Yeni TTK’ya göre işletmeler her türlü belgenin sadece aslını değil kopyasını da saklamakla yükümlü. Eğer denetimde istendiğinde aslının yanı sıra kopyayı göstermezseniz ceza alacaksınız. Diğer bir maddede ise şirketin her türlü belgesinin üstünde yönetim kurulu ve genel müdürün isminin olması zorunlu tutuluyor. Buna göre faturada, irsaliyede bu isimler olacak.  

Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda şirketleri ve sahiplerini gafil avlayacak birçok madde bulunuyor. Bu maddelere işletmeler tarafından dikkat edilmediği için birçok kişinin canı yanacak gibi. Örneğin 64’üncü maddede “Tacir, işletmesiyle ilgili olarak gönderilmiş bulunan her türlü belgenin, fotokopi, karbonlu kopya, mikrofiş, bilgisayar kaydı veya benzer şekildeki bir kopyasını, yazılı, görsel veya elektronik ortamda saklamakla yükümlüdür” deniliyor.

HER BELGEDE MÜDÜRÜN ADI OLACAK

Sadeleştirerek anlatılırsa işletmeler belgelerin yanı sıra kopyalarını saklamak zorunda. Denetim olduğunda belgenin aslını göstermeniz yetmeyecek. Eğer kopyasını da göstermezseniz ceza yiyeceksiniz. Peki cezası ne kadar? Kanun “İki yüz günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılırlar” diyor.

Şirket sahiplerini gafil avlayacak bir başka madde 39’uncu madde. Bu maddenin ikinci bendinde “Tacirin işletmesiyle ilgili olarak kullandığı her türlü kâğıt ve belgede, tacirin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi, tacir sermaye şirketi ise taahhüt edilen ve ödenen sermaye, internet sitesinin adresi ve numarası gösterilir. Anonim, limitet ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları ile soyadları gösterilir” deniliyor. Sözü edilen her türlü kâğıt ve belgenin ne olduğu açık olmadığı için şirketler faturalarının, sevk irsaliyelerinin, şirket içi yazışmaların bile üstüne yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürün adını yazmak zorunda. Diğer yandan kanun Temmuz 2012’de geçerlilik kazanacak. Şirketler ise yönetim kurulu üyelerinin isimlerinin olduğu bir çok resmi belgeleri yılbaşından itibaren basılı hale getirip yıl boyu kullanıyor. Bu durumda yeni yasa gereği şirketler ceza yememek için temmuzda tüm kırtasiyesini değiştirmek zorunda kalacak.

ŞİRKETE PARA KOYANA DA CEZA GELİYOR

Kanunun getirdiği değişikliklerden birisi patronların artık şirketlerinden borç alamamaları. Habertürk’te geçen hafta cuma günü bu konu şirket sahiplerinin işlerini böyle yürüttüğünü ve bu maddenin uygulanması halinde hapse girmeyen patronun kalmayacağı yönündeydi. Haberlerin ardından açıklama yapan kanunu yazan komisyonun başkanı Prof. Ünal Tekinalp’in açıklamaları uzmanlarca “Sadece şirketten borç almak değil, şirkete para koymak da yasak hale geliyor. Oysa bazen şirkete gerekli olduğu için sahipleri para verebiliyor” şeklinde yorumlandı. Tekinalp şirkette ortakların cari hesabında faiz işletilmeyen kaynak varsa bunu şirketin elde ettiği gayrimeşru gelir olarak nitelemişti.

AKBULUT FIKRASI GİBİ...

Yeni TTK’nın her belgenin kopyasını isteyen yaklaşımı vergi uzmanları tarafından eski Başbakan Yıldırım Akbulut’a maledilerek anlatılan bir fıkraya benzetiliyor. Fıkra şöyle: Zaman aşımına uğramış kâğıtlar Seka’ya gönderilecekmiş. Akbulut “Fotokopilerini alın öyle gönderin” demiş.

BÜYÜKLERE 'KENDİNİ YONTMA' ŞANSI

Yeni kanun anasözleşmesinin değişmesini kolay hale getirirken böylece kötü niyetli büyük ortakların kendisine daha fazla huzur hakkı, ücret verme gibi işlemleri kolay yapmasını sağlayacak. 421’inci maddede “Esas sözleşmeyi değiştiren kararlar, şirket sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda, toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu ile alınır” deniliyor. Bu sayı sağlanamazsa ikinci toplantı için toplantı nisabı, şirket sermayesinin en az üçte biri olacak. Şirketin üçte birine sahip olan büyük ortaklar şirketle ilgili önemli karar alabilir hale geldiler.

DAVA AÇAMAYACAKLAR

Ayrıca 559’uncu maddesi ile egemen pay sahiplerinin sorumluluğu kuruluş ve sermaye artırımından doğan sorumluluk olarak sınırlanıyor. Böylece azınlık pay sahipleri dolaylı zararlar tazminat davası açma hakları ortadan kalkacak.

ŞİRKETLERİN NE HABERİ VAR NE DE HAZIRLAR

*Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) uluslararası danışmanlık şirketi Deloitte ile birlikte şirketlerin Türk Ticaret Kanunu’na ne kadar hazır olduklarını görebilmek için yaptığı anket çalışmasına göre Türk şirketlerinin yüzde 88’i risklere karşı hazırlık yapmıyor. 

*Birliğin firmalarla yaptığı ‘TTKMetre’ isimli ankete 51 ilden bine yakın firma katıldı. Katılan firmaların yüzde 80’i anket sorularının tamamını cevaplandırdı.

*Anket sonuçları, şirketlerin, Türk Ticaret Kanunu’na uyum sürecinin başında olduğunu gösteriyor. Şirketlerin yüzde 14.8’i geçer not alırken, yüzde 85.2’sinin yeni kanuna hazır olmadığı ortaya çıktı. 10 üzerinden 7 geçer not olarak baz alındığında, mevcut şirketlerin değerlendirme ortalama notunun 4.38’de kaldığı görüldü.