Türkiye’de Cumhurbaşkanı adayı olabilmek için belirli yasal şartlar ve prosedürler bulunmaktadır. Anayasa ve ilgili seçim yasaları çerçevesinde belirlenen bu kriterler, aday olmak isteyen kişilerin taşıması gereken nitelikleri ve başvuru süreçlerini kapsamaktadır. Peki, Türkiye’de Cumhurbaşkanı adayı nasıl olunur? Üniversite diploması zorunlu mu? İşte detaylar…
Cumhurbaşkanı Adayı Olma Şartları
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 101. maddesi ve 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’na göre Cumhurbaşkanı adaylarının taşıması gereken şartlar şunlardır:
-
Türk vatandaşı olmak
-
40 yaşını doldurmuş olmak
-
En az lisans düzeyinde üniversite mezunu olmak
-
Milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak (Anayasa’nın 76. maddesine göre belirlenen kısıtlamalara tabi olmamak)
-
Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak
-
Türk Ceza Kanunu’na göre yüz kızartıcı suçlardan mahkûm olmamak
Üniversite Diploması Zorunlu mu?
Evet, Türkiye’de Cumhurbaşkanı adayı olabilmek için en az lisans seviyesinde üniversite mezunu olmak zorunludur. Bu şart Anayasa’nın 101. maddesi gereğince açık bir şekilde belirtilmiştir. Adayların, Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) başvuruları sırasında diplomalarını ibraz etmeleri gerekmektedir.
Cumhurbaşkanı Adayı Nasıl Gösterilir?
Cumhurbaşkanı adayları iki farklı yöntemle aday gösterilebilir:
-
Siyasi Partiler Tarafından Aday Gösterilme:
-
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) grubu bulunan siyasi partiler,
-
Son seçimde toplam oyların en az %5’ini almış siyasi partiler, ortak veya tek başına aday gösterebilir.
-
-
100 Bin İmza ile Adaylık:
-
Bağımsız veya herhangi bir siyasi partiden destek almayan kişiler,
-
Seçmenler tarafından 100 bin imza toplayarak Cumhurbaşkanı adayı olabilir.
-
YSK tarafından belirlenen süre içerisinde noter ya da ilgili seçim kurulları aracılığıyla bu imzalar toplanmalıdır.
-
Başvuru ve Seçim Süreci
Cumhurbaşkanı adaylığı başvuru süreci şu şekilde ilerler:
-
Seçim tarihinden en az 60 gün önce Yüksek Seçim Kurulu (YSK) aday başvurularını alır.
-
YSK, başvuruları değerlendirerek adayların gerekli şartları taşıyıp taşımadığını inceler.
-
Uygun görülen adaylar kesin listeye alınır ve kamuoyuna duyurulur.
-
Cumhurbaşkanı seçimi genel oyla yapılır ve geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilir.
-
İlk turda hiçbir aday %50+1 oy alamazsa, en yüksek oyu alan iki aday ikinci tura kalır ve halk tekrar sandığa gider.
Kaynak:
