Rusya ve Ukrayna'nın, transit gazın denetimi için AB'li gözlemciler atanmasını öngören protokolü imzalamasıyla bugün-yarın vanaların açılmasını bekleyen Avrupa'ya bir "soğuk şok" daha geldi. Kiev'in son anda “anlaşmayı bozarak, dalga geçercesine protokole kendi şartlarını dayattığını” söyleyen Başkan Medvedev, imzalanan belgeyi geçersiz ilan etti. Şimdi ne olacak? İşte dün gecenin sürpriz gelişmeleri:

Ukrayna'nın Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa'ya sevkiyatının AB gözlemcileri denetiminde yapılmasını öngören protokolü dün imzaladığı açıklanmıştı. Moskova'nın vanayı haftasonunda açacağı, AB gözlemcilerinin Kiev ve Moskova'ya doğru yola çıktıkları, en geç 36 saat içinde Avrupa'nın gaza kavuşacağı haberleriyle "sıcak hava" esmeye başlamıştı.

Ancak dün önce Gazprom, "İmzalanan protokolün orijinali Kiev'den bize ulaşmadı, metni görmeden vanayı açamayaız" açıklamasını yaptı. Akşama doğru Kiev'in protokole ek maddeler ekleyerek kendisini haklı çıkarma ve Rusya'ya fatura kesme çabası olduğu ortaya çıkınca da skandal patlak verdi.
Başkan Medvedev akşam TV'lerde yayınlanan öfkeli konuşmasında, Kiev'in protokole “Ukrayna'nın gaz çalmadığı, Rus gazının tamamını Avrupa'ya yolladığı” maddesinin eklenmesi şartını koştuğunu söyleyerek, “Bu alay etmekten başka bir şey değil. Çalınan gazın üstüne yatıyorlar. Bu yapılan, açıkça provokasyon ve yıkıcı bir adım” açıklamasını yaptı.

Medvedev'i öfkelendiren bir başka nokta, ek protokole Ukrayna'nın "Daha önce yaşanan gaz kesintisinden dolayı Ukrayna'nın bir kabahati olmadığı bu nedenle bir cezai müeyyide uygulanamayacağı" ifadesinin eklenmesi ve kabahatin Rusya'ya yıkılmak istenmesi. Kiev ayrıca protokole, "Ukrayna her zaman güvenilir bir transit partneri oldu ve öyle kalacak. AB gözlemcileri yerleştirme fikrid de Ukrayna'ya aittit" maddelerini koydurunca bu da Moskova'nın sert tepkisine yol açtı.

Ukrayna ayrıca, Avrupa'ya Rus gazının sevkiyatını başlatabilmek için Rusya'dan günde 21 milyon metreküp ücretsiz gaz talebinde bulundu. Gazprom'dan yapılan açıklamada ise, “Ukrayna teknik ihtiyaçlar için gereken gazı kendi rezervlerinden karşılamakla yükümlü” denildi. Teknik olarak sevkiyatın başlatılabilmesi için, şu an boş olan boru hattının önce gazla tamamen doldurululması ve bunun sevk edilecek miktara dahil edilmemesi gerekiyor. İşte bu "bedava" gazı kimin karşılayacağı da yeni tartışma konusu.

Bu arada Ukrayna Başbakanı Yuliya Timoşenko, Ukrayna'nın yeni kontrat imzalanmadan Rusya'ya, teknik ihtiyaçlar için gereken gazın parasını ödemeyeceğini söyledi. Timoşenko, “Kontrat imzalanana kadar, en iyisi beklemek” dedi.

Son durum şöyle: "Bitti" sanılan Avrupa'nın gaz krizi yine çıkmaza girdi. "Bitmedi" denilen Kiev'in kendi iç tüketimi için Rusya'dan gaz alma sorunu da 450 dolarlık fiyat yüzünden hala masada. Şimdi gözler yeniden AB'nin üzerinde.