Trabzon’da kurulu STK’larımızdan (Foto Forum, TEDAK, Tradost, DOĞA TARİH…) zenginlik kaynağı olan varlıklarımız (kültür, sanat, doğa, spor…) ile ilgili büyük farkındalık yarattılar, yaratmaya devam ediyorlar. Bölgemizde ayak basmadık yer bırakmayarak, inanılmaz “gezi rotaları” ortaya çıkardılar. Bu rotaların her biri daha derin araştırılmayı, işaretlenmeyi, haritalanmayı, yıl oniki ay ulaşıma açık olmayı ve uluslararası networklere (ağlara) kayıt olmayı hak ediyorlar. Yönetilmeyi bekliyorlar.

STK’larımızın ilgi alanlarındaki varlıklarımız ile ilgili bilgi birikimleri, ilimiz ve bölgemizde geliştirilmesi için çaba harcanan “turizmin her türü için” zıplama etkisi yapacak kadar değerlidir. Bu bilgiyi şimdilik üyelerine  düzenledikleri aktivitelerle sınırlı olarak aktarabiliyorlar.

DOĞA TARİH’in trekking (yürüyüş sporu) ile harmanladığı aktivitelerine ilgi giderek artıyor.Bazen günübirlik, bazen de konaklamalı etkinliklere katılımın artışına sosyal medyada paylaşılan fotoğrafların, yazıların yarattığı farkındalığın yanı sıra katılımcıların beğenisinin de etkisi büyük oluyor.

STK’larımızın ilgi alanlarındaki saptadıkları sorunların çözümü için gerek AB, gerekse değişik fon kaynaklarına (hibelere) projeler yazarak; varlıklarımızı koruma, geliştirme, kayıt altına alma çabaları Kamu Sektörü, Özel Sektörden ve diğer paydaşlar tarafından artık hem takdir ediliyor hem de destekleniyor.

 STK’larımız yaptıkları projelerde yöre halkına varlıklarımıza sahip çıkma bilinci kazandırırken, genç kuşaklarla da koruma, geliştirme gibi konularda eğitimler vererek farkındalık yaratıyorlar.

Bundan sonra atılması gereken adım, STK’larımızın bu birikimlerinin derlenip toparlanması “varlık yönetimi” için atılması gereken ilk adımdır. İkincisi ise; varlıklarımızın “uluslararası varlık yönetimi networklerine (ağ yapılara) kaydedilmesidir”.

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) bu adımı atacak lider kuruluş (amiral gemisi) olarak sorumluluk almalıdır.  

Kurom (Kuromni, Gorom) Vadisi

Bu hafta DOĞA TARİH rotasını Kurom vadisine çevirdi. Bu rota bize;

Madencilerin ayrıcalıklı ve özel statüsünün MS 1700’de verildiğini (askere gitmeme, vergi vermeme vb);

ayrıcalıkların yalnız Müslümanlara verildiğini, Rumların ikiyüz yıl, ayrıcalıkların kaldırılmasına kadar iki dini iç içe yaşadığını,

Rum ve Türk 10bin insanın birlikte barış içinde çalıştığını, yaşadığını,

Osmanlı Hazinesinin %25’ini gümüş ya da altın olarak bu vadinin karşıladığını öğrenmemize;

Doğası, insanı ve barındırdığı diğer kültürel değerleri (34 kilise, 33 şapel ve 2 manastırı)  ile çok özel endemik türleri, muhteşem, sert bir coğrafyayı keşfetmemizi sağladı.

Kurom madenciliği

Köstere Köyü, maden işlemek için kömür üreten köylerden biri olarak muhteşem orman varlığına sahipmiş. Maden ve kömür nakli için kullanılan atların adı olan Kadanalar, ikiyüz kiloya kadar yükü taşıyabiliyorlarmış. O nedenle bu ad, yapılı kadınlara lakap olarak da kullanılırmış.

Kurom Vadisinde maden işçiliğine tanınan ayrıcalıklar kaldırılınca büyük göç MS 1900’de yaşanmış. Köyler (yedi mahalle) boşalmış. Bugün vadide derin bir sessizlik hakim.

İstavri:  1900 m rakımda bir köy

Kurom gezimizin özel köyü İstavri’ye yeni muhtar Osman Seven ve Sezer Sönmez de eşlik etti.

Trabzon’un efsane Belediye başkanlarından Orhan Karakullukçu, eski İTÜ Rektörü Gülsüm Sağlamer (Orhan Beyin kız kardeşi),  Nihat Kasımoğlu da bu köydendir. , Mimarisi son derece özgün, bakımlı evler ilk bakışta dikkat çekiyor Trabzon’ da  eski belediye çevresindeki pek çok taş binanın bilinen sahipleri de İstavrili’ dir.  

İstavriden- Kulat'a

 İstavri'den karşı tepelere, çok güzel patikalardan gerçekleştirdiğimiz trekking, Tarihi İpek Yolu rotalarından  birinin önemli geçit noktası Kulat’ a kadar sürdü. Yürüyüşümüz gerçek bir tarih hazinesinde, endemik türlerin içinde gerçekleşti.

Son söz yerine

Turizmin temeli merak, tetikleyen ise ulaşım ve iletişim araçları ile küçülen dünyadır. Kurom, turizm pastasından koca bir dilim koparmak için inanılmaz varlıklara sahip; sadece ilgi bekliyor.

Saygılarımla

NOT: Dünya Veteriner Hekimler Gününde (26/Nisan/ 2014) “yerel kalkınma ve doğa dostu” yazılarım için Trabzon Bölge Veteriner Hekimler Odası tafından ödüle değer görüldüm. Ödülü, yerel kalkınmaya duyarlı,  Doğa – Tarih sever okurlarımla paylaşıyorum.