Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkan Yardımcısı ve Çay Komisyonu Başkanı Kemal Kahraman, kaçak çayın herkesi kaçırdığını belirterek ilginç bir tespit de bulundu. Kahraman, kaçak çayın kaçırma nedenlerini 10 madde halinde şu şekilde sıraladı:

•        Üretici yeterli gübreleme yapamadığından, bitkilerimiz yaşlandığından  kalite kaçıyor,

•        Çiftçi emeğinin karşılığını alamadığı için üretmiyor, çaydan kaçıyor.

•        Sanayici ürettiği Türk çayını ucuz satamadığından, yerliden ümidini kesip, kaçak çaya kaçıyor.

•        Kaçak çay içtikçe tüketici Türk çayından kaçıyor, damak tadı kaçıyor.

•        İşçi iş bulamadığı için bölgeden göç edip kaçıyor.

•        Yörede insan ve para kalmadığı için, küçük esnaf, ufak ufak kaçıyor.

•        Alışveriş, zincir marketlere kaçıyor, para bölge dışına kaçıyor.

•        İnsanlar ucuza kaçıyor, ucuz olsun diye diye sağlık kaçıyor.

•        Ucuz olsun diyen herkes, birer birer dünyadan kaçıyor.

•        Bir şeylerden kaçtıkça ipin ucu kaçıyor..

Kemal Kahraman, bölgenin tarım ekonomisinin bitme noktasına gelmesi halinde herkesin bu bölgeden kaçmak zorunda kalacağını belirterek, bölge çaylıklarının terk edilmiş orman gibi kalacağını söyledi. 

Kaçak çay durdurulamazsa fabrikalar kapanacak..

Kahraman yaptığı açıklamada, kaçak çayın sektörü tehdit altına aldığını vurguladı ve uzun yıllar yüksek gümrük vergisi ile korunan Türk çay sektörünün kaçak çay girişinin bu şekilde devam etmesi halinde sıkıntılı bir sürece gireceğinin altını çizdi. Kahraman açıklamasında şu görüşlere yer verdi:

“Nerede? Nasıl? Üretildiği ve hangi şartlarda paketlendiği belli olmayan  insan sağlığını etkileyebilecek bu çayların tüketilmesinin önüne geçilmezse, telafisi zor durumlar doğabilecektir. Türk insanının çay alışkanlığı, sektörü ve bölge insanını ayakta tutuyor. Kontrollerin yetersizliği nedeniyle artık hemen her yerde kaçak çay satılıyor ve tüketiliyor. Kaçak çay çuvallar halinde değil, artık gıda sicil sertifikalı ve üretim izin belgeli olduğu ambalaj üzerinde yazarak, ulusal marketlere dahi paketlenip satılıyor.

2010 yılında 0,885 TL fiyata rağmen üretici yaş çayını 0,600 ile 0,750 TL fiyatlardan satmak zorunda bırakıldı. Kaçak çayın bu yoğunlukta yurda girmesi devam ederse, gelecek yıl yaş çayın 0,500 TL civarında satılabileceğini tahmin ediyorum.

Hayvancılıkta nasıl yabancı menşeyli et ucuz tüketiliyor ama yerli üretimi bitiriyorsa, çayda da yerli üretimi şu an çok büyük tehdit altındadır. Kaçak çay girişi devam ettiği sürece birçok fabrikanın yeni sezonda üretime geçmesine gerek kalmayacak ve bu da  bölgemiz için büyük bir tehdit unsuru oluşturacaktır. Geçen yıl bölgeden kaçan para sadece yaş çay kaynaklı yaklaşık 100 milyon TL dir. Her geçen gün bu rakam artıyor. Sektörün sorunlarını çözmek için Kuru Çay Borsası’nın kurulması ve özel denetleme birimlerinin oluşturulması gerekmektedir”. 

Türkiye’ye çeşitli yollardan yılda 50 bin  ton dolayında kaçak kuru çayın girdiği tahmin ediliyor.