Yazarımız

Turgay Beşyıldız

İran'dan bildiriyor

23.06.2010------3.gün

İran’la 750 km’lik bir sınırımız var.

Urumiye bizim Van ‘ın komşu kenti diyebiliriz.Güneşli bir sabahla otelden ayrıldık.

Urumiye Ticaret ve Sanayi odasının yolunu tuttuk.Trafik üzerimize üzerimize akıyor,genelde eski model arabalar çoğunlukta,çünkü yeni model arabalar,

Türkiye’den daha pahalı.TTSO’nun Toplantı salonundan daha büyük bir salona girdik.Sinema salonu gibi.Bina girişinde kafilemize Türkçe yazılmış bir pankrat bizi karşıladı.Salonda Batı Azerbaycan la ilgili tarım,turizm,sanayi yapısını içerisine alan bir belgesel izledik önce.

Ardından Sunucunun açılış konuşması ve kürsüye ilk Urumiye Ticaret ve Sanayi odası Başkanı Hasan Entezari çıktı.Ardından TTSO Meclis Başkanı  84’lük delikanlı Ali Osman Ulusoy…Ne yalan söyleyeyim adamın bu yaştaki çalışma ve koşuşturma azmine gerçekten saygı duymak ve örnek almak lazım.

Ulusoy,kürsü de salona sesleniyor  “ Hem komşuyuz diyoruz ama siz bizden yol vergisi,biz de sizden akaryakıt vergisi alıyoruz.Bunları en kısa zamanda kaldıralım.Gürbulak sınır kapısından araç geçişlerini hızlandıralım.İran’dan bize gelen turist sayısının,Türkiye’ye den İran’a giden turist sayısından daha fazla olduğunu görüyoruz.Bu konuda turizmi geliştirmek için,önce konaklama sayısını arttırmanız lazım…”

Ardından kürsüye çıkan Batı Azerbaycan Genel  Valisi Vahit Celalzade  den ise şöyle bir özet verebiliriz “ İki dost ülkenin ilişkilerini geliştirmemiz lazım.Siyasi ilişkiler için,ticari ilişkiler içerisinde olmak lazım.Trabzon limanı İran İslam Cumhuriyeti için çok önemli ve stratejik bir limandır. Biz Türkiye Cumhuriyetiyle olan ilişkilerimizi geliştirmek için Trabzon limanını kullanabiliriz.Trabzon’daki İran konsolosluğu da bizim için büyük önem taşıyor”

Evet,dönelim yeniden seyir defterimize ;

İran’da 30’un üzerinde eyalet var.İran’ın Batı Azerbaycan Bölgeside bunlardan biri ve  614 bin km2…Urumiye’nin nüfusu 850 bin.Nüfusun % 58’i şehirde,% 42’si köyde yaşıyor.

İktisadi hayatta ise % 30’u tarımla,%20 si sanayiyle % 50 si de diğer hizmetlerle uğraşıyor.Eyaletler arasında bizdeki gibi şive değişiklikleri var.Hem Azeri Türkçesinde ,hem Farsçada..

Bu arada,İran’a vize yok hatırlatalım. Tabriz’e Türkiye’den uçuşlar olduğunu öğrendik.Urumiye’de de havalimanı mevcut.Urumiye’de bayanları giyim kuşam açısından biraz daha rahat olduğunu gördük.pek fazla sıkmıyorlar.Kiş adasında ise daha da rahat olduklarını öğrendik ama aynı şeyi başkent Tahran ve kum kenti için söyleyemeyiz.Burada mollalar çoğunlukta.

Tahran ve Kum kentinde ,sokakta eşarplı ,hatta ince siyah manto dedikleri kıyafetle bir bayanı görseler,çarşafın nerde diye sorarlarmış.

Ama tüm bunlara rağmen kafamda canlandırdığım İran’dan daha yumuşak bir İran buldum.Yine de bir çok bayan örtünmekten oldukça rahatsız,özgür olacakları günü hayal ediyorlar.Hatta bunun için ülkeyi terk eden binlerce insan olmuş.

Kalanların bir çoğu rejimde birazda olsa serbestlik ve yumuşaklık getirecek değişiklikler yapmak istiyor ama İran’ın her bölgesinde hükümet yanlısı sivil ajanlar ,özellikle devlet kademesinde oto kontrolü elden bırakmamaya çalışıyor.Hükümet aleyhine konuşanlarda onlara malzeme ve suç unsuru olmamak için,birbirleriyle konuşarak,açıktan değil,gizli gizli eleştirilerini dile getirmeden de edemiyorlar.

Bu arada Urumiye Ticaret ve sanayi odası kafileye Urumiye gölü kenarında Bari denilen mevkide bir öğle yemeği veriyor kent’den ayrılmadan önce..Gölün bu yüzü eskiden plajmış şimdi ise toprakla dolmuş ve kıyı kurumuş,göl biraz daha açıkta ,ileride kalmış,hoş bir manzara değil.

Devam edecek