Trabzon'un eski belediye Başkanlarından Hasan Melek'in, 12 günlük Rusya gezisinde kaleme aldığı notlar, yayınladığımız ilk üç bölümün ardından dördüncü ve son bölümle devam ediyor.

Bugün 18 Temmuz Cuma;

Saat 13:00 da gemimiz Moskova da rıhtıma yanaşıyor. Bizim gemi gibi daha bir çok gemi limanda duruyor. Şehir turu için bekleyen otobüsümüze binerek Moskovada 2 saatte görülmesi gereken yerleri geziyoruz. Moskova baya güzelleşmiş ve gelişmiş. Artık gökdelenleri görmek kabil.

Avrupa’nın en yüksek binalarından biri olan Amerikalı Milyarderin yaptırdığı Triump Plaza( sonradan satmış ) Tverskya Cad. Parlamento Binası, Bolşov Tiyatrosu, Lubyanka Meydanı, Kızıl Meydan, GUM Alış veriş merkezi ve Kurtarıcı İsa Katedrali ve dünyanın en büyük çanını görüyoruz. Çanın kırılan küçük bir parçasının ağırlığı 16 tondur. Putin’in çalıştığı oval binayı görüyoruz.

Gece de ışıklar altındaki Moskova’yı izlemek için Serçe Tepesine çıkıyoruz. Burası Moskova’ya hakim bir tepe. Bütün binalar ışıklandırılmış. Karşımızda Büyük Moskova Devlet Üniversitesi, bunun yanında değişik büyük binalar ışıklandırılmış hoş bir görünüm veriyorlar.

Moskovalı motosiklet tutkunları gece saat 22:00 dan sonra ilerleyen saatlerde trafik azaldığında ana caddelerde motosikletleriyle yarışmaktadırlar, tabi bazende ölümle neticelenen kazalarda olmaktadır. Burada mübağlasız 300 e yakın motosiklet toplanmaktadır.

Hepsi değişik markalarda, dünyanın hiçbir yerinde görmediğim en lüks ve acayip motorları burada gördüm. Bir noktayı da belirtmek isterim, yiyip içip eğlenen bu gençler arasında pek olay çıkmazmış. Bu durumu gördükten sonra 1984 yılındaki Rus gençliğini hatırladım ve şimdi geldikleri yer arasındaki korkunç fark var.

Para bu gençleri çok şımartmış. Buradan ayrılarak bazı anıt ve parkları gezdikten sonra gemimize dönüyoruz.

"19 TEMMUZ CUMARTESİ" 2. SAYFADA

 Bugün 19 Temmuz Cumartesi;

Bugün de Moskova gezi programımız yüklü. Saat 09:00 dan 17:00 a kadar gezi ve serbest zaman var. Yine Kremlin Meydanına geliyoruz. Hava bugün baya sıcak şimdi önümüzde bir çiçek bahçesini andıran GUM Alışveriş merkezi var.

Moskova’nın belki de en büyük mağazası, içerisin serin olduğu için biraz burada vakit geçirelim dedik. Binanın içinde bir çiçek bahçesi gibi, mağaza vitrinleri çok şık bütün dünya markalarını burada görmek kabil, tabi fiyatlar ona göre. Buna rağmen her tarafta bir hareketlilik var binanın içindeki ve dışındaki çiçekler hakkında sizlere biraz bilgi vereyim. Dışardaki Tretevuar ve binanın içindeki yürüyüş yolunun bir kısmını kapatmışlar, buralara seralarda yetiştirilen mevsim çiçeklerini poşetleriyle yerleştirip bakımlarını yapıyorlar. Zamanı geçince de kaldırıyorlar.

Şimdi hep birlikte Moskova metrosuna gidiyoruz. Avrupanın ilk metrosu 1863 yılında Londra da yapıldı. Daha sonra 1896 da Budapeşte de 1900 lerde Paris de yapıldı. Moskova metrosunun yapımına 1934 yılında karar verilmiş ve 15 Mayıs 1935 yılında da hizmete açılmıştır. Metro iki kat olup 11 hat ve 170 den fazla istasyondan oluşmaktadır. Metro devamlı gelişmekte ve içide bir müze gibi geçmişi bu günlere taşımaktadır. Duvarlarda birçok tablolar ve çini süslemeleri var ve Moskova toplu taşımacılığında büyük bir hizmeti yerine getiriyor. Vagonlar tamamen dolu her beş dakikada bir vagonlar geliyor.

Metroyu da bukadar hareketli halinde bırakıyoruz daha sessiz sakin arbat sokağına gidiyoruz. Burası trafiğe kapalı alışveriş merkezi aynı zamanda müzisyenlerin, ressamların ve değişik restorantların bulunduğu bir yer. Rus edebiyatının babası sayılan Alexsandr Puşkin ve karısı Natalia nın bir dönem yaşadığı ev de bu sokakta. Arbat sokağında her damak zevkine uygun bir restoran bulmak kabil. Cam bardakta güzel bir çay içmeyi arzu etmiştik, sorduk bize Azerilerin restoranlarını tavsiye ettiler gittik temiz güzel bir yer. Personel Türkçe konuşuyor, kebap çeşitleri, lahmacundan karadeniz pidesine kadar  herşey var.  Çaylarımızı içtikten sonra buradan da ayrılıyoruz. Akşamüzeri kosmos oteli tiyatro salonunda Kostroma Devlet Dans grubunun gösterilerini izleyeceğiz.

Evvela sizlere Kosmos oteli hakkında bilgi vereyim. Kosmos oteli 1980 yılında Moskova olimpiyatları için yapılmış, 1984 Rusya gezimde bu otelde kalmıştım. Otel perişandı dökülüyordu, bugün ki Kosmos oteli gördükten sonra değişiklikten bu otelde nasibini almış. Otel tamamen yenilenmiş, zihniyeti değişmiş, tiyatro salonu çok güzel olmuş. Kostroma devlet dans grubu bizim dansın sultaları grubuna benziyor. 2000 kişilik salon tamamen doluyor. Grubun gösterisinde Rusya nın doğuşuyla geçirilen zamanın bir özeti yapılıyor.

Burada tabi sanatçıların yanın da sahne, ışık, dekor ve kostümlerin mükemmelliği ayrıca gösteriyi dahada güzelleştiriyor. Gösteri bittikten sonra, Kosmos tiyatro salonundan çıktıktan sonra yolumuzun üzerinde hiçbir yerde görmediğim büyüklükte bir limuzin araba gördüm. İşte Rusya böyle bir ülke, daima en büyüğüyle sizi şaşırtan bir çok şey görüyorsunuz. Nihayet gemimize geliyoruz, gemimizde de Skyboard da yine dans ve müzik var yarın gezimizin son günü, yine Moskova'dayız.

"20 TEMMUZ PAZAR" 3. SAYFADA

Bugün 20 Temmuz Pazar;

Sabah kahvaltısından sonra valizleri otobüse koyarak, otobüsümüzle BORODİNO panoroma müzesine oradanda nazım hikmetin mezarının bulunduğu Moskova devlet mezarlığına gideceğiz. BORODİNO panoroma müzesi büyük yuvarlak bir bina, alt katlarda Rus askerlerinin değişik kıyafet ve silahları, üst kat duvarları sanatçılar tarafından yapılmış Napolyon'un Rusya'ya yaptığı taaruzun bütün safalarını gösteriyor.

Hakikaten duvar resimleri o kadar canlı ki, insan büyük bir zevkle izleyebiliyor. Buradaki gezimize de tamamladıktan sonra, devlet mezarlığına gidiyoruz. Çok geniş bir alana kurulmuş bu mezarlığa yalnız Rusyaya hizmet etmiş devlet adamları, askerler, bilim adamları devlet sanatçıları ve hizmetlerinden dolayı ödüllendirilen birçok insan var.

Nazım Hikmet de burada yatıyor. Bizden önce ziyaret etmiş bir Türk grubun çiçeği mezarın üzerindeydi. Bu gün ki mezarlığa yeni ilaveler yapılıyor.

Bazı inanışlara göre ceset yakılıyor külleri duvarlarda saklanıyor. Mezarlık bir park gibi aynı zamanda heykelleriyle de ve sanat galerisi gibi. Burada Rus devlet adamlarından Yetsin ve daha birçoklarının mezarı var. Yetsinin mezarı Rus bayrağının altında. Mezarlık gezimizi de bitirerek yavaş yavaş havaalanına doğru hareket ediyoruz. 12 günlük son derece güzel geçen bu gezimizi burada noktalıyor, başka bir gezide buluşmak üzere hoşçakalın.

SONUÇ

1991 yılı öncesi Rusya ile 1991 yılı sonrası Rusya’yı gezip gören bir kişi olarak, aradaki gelişmeleri büyük bir hayranlıkla izledim. Bu kadar kısa zamanda bu başarının altında yatan iyi eğitim görmüş bilim, sanat ve sanatçıya değer veren kültür düzeyi yüksek olan toplumlarla birlikte yöneticilerin almış oldukları cesur kararlardır.

Biz sahip olduğumuz değerleri maalesef bugüne kadar gereği gibi değerlendiremedik. Tarım alanlarını devamlı imara açtık, her tarafı çirkin bir şekilde betonlaştırdık, devamlı doğayı tahrip edip yeşil alanları azalttık. Hırvatistan Dubrovnik’te 14. Yüzyılda yapılan surlar ve içindeki binalar korunarak bugüne kadar gelmiş. Biz ise Zağnos’taki surları tahrip edip içindeki tarihi dokuyu tamamen ortadan kaldırdık.

Değerli Dostlar;

Şehirleri şehir yapan ve onlara kimlik kazandıran içindeki insanlardır.

Başka bir gezide buluşmak dileğiyle,

Saygılarımla.