekilde etkisiz hale getirilebilir ve adaletin sağlanması için gerekli hukuki süreç hızlandırılabilir.

Şantaj Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme

5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemeleri Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkındaki Kanun’un 12. maddesinde Ağır Ceza Mahkemelerinde görülecek davalar düzenlenmiştir. Ancak söz konusu maddede şantaj suçu sayılmamıştır. Yani şantaj suçu Ağır Ceza Mahkemesinin görev alanına girmediğinden asıl görevli mahkemeler olan Asliye Ceza Mahkemesi şantaj suçu bakımından görevlidir.

Şantaj Cezasına Hangi Avukat Bakar?

Türk Ceza Kanunumuzda “Hürriyete Karşı Suçlar” başlığı altında şantaj suçu (TCK 107) düzenlenmiş olup; genellikle bu belirtilen suç tipleri üzerinde faaliyet yürüten ve müvekkillerinin haklarını savunan avukatlar ceza avukatı olarak adlandırılmaktadır. Ceza avukatımız Avukat Mehmet Genç, hürriyete karşı suçlar kapsamında hukuki danışmanlık vermektedir.

Şantaj Suçunun Cezası Nedir?

Şantaj suçu, Türk Ceza Kanunu madde 107 hükmünde düzenlenmiş olup cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve 5000 güne kadar adli para cezasıdır.

Suçun kovuşturulması ile mahkeme tarafından yalnızca hapis cezası veyahut yalnızca adli para cezasına hükmedilmesi için bir zorunluluk bulunmamaktadır. Mahkeme tarafından hem hapis cezasına hem de adli para cezasına hükmedilebilecektir.

Şantaj Suçu ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, fail hakkında verilen cezanın belli bir süre sonuç doğurmamasıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı, iki yıl veya daha altında olan hapis cezası hakkında verilmektedir. Şantaj suçu sebebiyle verilen cezanın 2 yıl ve altında olması ayrıca diğer şartların da sağlanması halinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi mümkündür.