Anneleri evlatsız, çocukları babasız bırakan Srebrenitsa soykırımının acısı aradan geçen 17 yıla rağmen hiç bitmedi. Srebrenitsalı anneleri yalnız bırakmamak için Bosna-Hersek başta olmak üzere Türkiye'den ve dünyanın değişik yerlerinden gelen 10 binlerce insan, törenlerin yapılacağı, adeta "beyaz zambaklar ülkesi" olan Potoçari'deki şehitlikte toplandı. 

Tuzla kentinin Nezuk kasabasında 3 gün önce başlatılan "ölüm yürüyüşü"ne katılan yaklaşık 10 bin kişi yürüyüşlerini Potoçari mezarlığında bu sabah itibarıyla tamamladı. Yürüyüşe katılanların bir kısmı geceyi, geldikleri Potoçari çevresinde kurdukları çadırlarda geçirdi. 

"Beyaz zambaklar" gibi dizilen uçsuz bucaksız mezar taşlarının bulunduğu Potoçari'de toplanan 10 binlerce insan, dua edip kurbanların ardından gözyaşı döküyor. Bu gözyaşları, 17 yıl önce katledilen, daha sonra bedenleri parçalara bölünüp atıldıkları çeşitli toplu mezarlarda bulunan, uzun çalışmalar sonucu kimlikleri belirlenen kurbanlar için akıtılıyor. 

520 kurbanın tabutu başında büyük hüzün 

Srebrenitsa'da 11 Temmuz 1995'te katledilen 8 bin 372 kurbandan toplu mezarlarda cesetleri bulunan 520 kişi bugün kılınacak cenaze namazıyla toprağa verilecek. 

Potoçari'deki Anıt Mezarlığa getirilen tabutların başında gözyaşı ve hüzün hakim. Kiminin parçalanan vücudundan sadece bir ayak kemiği, bir parmağı, kimininse vücudundan bir parçanın bulunduğu tabutlar, bugün insan onuruna yakışacak şekilde defnedilecek. 

Kaybettikleri kurbanların aradan yıllar geçse de yakınlarını buldukları kalıntılarıyla toprağa verecek Srebrenitsalılar, bir taraftan hüzün diğer taraftan yakınlarına ait bundan böyle bir mezar olmasının buruk sevincini yaşıyor. 

Başı belli ancak sonu adeta görülmeyen tabutların başında ağlayan kadınlardan birisi de Fata Mustafiç'ti. 17 yıl önce kaybettiği iki oğlundan cesedi bulunan Almir adlı evladının tabutuna sarılan Mustafiç, "Bizleri bu şekilde evlatsız, dünyada yapayalnız bırakan insanlar umarım yaptıklarından ibret alır" şeklinde duygularını dile getirdi. 

Bu arada, aşırı sıcağa rağmen 10 binlerce insanın hazır bulunduğu tören alanında sürekli Kuran-ı Kerim okunuyor. Törene katılanlar ise buruk ve bir o kadar da onurlu bir şekilde sükunetlerini koruyarak dünyaya adeta 17 yıl önce yaşananları "sessiz bir çığlık" şeklinde mesaj gönderiyor. 

Törenlerde Türkiye'yi temsil edecek olan Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ da Potoçari'deki Anıt Mezarlık'a geldi. Bozdağ ve beraberindekiler savaş döneminde Boşnakları Sırplara teslim eden Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde görev yapan Hollandalı askerlerin kullandığı daha sonra Srebrenitsa Soykırım Anma Müzesi'ne dönüştürülen eski fabrikayı gezdi. 

Cenazeler, öğle namazından sonra kılınacak cenaze namazı ile toprağa verilecek. 

Srebrenitsa'da 17 yıl önce ne oldu? 

Bosna'daki savaş sırasında BM'nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995'te Ratko Miladiç'e bağlı Sırp birlikleri tarafından işgal edildi. İşgal üzerine BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplara teslim edildi. 

Otobüs ve kamyonlara bindirilen Boşnaklar'dan 8 bin 372'si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cenazeleri, çeşitli toplu mezarlara gömüldü. 

Yapılan çalışmalar sonucu Srebrenitsa ve çevresinde açılan toplu mezarlardan çok sayıda soykırım kurbanının cesetlerine ait kalıntılar bulundu. Hala yaklaşık bin 500 ile 2 bin arasında soykırım kurbanının cesedine ulaşılamadı. 

Srebrenitsa'da yaşananlar, Lahey Adalet Divanı ve Avrupa Parlamentosu tarafından soykırım olarak kabul edildi. 

Srebrenitsa başta olmak üzere Bosna'daki çeşitli savaş suçlarından aranan Ratko Mladiç ise geçen yıl Sırbistan'da yakalandı ve Lahey'deki mahkemeye teslim edildi. Mladiç'in yargılanması hala devam ediyor.