Türkiye’de, orta ve dar gelirli vatandaşlar başta olmak üzere binlerce kişinin konut sahibi olmasını sağlayan Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) başı tazminat ödemeleri nedeniyle dertte. Taşeron firmaların konutları geç teslim etmesine fırsata çeviren binlerce vatandaş, TOKİ aleyhine tazminat davası açtı.

Bu çerçevede, TOKİ’nin haziran ayı itibariyle ödediği tazminat tutarı 97.6 milyon liraya ulaşırken, birçok vatandaş konutun yarı bedelini tazminat ile geri aldı. TOKİ konutlarındaki tazminat sıkıntısı 2010 yılında başladı. Bazı vatandaşlar 2010 yılı öncesinde TOKİ’nin bazı konutları geç teslim etmesini gerekçe göstererek tazminat davası açtı. Açılan davalar da TOKİ’nin aleyhine sonuçlandı. Mahkemeler, TOKİ’ye geç teslimlerden dolayı tazminat ödemesi gerektiği yönünde kararlar verdi. Bu durum, konutlarını gecikmeli teslim alan tüm vatandaşları harekete geçirdi. Bu kapsamda 2010 yılı başında 3 bin 31 adet olan tazminat davası 2011 yılı sonunda ise bir anda 30 bine yükseldi. TOKİ’nin mahkeme kararları doğrultusunda ödediği tazminat tutarları ise her geçen gün artıyor. Haziran sonu itibariyle İdare’nin ödediği tazminat tutarı 97.6 milyona ulaştı

Geç teslim maddesi amacını aştı

Devam eden davalar dikkate alındığında ise TOKİ’nin geç teslimlerden dolayı ödeyeceği tazminat tutarının, önümüzdeki yıllarda katlanarak artacağı tahmin ediliyor. TOKİ yetkilileri, birçok vatandaşın, geç teslim maddesini amacı dışında kullandığını belirterek, konutu bir ay geç teslim edilen vatandaşların bile dava açmaya başladığına dikkat çektiler. TOKİ kaynakları, konutların sözleşmede yer alan tarihten sonra teslim edilmesinin müteahhit firmalardan kaynaklandığını belirterek, bazı firmaların inşaat raporları, hava durumu gibi nedenlerle projeleri zamanında teslim edemediğini bildirdiler. Yetkililer, ev alan vatandaşların da konut alım sözleşmelerini TOKİ ile yaptığı için, tazminat davalarını TOKİ’ye karşı açtığını ifade ederek, konuyla ilgili çözüm arandığını kaydettiler. TOKİ’nin vatandaşlarla imzaladığı satış sözleşmelerine, geç teslimler için mücbir haller maddesinin konulması veya geç teslimlerden müteahhit firmaların da sorumlu olması gibi hükümler eklenmesi düşünülüyor. Ancak şu anda konuyla ilgili olarak TOKİ bünyesinde formül arayışları halen devam ediyor.

TOKİ, konutların yapım işini müteahhitlere bırakıyor. Ancak bazen inşaat raporları, hava durumu veya diğer arızi nedenlerden dolayı projeler zamanında teslim edilemiyor. Buna rağmen vatandaş tazminat davalarını TOKİ’ye karşı açıyor.

15 bin kişi evini iade ett

Bugüne kadar 500 binin üzerinde konut inşa ederek satan TOKİ, iadelerle ilgili de çalışmalar yürütüyor. Bu çerçevede,  bugüne kadar 15 bin 600 kişi TOKİ’den satın aldığı konutu iade etti. İdare de, söz konusu kişilere 383 milyon liralık ödeme yapmak zorunda kaldı. Bu tür gelişmeler ise İdare’nin finansman dengesinin bozulmasına yol açıyor.