Jeoloji Mühendisi ve Haber61 yazarı Prof. Dr. Osman Bektaş, asfaltında oluşan şişme, kabarma, çatlak ve oturmalar kaynaklı 3 yılda 6 kez onarıma alınan Trabzon Havalimanı pistindeki deformasyonlara ilişkin, "Pisttin tabanında yer alan killi zemin, zaman zaman farklı oturmalardan dolayı kabarıyor, çöküyor. Muhakkak uydudan pistin deformasyonları, alçalma ve yükselmeleri, gece gündüz, milimetre cinsinden ölçülmesi lazım. Gelecekte neresi, ne kadar oturacak? Bu oturmanın vereceği zararlar, uydudan sürekli izlenmeli" dedi.

Hava trafiğine 1957 yılında açılan ve yılda 24 bin uçağın iniş-kalkış yaptığı Trabzon Havalimanı, Türkiye'nin en yoğun havalimanları arasında yer alıyor. Artan yağışlar sonrası yüzeyinde oluşan çatlak ve çökmeler nedeniyle pisti onarıma alınan havalimanı, bölgede olumsuz hava koşullarının da etkisiyle uçuş iptalleriyle gündeme geliyor. Kimi uzmanlar, asfaltında oluşan şişme, kabarma, çatlak ve oturmalar kaynaklı 3 yılda 6 kez onarıma alınan havalimanı pistinde oluşan deformasyonların tam olarak belirlenmesi için uydudan milimetrik olarak gece gündüz izlenmesi gerektiğini öneriyor. Kimi uzmanlar da özellikle yaz turizm sezonunda günlük 35 uçak seferiyle 4 bini aşkın yolcuyu ağırlayan havalimanı pistinde 'kırmızı kil' tehlikesine karşı, temel iyileştirme yapılıp, pist altının fore kazıklarla güçlendirilmesini tavsiye ediyor.

'PİSTİN TABANINDA KİLLİ BİR ZEMİN VAR'

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, pistin alt tabanında killi zemin olduğunu belirterek, "2018 yılından beri havalimanı zaman zaman uçuşlara kapatılıyor. Pist onarımı yapılıyor. Çünkü uçuşu tehlikeye sokacak deformasyon yapıları oluştuğu için pist kapatılıyor. Onarım yapılıyor ve uçuşa açılıyor. Ama arkadan belli bir müddet sonra bu deformasyon yine başlayınca pist tekrar uçuşlara kapatılıyor. Bu 2018 yılından beri süre gelen bir olay. Neden pistte deformasyon yapıları oluşuyor? Çünkü pisttin tabanında killi bir zemin var. Bu killi zemin zaman zaman farklı oturmalardan dolayı kabarıyor çöküyor. Pisttin olduğu yapıda deformasyon gereği kıvrımlı, kırıklı yapılar oluşturuyor. Bu da uçuşu tehlikeye soktuğu için uçuşlar durduruluyor. 2020 yılında bu problemi çözmek için pisttin üst yapısını kaldırdılar ve yenilediler. Ama altyapı zemini onarılmadı. Zemin iyileştirilmesi yapılmadığı için aynı problem yeniden nüksetti" diye konuştu.

'GÜVENLİ UÇUŞ İÇİN ŞART'

Havalimanı pistinin uydudan izlenmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Bektaş, "Muhakkak suretle uydudan havalimanının deformasyonlarının milimetre cinsinden ölçülmesi lazım. Gelecekte neresi, ne kadar oturacak? Bu oturmanın pistte vereceği zararlar uydudan sürekli izlenmesi lazım. Böyle bir yöntem İtalya'nın Roma Havalimanı'nda uygulanıyor. Sürekli olarak havalimanı uydudan gözleniyor. Bu yöntem sağlıklı güvenli uçuş için şarttır. Milimetre mertebesinde alçalmalar, yükselmeler ve deformasyon yapıları gözlenerek gerekli önlemler alınıyor. Bir an önce pistin üst yapısının kaldırılıp, altta zemin iyileştirilmesi yapılıp, üsttü tekrar onarılmalı. Bu tür zemin sorunları oturma, çökmeler teknolojik olarak uydudan izleniyor. Uydudan izlenen milimetre cinsinden oturmalar karşısında da önlemler alınıyor. Dolayısıyla Trabzon Havalimanı'ndaki oturmaların kesinlikle uydudan izlenmesi gerekir. Kırık ve çatlaklar, her türlü deformasyon uydudan izlenmeli. Bu dünyanın her tarafında geçerli bir yöntemdir. Uzaktan algılama dediğimiz, uydudan yer ve pist hareketlerini ölçebilecek, bunları değerlendirebilecek yöntemler var. Bunu da bu şekilde yaparsak, uçuşu daha güvenli hale getirir, yolcuların ve uçakların güvenliğini daha fazla artırabiliriz" dedi.