Borsa, ekonomik ve finansal sistemler üzerinde geniş kapsamlı bir etkiye sahip. Borsanın sunduğu avantajlar arasında likidite sağlamak, yatırım fırsatları sunmak, ekonominin genel sağlığı hakkında içgörüler sunmak ve ekonomik kalkınmayı desteklemek gibi birçok nokta bulunuyor.
Günümüzde birçok yatırımcı sermaye kazancı sağlamak, portföy çeşitlendirmesi yapmak ve enflasyona karşı korunmak gibi amaçlarla borsaya yöneliyor. Yatırımcılara çeşitli finansal enstrümanlarla yatırım yapma fırsatı sunan bu platformlar, ayrıca yatırımcıların yatırım araçlarını daha iyi tanımalarını sağlıyor. Artan finansal okuryazarlık, daha bilinçli yatırım kararlarını da beraberinde getiriyor. Borsa türleri, işlem süreci ve merak ettiğin her şey için seni yazımızın devamına bekliyoruz!
1. Borsa Nedir?
Hisse senedi, tahvil, vadeli işlem sözleşmesi, emtia ve döviz gibi çeşitli yatırım araçlarının alınıp satıldığı pazara borsa deniyor. Bu organize piyasalar, düzenleyici kurumlar ve belirli kurallar çerçevesinde işliyor. Konulan kurallar, ticaretin adil ve şeffaf bir ortamda gerçekleşmesini sağlıyor. Borsanın şirketlere fon sağlama, yatırımcılara ise varlıklarını çeşitlendirme fırsatı sunma gibi pek çok faydası bulunuyor. Bununla birlikte borsanın sağladığı finansal likidite, alım-satım işlemlerini hızlandırıyor. Borsa nedir öğrendiğine göre, şimdi de borsa türlerine yakından bakalım:
2. Borsa Türleri Nedir?
Borsalar, işlevleri ve işlem gören varlık türlerine göre aşağıdaki gibi kategorilere ayrılıyor:
Hisse senedi borsası: Hisse senetlerinin alınıp satıldığı bu borsa türünde şirketler, kendi hisse senetlerini halka arz ederek bu borsalarda işlem görüyor. Yatırımcıların hisse senetlerine yatırım yaparak sermaye kazancı elde etmeyi amaçladığı bu borsa türüne örnek olarak Borsa İstanbul (BİST), New York Borsası (NYSE) ve NASDAQ öne çıkıyor.
Tahvil borsası: Bu borsa türünde ise devlet veya şirket tahvilleri alınıp satılıyor. Borçlanma aracı olan tahviller, yatırımcılara sabit faiz ödemeyi taahhüt eden finansal enstrümanlar olarak işlev görüyor.
Emtia borsası: Tarım ürünleri, madenler, enerji kaynakları ve diğer ham madde türlerinin alınıp satıldığı pazarı tanımlıyor. Üreticilerin, tüccarların ve yatırımcıların emtia fiyatları üzerinden işlem yapmalarına olanak tanıyan bu borsaların en bilinenleri arasında Londra Metal Borsası (LME), Chicago Ticaret Borsası (CME) ve New York Ticaret Borsası (NYMEX) bulunuyor.
Döviz (Forex) borsaları: Dövizlerin uluslararası piyasalarda alınıp satıldığı bu borsalarda yatırımcılar bir para birimleri üzerinde kar elde etmeyi amaçlıyor. Bununla birlikte yatırımcılar döviz borsalarını döviz kurlarının dalgalanmaları üzerine spekülasyon yapmak ve risk yönetimi sağlamak için kullanıyor.
Vadeli işlem ve opsiyon borsası: Bu borsa türünde vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri işlem görüyor. Yatırımcılar riskten korunmak ve spekülasyon yapmak amacıyla vadeli işlemler ve opsiyonlar gibi finansal araçlardan faydalanıyor.
Enerji borsası: Elektrik, doğalgaz ve diğer enerji ürünlerinin alınıp satıldığı bu borsa türünde enerji fiyatlarına dair vadeli işlem sözleşmeleri işlem görüyor.
Opsiyon borsası: Finansal piyasalarda opsiyon sözleşmelerinin alınıp satıldığı bu borsa türünde yatırımcılar, belirli bir varlığı belirli bir fiyattan gelecekte alma veya satma hakkı üzerinden işlem yapıyor.
Altın ve kıymetli madenler borsası: Altın ve gümüş gibi kıymetli metallerin ve değerli taşların işlem gördüğü bu borsa, kıymetli madenlerin fiyatlarındaki dalgalanmaları izlemek ve yatırım yapmak amacıyla kullanılıyor.
3. Borsada Yatırım Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Stratejik düşünme ve gerekli önsezilere sahip olma, borsada yatırım yaparken başarıya ulaşmanın yolları arasında yer alıyor. İşte bu süreçte göz önünde bulundurman gereken bazı kilit noktalar:
Borsadaki dalgalanmalar karşısında duygularına kapılmadan hareket etmeli ve kararlarını soğukkanlı bir şekilde vermelisin.
Hem finansal piyasalar hem de yatırım araçları hakkındaki bilgi ve deneyimini sürekli geliştirmelisin. Yayınlanan ekonomik raporları ve en güncel trendleri yakından izleyerek daha sağlıklı yatırım kararları alabilirsin.
Portföy çeşitlendirmesi yaparak tek bir yatırım aracına veya şirkete bağlı kalmaktan kaçınabilir ve dolayısıyla bu yöntemle riski de azaltabilirsin.
Yatırım yaparken alabileceğin risk seviyesini belirleyerek potansiyel kayıpların etkisini azaltabilirsin.
Uzun vadeli yatırımlara odaklanarak borsanın yaşadığı kısa vadeli dalgalanmalar etkilenmeden hedeflerine yönelebilirsin.
Güvenilir olmayan tekliflere temkinli yaklaşmalısın. Kısa sürede yüksek getiri sunan yatırımlar, çoğu zaman oldukça riskli seçenekler olarak öne çıkıyor. Bu tarz teklifleri büyük bir titizlikle incelemeli ve uzman görüşüne başvurmadan yatırım kararı almamaya özen göstermelisin.
Aracı kurum seçerken komisyonları ve diğer işlem maliyetlerine dikkat etmelisin. Midas gibi kurumları tercih ederek hisselerini kolayca alıp satabilir, işlemlerini düşük komisyonla yapabilirsin. Hesap işletim, takas ve saklama ücreti gibi hiçbir masraf ödemeden yatırım yapabileceğin Midas uygulaması sayesinde ayrıca borsalara dair canlı verilere anlık ve ücretsiz ulaşabilirsin.
Midas’ın sunduğu canlı borsa sayfası üzerinden BİST içerisinde yer alan hisse senetlerinin fiyatlarını ve pek çok detayı canlı bir şekilde takip edebilirsin. Hadi, Midas uygulamasını indirmek için daha fazla bekleme, kazanç fırsatlarını kaçırmadan yakala!
