Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Okay Pekşen, kaçak kazı yapan kişilerin hem hayatlarını tehlikeye attığını hem de kültürel mirasa zarar verdiğini belirtti. Kaçak kazıların hukuki açıdan suç teşkil ettiğini vurgulayan Pekşen, vatandaşların bilinçlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
"Emeksiz Zenginleşme Hayali İnsanların Hayatına Mal Oluyor"
Türkiye’de her yıl yüzlerce kaçak kazı yapıldığına dikkat çeken Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Okay Pekşen, bu kazıların çoğunun ciddi riskler barındırdığını belirtti. Kaçak kazılar sırasında yaşanan göçükler, metan gazı tehlikesi ve diğer kazalar nedeniyle birçok insanın hayatını kaybettiğini vurgulayan Pekşen, şu ifadeleri kullandı:
"Türkiye’de her yıl çok sayıda kaçak kazı tespit edilmekte ve bu kazıları yapanlar yakalanmaktadır. Ancak vatandaşlarımızın bilinçlendirilmesi gerekiyor. ‘Emeksiz zenginleşme’ hayaliyle hareket eden insanlar, tarihi ve kültürel mirasa büyük zarar veriyor. Üstelik, izinsiz kazı yapmanın 5 yıla kadar hapis cezası olduğunu unutmamak gerekiyor."
Kaçak Kazılar Büyük Risk Taşıyor
Kaçak kazı yapan kişilerin bilinçsizce hareket ettiğini ve büyük tehlikelere maruz kaldığını belirten Pekşen, kazı sırasında yaşanan kazaların çoğunun önlenebilir olduğunu ifade etti:
Metan gazı riski: Derin kazılarda gaz birikmesi nedeniyle boğulma veya patlama riski oluşabiliyor.
Çökme tehlikesi: Özellikle mağaralarda ve yumuşak zeminlerde yapılan kazılarda göçük yaşanabiliyor.
Düşme ve yaralanmalar: Kaygan zeminlerde düşme sonucu ciddi yaralanmalar meydana gelebiliyor.
Psikolojik etkiler: Sürekli define arayarak büyük umutlar besleyen kişiler, zamanla psikolojik sorunlar yaşayabiliyor.
"Kaçak Kazılar Kültürel Mirası Yok Ediyor"
Kaçak kazılar sadece yapan kişiler için tehlike oluşturmakla kalmıyor, aynı zamanda ülkenin arkeolojik ve kültürel mirasını da tahrip ediyor. Bu noktada define arayışına giren kişilerin büyük zararlar verdiğini söyleyen Pekşen, şunları ekledi:
"Ülkemiz kültürel ve arkeolojik miras açısından büyük bir zenginliğe sahip. Ancak kaçak kazılar bu mirası yok ediyor. Defineciler, buldukları arkeolojik eserlerin değerini bilmeden tahrip ediyor. Oysa bu eserler, turizm ve ekonomi açısından büyük bir öneme sahip."
Kaçak kazıların, sadece tarihi eserlere zarar vermekle kalmadığını, aynı zamanda ülkenin milli menfaatlerine de zarar verdiğini belirten Pekşen, tarihi alanların korunması gerektiğini vurguladı.
Kaçak Kazılar İhbar Edilmeli
Kaçak kazıların ciddi sonuçlar doğurduğunu belirten Pekşen, vatandaşların bu tür yasa dışı faaliyetleri yetkililere bildirmesi gerektiğini söyledi. Pekşen, şu çağrıyı yaptı:
"Kaçak kazılarla karşılaşan vatandaşlarımız, bu durumu resmi makamlara ihbar etmelidir. Çünkü bu kazılar sadece tarihi eserleri yok etmiyor, aynı zamanda ülkemizin kültürel varlıklarını da tehdit ediyor. Kaçak kazı yapan kişilere karşı toplum olarak bilinçlenmeli ve bu tür olayları önlemek için hep birlikte hareket etmeliyiz."
Kaçak Kazılar ve Hukuki Süreçler
Türkiye’de izinsiz define aramak ve kaçak kazı yapmak suç kapsamına giriyor. Mevcut yasalara göre, izinsiz kazı yapan kişiler 5 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalabiliyor. Ayrıca, tespit edilen tarihi eserlerin korunması ve müzelere kazandırılması amacıyla denetimler sıkılaştırılıyor.
Kaynak:
