Merkez Bankası’nın parasal sıkılaşma adımlarını hızlandırmasıyla birlikte yükselen kredi faizleri son dönemde düşüşe geçti. İhtiyaç kredisi faizleri 2 ayda 6.2 puan azalarak yüzde 71.65 ile 6 ayın en düşük seviyesine indi.

Merkez Bankası verilerine göre 12 Temmuz'da yüzde 77.90 olan ihtiyaç kredisi faizleri, 6 Eylül'de yüzde 71.65'e geriledi. İhtiyaç kredisi faizleri 2 ayda 6.25 puan düşüş gösterdi.

Tüketici kredileri ise 12 Temmuz'da yüzde 75.24 iken, 6 Eylül'de yüzde 68.79'a geriledi. Peki kredi faizleri neden geriliyor? İlerleyen süreçte kredi faizlerinde daha fazla düşüş olur mu? Şu anda 18 ay vade ile 100 bin TL ihtiyaç kredisi çekilmek istense bunun toplam maliyeti ne kadar tutuyor? Kredi çekecekler olası bir faiz düşüşü durumu için beklemeli mi?

TARİHİ ZİRVEDEN DÖNDÜ

Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram şu ifadeleri kullandı: “Yeni ekonomi yönetiminin göreve başlamasıyla birlikte asıl amaç yurt dışından portföy akımının Türkiye’ye gelmesiydi, politikada rasyonel zemine dönmekten başka çare kalmamıştı. Faizler hızlı bir şekilde artırıldı. Hızlı artışla birlikte piyasa içerisindeki likidite fazlası ve azlığına dayalı olarak kredi faizleri çeşitlilik gösterdi. Yüzde 86’ları bularak tarihi zirveyi gören ihtiyaç kredileri şu anda yüzde 71 seviyelerine geriledi.

FAİZLER NEDEN GERİLEDİ?

Piyasada likidite fazlası ve azlığı şu demektir: Bir malın arz ve talebine göre TL’nin de arz ve talep görmesi, TL’nin bol olması kredi faizlerini düşürücü, TL’nin az olması ise kredi faizlerini yükseltici bir adımdır. Bankalar Merkez Bankası aracılığı ile gecelik borç alıp verme faizlerini kullanırlar. Merkez Bankası piyasadaki likidite fazlasını depo alım ihaleleri ile çeker. Burada zorunlu karşılık oranları da ayarlanarak Merkez Bankası yeri geldikçe piyasada oluşan likidite fazlalığını çekmişti.

Şu anda piyasada oluşan likidite fazlalığına bakacak olursak, yabancı kaynak girişi, portföy girişi fazla olduğu için bu portföy girişlerinde yabancı paradan TL’ye dönüldüğü için piyasada bir likidite fazlası var. Bankaların ellerinde likidite fazlalığı olmasından kaynaklı kredi faizleri düşüş gösteriyor diyebiliriz.

İhtiyaç kredisi faizleri yüzde 71.65’e geriledi ve faizler 6.25 puan düşüş gösterdi. Uygulanan ekonomi programı sayesinde cari açığın daraldığı, Merkez Bankası rezervlerinin tarihi rekor seviyeye geçildiği bir süreçteyiz. Bu dönemde kredi faizlerinin politika faizinin aşağısına gelmesi beklenen bir durumdu. Reel faize yakınsayan bir piyasa faizi söz konusu. Likidite fazlası nedeniyle kredi faizleri gerilemiş durumda. Bankalar bol parayı daha ucuz maliyetle vatandaşa yansıtmaya başladı diyebiliriz.

DÜŞÜŞ SÜRECEK Mİ?

Kredi faizlerinin ilerleyen süreçte düşüşe geçmesini bekliyoruz. Artık politika faizinde en yüksek seviyeye ulaştık. Reel sektör ve hanehalkının sıkı para politikası kaynaklı harcamaları daraldı. Dezenflasyonist süreçle birlikte faizlerde aşağı yönlü bir dengelenme bekliyoruz.

Fed’in faiz indirmeye başlamasıyla birlikte Türkiye’ye fon girişleri olacaktır. Yüksek faizden yararlanmak isteyen yabancı yatırımcılar Türkiye’ye giriş yapacaktır. Bu durum likidite fazlası oluşturarak bu paraların daha düşük maliyetle vatandaşın kullanımına sunulacağını söyleyebiliriz. O nedenle ilerleyen süreçte kredi faizlerinde düşüş bekliyorum.

100 BİN TL KREDİNİN TOPLAM MALİYET NE?

Şu anda 100 bin TL tutarında 18 ay vadede ihtiyaç kredisi çekilmek istense vade sonunda toplam ödeme 180 bin TL olacak. Dosya masrafı ile birlikte kişilerin 80 bin TL faiz ödemesi olacak.

VATANDAŞ BEKLEMELİ Mİ?

Vatandaşlar bir kredi çekecekse bunu sonraki zamanlarda yapmalı diyebiliriz. İlerleyen süreçte kredi faizleri çok daha fazla düşeceği için eğer ihtiyaç varsa bu ihtiyaçların ilerleyen zamana ötelenmesi çok daha önemlidir. Vatandaşlarımız ihtiyaç, tüketici, ev ve araç kredisi çekecekse ilerleyen süreçte bunu yapmaları daha doğru olacaktır.

KREDİYE YÖNELİM ARTARSA, BU ENFLASYONİST ETKİ YAPAR MI?

Kredi kullanımı ne kadar çok olursa eli bollaşan hanehalkı ve şirketler harcamaya gidecektir. Merkez Bankası bunu dengeleyebilir. Kredi faizindeki düşüşle birlikte tüketici kredilerine yönelimin dengeleneceğini ve enflasyona sebebiyet vermeden kredilerin hanehalkı ve şirketlerin kullanımına sunulacağını söyleyebiliriz.”