Dünyayı etkisi altına alan ve Türkiye'de son günlerde artışa geçen koronavirüs salgınıyla birlikte, PCR testleri 'pozitif' çıkıp servise alınan hastalara, parayla bakanlar nedeniyle sosyal medyada refakatçi borsası oluştuğu ortaya çıktı. Sosyal medya üzerinden verilen 'covid-19 hastasına bakılır' ilanlarıyla müşteri arayanların, baktıkları hastalar için 24 saatine 500 liradan 800 liraya varan ücretler istendiği bildirildi.

Koronavirüs hastalarının bakıma muhtaç yakınlarına refakatçi olma izni veriliyor. Kiminin yakını risk almak istemiyor, kimi riskli grupta bulunuyor. Bakıcı firmalarından çalışan özel refakatçiler bu alanda önemli bir görev üstleniyor. Belirli bir ücret karşılığında özel kıyafetli, maskeli, siperlikli refakatçiler, koronavirüs hastalarına iyileşene kadar bakıyor, Ancak bu süreçte, sosyal medya üzerinde kurulan refakatçi gruplarında verilen 'covid-19 hastasına bakılır' ilanları da dikkat çekmeye başladı. Bazı kullanıcıların ise koronavirüs testi pozitif çıkan yakınına, günlüğü 250 liradan refakatçi aradığı da görüldü.

'24 SAATİ 600 TL'

İlan veren kişilerden biri, hastanın bulunduğu servise girip 24 saatine 600 liraya refakatçi olduğunu belirtirken, "Hastamızın yanına girdiğimiz zaman, taburcu oluncaya kadar çıkmamız yasak. Hastalarımıza 24 saati 600 liradan bakıyoruz. Hastanın yanında işi bilen birisi olması gerekiyor. Hastaneler özellikle refakatçı istiyorlar. Hemşireler mi ilgilenecek sizin hastanızla. Bizim işimiz bu." ifadelerini kullandı.

REFERANS VERİYORLAR

Refakatçi ilanı veren kullanıcılardan birinin ise, "Özbek kadın bakıcı. Covid-19 hasta bakımında tecrübeli. Covid-19 hastası değil. 5 yıldır İzmir'de saygın ailelerde yaşlı/hasta bakımı üzerinde referanslı. Diyalog ve ödeme aracısız, komisyonsuz doğrudan kendisiyle. Tecrübeli ve özenli bakım" şeklinde ifadeler kullandığı görüldü.

'BAKTIRACAKSAN BAKTIR, RİSKİNİ BEN DÜŞÜNEYİM'

İlan sahiplerinden bir diğeri ise koronavirüslü hastaya diğer bakıcıların 700-800 liraya baktığını kendisinin ise 600 liraya refakatçi olduğunu belirtirken, şunları kaydetti:

"Koronavirüs hastasına hastanede, evde bakıyorum. Kendi evinde bakıyorum. Hastaneye girdiğimizde herhangi bir problem olmuyor. Ben gerekli önlemimi alıyorum, giriyorum. Referansta verebilirim, daha dün taburcu oldu hastam. Ondan bir hafta önce de baktım. Tedavi saatlerinde tulumlarını giyip, maskelerini takıp, gözlüklerini takıp giriyorlar. Sonrasında tekrar serumu almak için tekrar giyinmek istemiyorlar. Bana 'çıkartabilir misin?' diyorlar. Ben çıkartıyorum, 15 yıldır yapıyorum bu işi. Ben koronavirüs geçirdim, antikorluyum. 24 saati için 600 lira alıyorum. Ben 700'e bakıyordum, 600 dedim. 700-800'e bakıyorlar, ben 600'e bakıyorum. Profesyonel hasta bakıcıyım. Hastana baktıracaksan baktır, riskini ben düşüneyim."

HASTA İYİLEŞTİKTEN SONRA KENDİLERİ KARANTİDA

Bu arada sosyal medya dışında, bakıcı firmalardan gelen özel refakatçiler de hastaları iyileşene kadar onların yanında kalıyor,  hastane ya da ev hangi noktada ise gece gündüz onun ihtiyaçlarına koşuyor. Yemeklerini, ilaçlarını, kişisel bakımlarını karşılıyorlar. Hastalar iyileştikten sonra ise kendilerini evlerinde 14 gün karantina altına alıyor, bir semptom hissederlerse test yaptırıyorlar. 14 günlük kişisel karantinanın ardından refakatçiler koronavirüse yakalanmadıkları takdirde tekrar yeni bir hasta için çalışmaya başlıyorlar. Özel kıyafetli, maskeli, siperlikli bu bakıcılar, bütün risklere rağmen hastalarının bakımlarını üstleniyor. Doktorlarıyla konuşup ailesine bütün bilgileri veriyor.  Refakatçilerin 24 saat çalışma ücreti 250 lira ancak koronavirüs hastasına bakan refakatçiler için bu rakam 24 saat için 500 lirayı da aşıyor.

"BİR ODAYA GİRDİĞİ ZAMAN HASTANIN YANINA O ODADAN ÇIKAMIYOR"

Ekiplerini koronavirüs hastalarına giden refakatçiler ve koronavirüs hastalarına gitmeyen refakatçiler olarak 2 gruba ayırdıklarını söylen bakıcı firması sahibi Efe Aydoğan çalışma sistemlerini şöyle anlattı:

"Koronavirüs hastalarına giden refakatçiler riskli gruplar oluyor çünkü temaslı olmuş oluyor. Bu refakatçileri normal hastalara yönlendiremiyoruz. Normal hastalara giden refakatçileri de diğer hastalara göndermiyoruz. Refakatçilerimiz alt değiştirme, sonda takma, ilaç takibi varsa hastaların yaralarının bakımını yapıyorlar. Yemek yemesini sağlayıp, beslenme düzeninin takibini sağlıyorlar. Eğer yatakta yatıyorsa, pozisyonlarını takip edip hareket etmesini sağlıyorlar. İhtiyaç duyulduğu zamanda hastanın doktoru ile birebir görüşüp bunu yakınlarına rapor ediyorlar. Koronavirüs refakatçileri kendilerini korumaya çalışıyorlar. Bir odaya girdiği zaman hastanın yanına o odadan çıkamıyor, izolasyon süreci bittikten sonra çıkabiliyor ancak. Çıktıktan sonra da kendisini 14 gün boyunca koruma altına alıyor. Eğer 14 günün sonunda bir şeyi yoksa tekrar çalışmaya gidiyor. Şu anda refakatçi sektöründe koronavirüs için günde yüzlerce telefon alıyoruz. Normal hastalar içinde talep geliyor ama koronavirüs şu anda bayağı revaçta. Aile yakınlarının bazıları çekindiği için, bazıları kendi karantinada olduğu için, riskli grupta olduğu için gidip hastalarına bakamıyorlar. Hastaların yüzde 80'i yaşlı. Tabii genç olanlar da istiyorlar. Hastanenin inisiyatifine bağlı."

"İNSANLARA YARDIM ETMEK İSTEDİM"

Refakat ettiği hasta odasından günlük yaşamını anlatan bir bakıcı firmadan gelen Demir Türkmen, "Pandemi çıktıktan sonra başladım. İnsanlara yardım etmek istedim, elimden geldiği kadar. Tedbirlerimi alıyorum, yemeklerimiz ayrı ayrı  oluyor zaten, çatal kaşıkları her şeyi ayrı ayrı tutuyorum. Maskemizi, eldivenimizi, değiştiriyoruz, odadan çıkarken kıyafetlerimizi değiştiriyoruz. Odalarda iki tane cam var, sabah, öğlen ve akşam camlar açılıyor, temizlikçi geliyor odaları temizliyor" dedi.

HERKESİN DİKKAT ETMESİ LAZIM

Hasta odasında kaldığı yatağı da gösteren Türkmen, "Hemşireler her geldiklerinde eldiven ve maske bırakıyorlar. Odadan dışarıya çıktığım her seferinde, maske, eldiven ve kıyafetleri değiştiriyorum. Böyle korunuyoruz elimizden geldiği kadarıyla. Görevim bittikten sonra 2 hafta, 14 gün evde kalıyorum. 14 gün içerisinde hiçbir belirti olmazsa tekrar işime başlıyorum. Tedbirin alınması lazım, dikkat etmesi lazım herkesin, ne kadar tedbir alınırsa o kadar iyi. Tedbirlerimi alıyorum, Allah'a şükür hiç yakalanmadım. Bir kere test yaptırdım, ilk başladığı zamanlar ister istemez insan tedirgin oluyor ben de bir kez test yaptırdım. Ateşi çıktığı zaman insan şüpheleniyor 'yakalandım' diye" şeklinde konuştu.

Bakıcı firmadan gelen bir diğer refakatçi Ahmet Ağahan, “Refakatçi olarak geldim buraya. Korkacak bir şey yok burada, çalışıyoruz" dedi.