Ortahisar Belediye Başkanı Av. Ahmet Metin Genç, Trabzon Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencilerinin davetlisi olarak 'Hukukçu Perspektifinden Yerel Yönetimler' temalı konferansa konuşmacı olarak katıldı.

"ÜNİTER YAPI İÇİN YEREL YÖNETİMLER DENETLENMELİ"

Yerel yönetimlerin idari yapısıyla ilgili öğrencilere bilgiler aktaran Başkan Genç, Türkiye'nin üniter yapısına helal gelmemesi için yerel yönetimlerin merkezi idare tarafından denetlendiğini söyledi.

Başkan Genç; "Yerel yapılanmalar büyükşehir, il, ilçe ve belde şeklinde tezahür ediyor. Ülke yönetiminde yerinden yönetim anlayışı esas olmakla birlikte, yerinden yönetimin getireceği mahzurlar nedeniyle üniter yapımıza halel gelmemesi açısından merkezi idarenin her zaman yerel yönetimler üzerinde bir tesiri olmuştur. Yeni cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde cumhurbaşkanı ve onun kabinesi taşrada ise icrai yetkileri daha önde dağıtılmış bir belediye başkanı, icrai yetkileri daha önde olan belediye encümeni ve daha geniş kapsayıcı bir irade organı olan belediye meclisinden oluşuyor. Biz hep şunu arzuluyoruz. Hep yerenden yönetimde iyi, verimli neticeler alacağımızı düşünüyoruz. Ama merkezi yönetimin biraz önce saydığım nedenlerden dolayı yerel yönetimler üzerinde bir vesayet denetimi hâlâ söz konusu. Bu iki şekilde tezahür eder. Yeni sistemde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde Yerel Yönetimler Yapılanma Müdürlüğü var. Birincisi oradaki teftişlerle beraber gerçekleşir. Diğeri de yerel yönetimlerin hesaplarının, kitaplarının incelendiği bir Sayıştay denetimi var. Sayıştay denetimi esasında bir idari denetim olmakla birlikte bir yargısal denetimdir. Burada vesayet denetiminin bir gereği olarak İçişleri Bakanlığı belediye başkanlarını görevden uzaklaştırabiliyor. Yukarıda ifade ettiğim gibi belediye yönetimi yerel yönetimler, belediye başkanı, belediye encümeni ve belediye meclisinden oluşur ve doğrudan halk tarafından seçilir." diye konuştu.

"ÖNEMLİ OLAN GÖNÜLLERE HİTAP ETMEK"

Yerel yönetimlerde gönüllere hitap, gönüllere dokunan eden bir yönetim anlayışının büyük projeler yapmaktan daha önemli olduğunu ifade eden Başkan Genç, "Hukukçu gözüyle nasıl bir yerinden yönetim anlayışı olmalıdır diye irdelediğimizde şunu görüyoruz. Daha önceden il başkanı olmam ve şu anda da belediye başkanı olmam itibarıyla bir belediye başkanı doğumdan ölene kadar bütün vatandaşların bütün sorunlarının tabii muhatabıdır. Yani belediye başkanı babadır, sokakta ağabeydir, kardeştir, burada sizlerle beraber öğrencidir. Bütün sorunların tabii muhatabıdır. Vatandaş belediye başkanını seçerken, daha temiz bir belediyede yaşamak, daha iyi hizmet almak için seçerken, diğer yandan da ben aynı zamanda şehremini seçiyorum diye oy kullanıyor. O nedenle bütün sorunların tabii muhatabıyım diye düşünüyorum. Ortahisar'a çok güzel hizmetler yapıldı ve yapılmaya da devam ediliyor. Ama benim nazarımda görev yaptığım süreyi dikkate aldığımda önemli hizmetlerim özellikle kültür ve sosyal hizmetler alanında yaptığımız çalışmalar olduğunu müşahede ediyoruz. Bunu da çok önemsiyorum. Halkımız nezdinden bunun çok önemsendiğin görüyoruz. Yani kocaman bir projeyi bu ilçeye kazandırmaktan ziyade bir mahalleyi ziyaret edip vatandaşların dertlerini dinlemek de güzel bir hizmet olabilir. Bir vatandaş belediye başkanına sorunumu aktarabiliyor muyum diye düşünür. Ben birincisinin çok çok yansımaları gördüm ve müşahede ettim. Yani kocaman bir projeyle iki üç sene uğraşırsınız emek verirsiniz ama küçük bir dokunuşla o projeden daha fazla milletin gönlüne girersiniz. Onun için cumhurbaşkanımız gönüllere giren hizmet anlayışının daha önce olacağını konuşmalarında paylaşıyor." sözlerine yer verdi.

"YENİ BİR HUKUKİ ZEMİN OLUŞTURUYORUZ"

Belediye yönetiminde kanun, yasa, yönetmeliklerde bir boşluk olduğu zaman yerel idarenin kendi kararıyla yeni bir hukuki zemin oluşturduğunu belirten Başkan Genç, "Tabi ki, yerel idarede genel idarede işlemleri dolayısıyla yargı denetimine açıktır. Ama belediye iradesinde öyle konular karşınıza çıkıyor ki, onunla ilgili bazen yetkinizi kullanarak meclisinizde yeni bir şey ihdas ediyorsunuz. İmarla ilgili yönetmeliklerde bir madde olmadığında meclis kararıyla siz yeni bir hukuki zemin oluşturuyorsunuz. O kararla beraber belediye başkanı ve encümeni bu kararla beraber bunu uygulamaya sokuyor. Yani belediyeler salt hukuki normlarla, kanunlarla yönetilmiyor bazen kararları anayasaya uygun olarak bizler alıyoruz." sözlerine yer verdi.

"HALK HİZMETE BAKAR"

Başkan Genç, "Biz 2012 yılında çıkan bir kanunla 14 büyükşehir daha kuruldu. Ve Trabzon Büyükşehir Belediyemiz ve 18 ilçe belediyemiz var. Büyükşehir ve ilçe belediyeleri ayrı yasayla yönetiliyor. Her iki belediyede belediye çalışma yönetmeliğine uygun olarak idare ediliyor. Biz Ortahisar Belediyesi olarak kurulduğumuzda mülkü idari sınırı olarak daha önceki Trabzon Belediyemizin 7 belde belediyesi lağvedildi ve 36 köy de Ortahisar Belediyesi'ne eklendi. Şu anda 85 mahalle ve 232 km2'lik alanda oluşan 334 bin 572 kişilik nüfusa sahip oldu. Bizim de kuruluş aşamamızda intibak süreci gibi zor süreci yaşadık ve bunu atlattık. Diğer yandan büyükşehir ile koordineli bir şekilde yetkilerimizi kullanıyoruz. Halk her zaman hizmete bakar burası senin yetkinde ya da büyükşehrin yetkisinde buna bakmaz." dedi.

"SANAT ALTIN KAPLAMA YOL YAPMAKTAN DAHA ÖNEMLİ"

Belediyelerin mutat hizmetlerinin yanında kültür, sanat ve sosyal faaliyetlere de destek olması gerektiğine vurgu yapan Başkan Genç, "Bazen altın kaplama yol yapmaktan ziyade bir sanat eserinin ortaya çıkarılmasına destek olmak daha önemlidir diyerek, "Trabzon tarihi unvanı bir şehir, kültür ve sanat şehri. Biz bir yandan mutat hizmetlerimizi yaparken diğer yandan bu şehrin kültür sanat ve tarihi kodlarına uygun olarak bu hizmetleri ortaya çıkarmaya gayret ediyoruz. Çünkü siz belediye olarak altın kaplama yol yapsanız dahi şehrimiz için bazen bir sanatçının ortaya çıkardığı edebi bir eser hepsinden daha önemli olabilir. Mesela Trabzon kişi başına en çok sanatçı düşen bir şehir, özellikle resim alanında. Kültür ve sanat alanında belediye olarak daha da sorumluluk üstlenip çalışmalar yapmamız lazım. Devlet ve opera balesini Trabzon'a getirdik. Trabzon'da 1900 yılların başında hem opera ve hem de bale var. Şehrimizde kültür ve sanat merkezi olmaması nedeniyle o çalışmaları KTÜ'de yaptık. Şimdi yeni bir kültür ve sanat merkezi oluşturmak Avni Aker'in yerinde bir kompleks mahiyetinde şehrimize kazandıracağız. Geç de kalınmış bir çalışma. İnşallah yakın zamanda bunları kazandırırız. Lokal anlamda Hamamizade ve Hüseyin Kazaz var ama yeterli değil. Gazi Mustafa Kemal'in üç kez ziyaret ettiği bir şehir. Diğer yandan cihanşümul padişahların Fatih'in fethettiği, Yavuz'un Kanuni'nin doğduğu bir şehir. Geçen yıl uluslararası mahiyette Kanuni Sempozyumunu yaptık. Yani bu değer bile 17 yaşına kadar yaşadığı bu şehirde layıkıyla bundan yararlanamadık. Kanuni'nin kılıcında hamsi figürünün olduğunu yeni öğrendim. Bu kılıç Topkapı Sarayı'nda mevcut. Biz Milli eğitimden gelen her talebe cevap vermeye çalıştık." ifadelerine yer verdi. Siyaset uzun soluklu bir ne söz verdiyseniz bunu yerine getirmeniz gerekiyor.

"ÖĞRENCİNİN SORULARINI CEVAPLADI"

Son bölümde öğrencilerin sorularını cevaplandıran Başkan Genç, bir öğrencinin "Siyasetin hukuku mu yapılmalı, hukukun siyaseti mi yapılmalı" sorusuna, "Biz hukuku siyasileştirmeyelim" diye cevap verdi. Hukukçu kimliğinin siyasette çok artısını gördüğünü ifade eden Genç, "Çünkü hukuk sizin toplumsal manada yaşantınızı belirliyorsa bunun yanında hukukçu kimliğinizden dolayı ağzınızdan çıkan her sözü tartarak söylüyorsunuz." cümleleriyle cevap verdi.

Anayasanın ilk üç maddesinin değiştirilememesiyle ilgili soruya Başkan Genç, "Anayasanın başlangıcında yer alan maddelerde Türkiye Cumhuriyeti demokratik, sosyal bir hukuk devletidir, diyor. Bu maddeler bütün demokratik ülkelerin olmazsa olmazı olan maddelerdir. Demokratik rejiminin en önemli özelliği hukuk devleti ilkesiyle birlikte daha ziyade bireyin devlete karşı özgürlüklerini güvence altına bir sistem olmasıdır." şeklinde cevap verdi.

Bir öğrencinin hukuk fakültesi mezunu olmakla hukukçu olunur mu sorusuna Genç," Hukuk Fakültesi mezunu olmakla hukukçu olunmuyor. Bir hukukçunun sosyoloji ve psikoloji de bilmesi var. Hukuk felsefesi de bilmesi lazım. Hukukçu olmak o formasyonu elde etmek değildir." sözleriyle cevap verdi.

Başkan Genç, "Hakim ve savcı olamazsan hiç olmazsa avukat olursun anlayışını nasıl yorumluyorsunuz? diye soran öğrenciye, "Savunma makamı hakimlik ve savcılıktan daha zor. İşini hakkıyla yapan bir avukat hakim ve savcıdan daha önemlidir. Avukatlık mesleği bugün daha önemli hale gelmiştir. Hakimlik ve savcılık ne kadar kutsalsa savunma makamı olan avukatlık da o kadar kutsaldır." diye cevap verdi.

Hukuk fakültelerinin sayısı ve kalitesiyle ilgili soruya ise Genç, 'İş sizde bitiyor. Bütün hukuk fakültelerinde aynı nosyonu alıyorsunuz. Fakültenin kendisi nihai bir gösterge değil. Siz kendinizi geliştirmezseniz en iyi fakültede eğitim alsanız dahi bir işe yaramaz." ifadeleriyle cevap verdi.