ABD ekonomisine ilişkin kaygılar borsaları vurdu. Asya borsalarında kayıplar yüzde 7'yi aşarken, Avrupa'da da yüzde 5'i aşkın düşüşler var. İMKB yüzde 6.4 düştü, dolar 1,22 YTL'ye yükseldi.

ABD Başkanı George Bush'un planının ekonomiyi ayağa kaldırmaya yetmeyeceğinin düşünülmesi ve ABD ekonomisinin durgunluğa gireceği endişesinin derinleşmesi tüm dünyada hisse senetlerine sert satışlar getiriyor. Çin basınında yer alan, Çinli banka düzenleyicilerin üç büyük kamu bankasının subprime mortgage yatırımları için karşılık ayıracağı haberi borsalarda satışları hızlandırdı.

Tokyo Borsası günü yüzde 3.9'luk düşüşle tamamlarken, Bombay Borsası'nda kayıp yüzde 7.1 oldu. Hong Kong Borsası'nda işlem gören Bank of China hissesi, “bankanın ABD'deki subprime yatırımları nedeniyle aktiflerinin değerinde büyük bir indirime gideceği” haberiyle yüzde 4.7 düştü. Buna bağlı olarak, Hong Kong Borsası günü yüzde 5.5 düşerek tamamladı.

Çin Borsası geçen yılın Temmuz ayından bu yana yaşanan en büyük düşüşle yüzde 5.1 değer kaybederek son bir ayın en düşük düzeyinden kapandı.

Avrupa borsalarında ise yüzde 5'i aşkın değer kayıpları var. ABD'de piyasalar bugün Martin Luther King günü nedeniyle kapalı.

İMKB 46 BİNİN ALTINA İNDİ
Dış piyasalardaki olumsuz havayla İMKB'de sert düşüş yaşandı ve borsa 46 binin de altına indi. İMKB Ulusal 100 Endeksi , ilk seansta 1.843 puanlık düşüşle 46 bin 813 puana geriledi. Hisse senetlerinin ortalama değer kaybı yüzde 3.8 olarak gerçekleşti.

İkinci seansla birlikte 45 binli seviyelere gerileyen endeks, ilk 10 dakikada 44 bin 704 puana düşerek 17 Ağustos 2007'den beri en düşük seviyeyi gördü. Böylece endeks günlük 4 bin puana yakın gerilerken değer kaybı da yüzde 8'i geçti.

Seans boyunca satışların devam ettiği endeks gün sonunda 3 bin 113 puanlık düşüşle 45 bin 544 puana geriledi. Hisse senetlerinin değer kaybı yüzde 6.4 oldu.

DOLAR 1,22'YE ÇIKTI
ABD ekonomisine ilişkin kaygılar iç piyasada doların da yükselmesine neden oldu. Bankalararası piyasada dolar 3 kuruştan fazla artışla 1,2200 YTL ile 26 Kasım 2007'den bu yana en yüksek düzeye çıktı. Dolar kotasyonları güne 1,1880 YTL seviyelerinden başlamıştı.

ABD ekonomisinin tüm dünyayı olumsuz etkileyeceği endişesi Euro ve İngiliz Sterlini'ne satış getirdi. Euro/dolar paritesi son 1 ayın en düşük seviyesi olan 1,4457'ye, sterlin/dolar paritesi son 10 ayın en düşük düzeyi olan, 1,9461'e kadar gevşedi.

Hisse senetlerinden kaçış carry trade'in (Faizi düşük para birimi cinsinden borçlanıp, getirisi yüksek para birimine yatırım yapma) tersine dönmesine yol açarak yenin yükselmesini sağladı. Dolar/yen paritesi son 2.5 yılın en düşük düzeyi olan 105,69'a kadar geriledi. Euro/yen paritesi ise 152,82 ile son beş ayın en düşük seviyesine indi.

Piyasadaki hareket bonoya da satış getirdi. Tahvil ve bono piyasasında en çok işlem gören 7 Ekim 2009 vadeli tahvilin bileşik faizi yüzde 16.65'e çıktı.

DÖVİZ KURLARI

İstanbul ve Ankara serbest piyasalarında alınıp satılan döviz türlerinin, önceki ve bugün itibarıyla alış ve satış kapanış fiyatları şöyle:

İSTANBUL Cuma Pazartesi

Alış Satış Alış Satış

ABD Doları 1,1750 1,1800 1,2040 1,2090

Avro 1,7250 1,7310 1,7460 1,7500

İng. Sterlini 2,3000 2,3350 2,3300 2,3600

İsviçre Frangı 1,0500 1,0800 1,0800 1,1000

ANKARA

ABD Doları 1,1740 1,1860 1,2020 1,2160

Avro 1,7220 1,7420 1,7420 1,7630

İng. Sterlini 2,2920 2,3500 2,3230 2,3900

Ekonomistler ne diyor?

IŞIK: ANA EĞİLİM DÜŞÜŞ YÖNÜNDE OLACAK

NTVMSNBC'ye konuşan Fortis Ekonomisti Erkin Işık, resesyona ilişkin endişelerin geçerlilik kazanmaya başladığını belirterek şunları söyledi: “Fed'in faiz indirimi beklentisinin artması, Bush'un açıkladığı paketin fazla etkisi olmaması ekonomide sert bozulma olacağını düşündürüyor. Önümüzdeki hafta açıklanacak öncü gösterge veriler yakından izlenecek. Veriler resesyon ihtimalini desteklediği için tek bir veriyle piyasalardaki hareketin tersine dönmesi zor. Önümüzdeki dönemde sert düşüşlerin ardından toparlanma dönemi olabilir. Ancak ana eğilim düşüş yönünde olacaktır.”

'KURDAKİ YÜKSELİŞ ENFLASYONA ZARAR VERMEZ'

Piyasadaki dalgalanmanın Türkiye ekonomisine etkisinin kurlar üzerinden takip edildiğine dikkat çeken Işık, “Kurlarda yükseliş olunca bu tedirgin edici bir durum oluyor. Şu anda enflasyona zarar verecek boyutta değil. Bundan sonra yükseliş daha da devam ederse Merkez Bankası için endişelendirici bir durum olabilir. Kurların yükseldiği dönemde yurtiçi yerleşikler satışa gidiyorlar, bu da yükselişi frenliyor. Risk iştahındaki bozulma sürerse bu da geçici bir çözüm olur” dedi.

Hızlı bir toparlanma beklememek gerektiğini belirten Işık, resesyonun ne boyutta zarar verdiğinin anlaşılmaya çalışıldığını, bir süre daha belirsizliğin süreceğini kaydetti.

TOKALI: REEL SEKTÖRDEKİ HASAR BİLİNMİYOR

Finans Invest Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, ABD'den gelen son verilerin büyümeyle ilgili endişeleri artırdığını belirterek, şöyle konuştu: “Fed'in agresif faiz politikası yerine topu hükümete atması piyasanın Fed'in nasıl politika izleyeceği ile ilgili kaygılarının artmasına neden oldu. Hükümetin açıkladığı önlemin kısa sürede sonuç vermeyecek olması piyasada endişeyi artırdı. Piyasa kısa vadede Fed'den destek bekliyordu. Piyasalar reel sektörden gelecek büyümeyle ilgili verilere hassasiyetle yaklaşacak. Reel sektörle ilgili nasıl bir hasar olduğu konusunda elde veri yok. Bunun ilk göstergesi ay sonu gelecek olan büyüme verisi olacak. 4. çeyrek büyüme verisi dönüm noktası.”

Resesyon demek için verilerin yeterli olmadığını vurgulayan Tokalı, “Fed'den destek görülmez ve büyüme iç açıcı olmazsa türbülansın devam etmesini beklemek lazım” yorumunu yaptı.

'KURUN VE FAİZİN TEPKİ VERMESİ DOĞAL'

Aşırı değerli bir YTL olduğunu kaydeden Tokalı, “Hala yüksek cari açık var. Bu tip dalgalanmalarda kurun ve faizin tepki vermesi doğal. Bunun kalıcı olup olmaması dalgalanmanın ne kadar süreceğine ve hükümetin reformlara yönelik adımlarına bağlı” dedi.

SALAR: ARTIK LİKİDİTE BOLLUĞU OLMAYACAK

A Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Murat Salar, bundan sonra, son 3-4 yıldır devam eden likidite bolluğunun olmayacağını ifade ederek, Borsada 43 binli seviyelerin görülebileceğini kaydetti.

TOĞUÇ: KREDİ KRİZİ ÇİN'E VE AVRUPA'YA YANSIDI

Ata Yatırım Baş Ekonomisti Nurhan Toğuç, Borsadaki sert düşüşle ilgili olarak, piyasada ABD'de yaşanan mortgage krizinin Çin'e, Avrupa'ya ve gelişmekte olan ülkelere yansımanın etkilerinin görüldüğünü belirtti.

TAVLI: TEMKİNLİ OLMAKTA YARAR VAR

Borsa Uzmanları Derneği Başkanı İsmail Tavlı, Borsadaki düşüşün biraz da global trend değişiminin bir ifadesi olduğunu belirterek, “Temkinli olmakta yarar var” dedi.