Artvin’in yüksek kesimindeki ilçelerinden Şavşat’ın, eski adı Tibet, yeni adı Cevizli Köyü’ndeki tarihi kilisede, virane durumundan kurtarılmak için, kazı ve onarım çalışmaları devam ediyor.

Artvin’de, bin 200 yıllık tarihe sahip Tibet Kilisesi’nde, onarım ve arkeolojik kazı çalışmalarında, kilisenin asırlardır saklı olan tarihinin, gün yüzüne çıkarılması amaçlanıyor.

Artvin’in sakin kasaba (Cittaslow) ünvanlı Şavşat ilçesindeki, yaklaşık bin 200 yıllık tarihe sahip olan Tibet Kilisesi’nde, ilk etap da arkeolojik kazı çalışmaları devam ediyor. İlçe merkezine 11 kilometre uzaklıkta manzarası, doğası ve coğrafi yapısıyla da ünlü olan Cevizli Köyü’nde bulunan kilise de “Tibet Manastırı Temizlik ve Koruma Çalışması” projesi adı altından başlanan onarım ve kazı çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Tibet Kilisesi’nin bölgedeki en önemli manastır yapılarından birisi olduğunu kaydetti. 

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından da desteklen ve Erzurum Müzeler Müdürlüğü Başkanlığı’nda yürütülen projede, çok farklı üniversitelerden, arkeolog, sanat  tarihçisi, mimar, konservatör gibi yaklaşık 15 bilim adamının, bu projede görev aldığı öğrenildi. Yaklaşık 4 yıl olarak planlanan projede, devasa ceviz ağaçlarıyla da ünlü Cevizli Köyü’ndeki bu manastır, oldukça harap olmasına rağmen, halen görkemini korumakta olduğu, bölgeye çok sayıda yerli ve yabancı turist çektiği gözlendiği tespit edildi. 

Bu tarz yapıların 9. Yüzyılla 12. Yüzyıllar arasında yapıldığı Tibet Manastırı da, günümüze sadece kilisesi ile ulaşmış olsa da, çevresi ile birlikte manastır olarak hizmet verdiği öğrenildi.

Kilise kubbesinin 1950’lili yıllarda çöktüğü belirtilirken, yapının asırlar sonrada olsa 1988 yılında taşınmaz bir kültür varlığı olarak, kayıt altına alındığı bildirildi.

Manastır çevresinin önemli bir destinasyon merkezi olması beklenirken, Artvin Valiliği, Şavşat Kaymakamlığı ve Şavşat Belediyesi’nin de projeye büyük katkıları olduğunu belirtildi.  Aslına uygun olarak yaklaşık 4 yıl sonra bu manastır, çevresi ile birlikte yeniden ortaya çıkacak kültür ve turizm potansiyeliyle, bölgede önemli bir destinasyon merkezi olacak.

Diğer yandan, bölgenin Osmanlı Devleti egemenliğine geçmesi sonrası, yapının o dönemlerde camiye dönüştürüldüğü ve 1884-85 yıllarına kadar da cami olarak kullanıldığının, yüzey araştırmalarıyla tespit edildiğini belirtildi.

Bu arada, köy muhtarı Bayram Dursun’da Haber61’e; köşe yazarımız Turgay Beşyıldız’a yaptığı açıklamada, kilisenin arkeolojik kazı çalışması sonrası, restore edilerek turizme kazandırılması için yıllardır mücadele ettiklerini söyledi.

Dursun, “Tibet Kilisesi köyümüze değer katan bir yapı. Bu proje ile bu tarihi yapı saklı zenginlikleriyle yeniden gün yüzüne çıkacak. Köy halkımızda bu projeden çok memnun. Köye gelen yolumuzda düzeltiliyor. Bu projede emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz. Kiliseye ilgi çok fazla. Özellikle Gürcistan tarafından  gelen gürcü ve yabancı turistler ağırlıklı olmak üzere, yerli turistlerde bireysel ve grup olarak geliyorlar. Kazı çalışmaları sonrası ilginin daha çok artacağını düşünüyorum. ” dedi.

Öte yandan, yetkililerden edinilen bilgiye göre, söz konusu tarihi kilisenin kazı ve onarım çalışmalarına kış mevsimi şartları nedeniyle bugünlerde ara verildiği, önümüzdeki bahar da yeni ve yetecek  miktarda bir ödenek gelmesiyle, çalışmalara yeniden kalındığı yerden devam edileceği öğrenildi.