Türkiye, 27 Mayıs 1960 darbesinin ardından bir kez daha 12 Mart 1971'de, dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç ve kuvvet komutanlarının imzasıyla gerçekleşen bir darbeyle sarsıldı. Bu müdahale, Türk demokrasisinde önemli bir dönüm noktası oldu ve 53 yıl sonra hâlâ tartışma konusu.
1960'ta yaşanan ilk darbenin ardından Türkiye'de siyasi gerilimler devam etti. Anayasa değişikliği teklifleri, siyasi hakların iadesi ve sıkıyönetim ilanları gibi olaylar ülkeyi gerdi. Adalet Partisi lideri Süleyman Demirel'in başbakan olduğu dönemde, ABD ile haşhaş ekimi konusunda yaşanan baskılar ve sokak olayları gibi iç ve dış sorunlar hükümetin karşı karşıya kaldığı başlıca meselelerdi.
Türkiye'nin içinde bulunduğu bu kaotik durum, 1971'de ordu içinde bir müdahale ihtiyacının doğmasına neden oldu. 12 Mart'ta, TRT radyolarından okunan ve ülkenin yüksek askeri ve sivil yönetimine gönderilen bir muhtıra ile ordu, Demirel'in istifasını talep etti ve askerlerin onaylayacağı bir hükümetin kurulmasını istedi. Muhtıranın amacı, anarşi ve sosyal çalkantıları sona erdirip, Atatürkçü reformlar doğrultusunda güçlü bir hükümet oluşturmaktı.
Bu müdahale sonucunda, Demirel istifa etti ve Türkiye "ara rejim" dönemine girdi. Bu dönemde, Deniz Gezmiş ve arkadaşları gibi önemli isimler idam edildi ve demokrasi ile temel hak ve özgürlükler büyük zarar gördü. Nihat Erim'in başbakanlığında yeni bir hükümet kuruldu, ancak bu hükümetler kısa ömürlü oldu.
12 Mart 1971 darbesi, Türkiye'nin siyasi tarihinde derin izler bıraktı ve 12 Eylül 1980 darbesine kadar geçen sürede 11 hükümet değişikliğine tanık oldu. Bu müdahale, ülkede siyasi istikrarsızlığın ve askeri müdahalelerin ne kadar etkili olabileceğini gözler önüne serdi.
Kaynak:
