Elektriğe bir zam daha geliyor
2003 yılından itibaren 5 yıl süre ile elektrik fiyatlarına zam yapmayan hükümet, 2008 yılı Temmuz ayından itibaren başlattığı maliyet bazlı otomatik fiyatlandırma ile zamların kapısını araladı. Son olarak 1 Ekim 2009'da yüzde 9,8 oranındaki zamla birlikte toplamda 2008 yılından itibaren kümülatif tutar yüzde 70,36'yı bulurken, Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın yüzde 5-6 olarak haberini verdiği yeni elektrik zammının yüzde 10'un altında olmayacağı ortaya çıktı.
Zammın 1 Ocak'tan itibaren yürürlüğe girmesi planlanıyor. Enerji KİT'lerinin maliyetlerini kurtarmalarını isteyen Hazine, zararlarının karşılanması için Ocak 2010'dan itibaren elektriğe yüzde 10'luk zam istiyor.
BABACAN DA SÖYLEMİŞTİ
Hükümetin elektrik fiyatlarını 62 ay boyunca zam yapmayarak baskılaması enerji KİT'lerinin alacaklarını ciddi şekilde yükseltti. TEDAŞ, EÜAŞ ve TETAŞ'ın fiyat baskılaması sonucu birbirlerine olan borç tutarının 2.5 milyar liraya ulaştığı kaydedildi.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da, enerji KİT'lerinin her ay 300 milyon lira zararının oluştuğunu, yapılan yüzde 10'luk zammın KİT'lerin zararını şimdilik başabaş noktaya yaklaştırmak amacıyla yapıldığını ifade etmişti. 2008 Temmuz ayından itibaren 3 aylık periyotlu maliyet esaslı fiyat ayarlamasına geçilmesinin nedeni de bu borç tutarı.
BAKAN YILDIZ SİNYALİNİ VERMİŞTİ
Enerji Bakanı Taner Yıldız ekim sonunda bir sempozyumda, 1 ve 2 no'lu, tarifelerle alakalı olarak düzenleme yaptıklarını belirterek, tamamlandığında yüzde 5-6 civarında elektriğe zam geleceğini ifade etmişti.
Bakan Yıldız, Bunun düzenlenmesi doğru bir şey ama bu zammın geleceği de bu kadar gerçek bir şey. Buna hazırlıklı olacağız şeklinde konuşmuştu.Türkiye İstatistik Kurumu'nun Ağustos 2009 verilerine göre; 2008'den bu yana konut ana harcama grubundaki maddeler arasında yüzde 50.56 zam oranıyla fiyatı en çok artan kalemin elektrik faturasında gözleniyor. Aynı dönemler itibarıyla diğer kalemlere bakıldığında elektrik faturasından sonra fiyatı en çok artan kalemler yüzde 18.35 ile kömür, yüzde 16.93 ile doğalgaz ve yüzde 16 ile su faturası oluşturuyor.
FİYAT 2 YILDA YÜZDE 70 ZAMLANDI
Konutlardaki kullanıcılar, her türlü bedel dahil olmak üzere nisan ayından bu tarafa 24.53 kuruştan satın aldıkları elektriğe, 1 Ekim 2009'dan itibaren 26.93 kuruş ödemek zorunda kaldılar. Böylece 31 Aralık 2007 tarihinde 1 kilovat saat elektrik için 15.81 kuruş ödeyen vatandaş, kümülatif olarak yüzde 70.36'ya ulaşan zamla 1 Ekim 2009'dan itibaren 26.93 kuruş ödüyor.
Maliyet artışından kaynaklanmıyor
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) zamların nedeninin üretim maliyetlerindeki artış olmadığını öne sürerken, elektrik enerjisi üretiminin ve dağıtımının piyasalılaştırılması olduğunu iddia ediyor.
EMO zamlara ilişkin, Yapılan zamların iddia edildiği gibi maliyetlerle açıklanmasına imkan yoktur. Doğalgaz fiyatları indirilmiş, kömür fiyatları düşmüşken nasıl olur da 'maliyet esaslı' denilen mekanizma ile yine zam yapılmaktadır? Çünkü Maliyet Esaslı Fiyatlandırma Mekanizması'nda TETAŞ üzerinden fiyatları manipüle etmenin yolu açıktır. Özel şirketlerin kar baskısı nedeniyle borç sarmalına sokulmuş olan enerji kuruluşlarına kaynak aktarmak için TETAŞ üzerinden tüketicilere ve bütçeye de yansıtılacak zam baskısı yaratılmıştır değerlendirmesi yapıyor