Şifa Olsun bu programda bahar alerjisi nedir, bahar alerjisi belirtileri ve tedavisi nedir? sorularının yanıtını aradı. İmperial Hastanesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Ömer Korkmaz soruları yanıtladı.

İşte Op. Dr. Korkmaz'ın açıklamaları;

BAHAR ALERJİSİ NEDİR, BELİRTİLERİ NELERDİR?

Alerjik jinit, toplumun %20’sini etkileyen bir hastalık. Bu herkeste farklı semptom, farklı belirti gösteriyor. Bahar alerjisi, polen alerjisi de bu hastalık içine hastaların en sık karşılaştığı etkenlerden biri. İlkbaharda ortaya çıkması da, biliyorsunuz bu polenler bitki ve ağaçların üremesinde görevli olan yapılar. Belli dönemlerde salgılanıyor, özellikle ağaçlar için mart nisan ayı gibi, çiçeklerin açmasıyla birlikte başlıyor. Bitki ve çayırlarda farklılık gösteriyor; mart, nisan, mayıs. Yaban otlarında ağustos ve sonbahara doğru yaygınlaşıyor. Bu dönemde de bu etkenlere alerjisi olan hastalarda şikayetler ortaya çıkıyor. Bunlar da burun akıntısı, göz yaşarması, hapşırık, tıksırık, burun tıkanıklığı. Eşil eden akciğer problemi varsa, astım tarzında nefes darlığı olabiliyor. Ve benzeri semptomlar. 

Alerji normalde vücudun aşırı cevap vermesi. Normalde kişilerde yabancı olarak algılanmaması gereken etkenlere aşırı tepki vermesidir. Kabaca böyle tarif edebiliriz. Bu da bünyesel, kişiye özgü bir durumdan kaynaklanıyor. Atopik bünye dediğimiz, alerjiye yatkın kişilerde ortaya çıkan bir durum. 
Son zamanlarda daha bilinir hale geldi. Alerjinin farklı formları var, polen alerjisi, ev tozu alerjisi de bununla birlikte çok sık gördüğümüz etken, akarlara karşı özellikle. Haricinde hayvan tüylerine ve hayvan döküntülerine karşı reaksiyonları görebiliyoruz, çeşitli kimyasallara karşı alerjileri görebiliyoruz. Dünyada yaklaşık 20000 tane alerjen tanımlanmış bu konuda. 

BAHAR ALERJİSİ TEDAVİSİ VE TESPİTİ

Tedaviden de bahsetmek istiyorum. Bir ilaç tedavisi fakat daha da önemlisi alerjenle temas etmemek. Alerjenle temas etmeyince kişi semptomları yaşamıyor. 

Bir takım testlerimiz var. En sık uygulanan deri testleri. Alerjeni tespit ettikten sonra korunmak kısmen kolay, tabi yüzde yüz korunmak mümkün değil. 

Polen alerjisinde bu polenlerin sıklıkla yayıldığı saatler tespit edilmiş. Sabahın erken saatleri ve öğleden sonra polenizasyon fazla oluyor. Bu dönemlerde insanların çevreye fazla çıkmamasını, mümkünde çıktığı zaman da kendini kısmen de olsa koruyabilecek gözlük, uzun kollu kıyafetler giymesini öneriyoruz. Eve geldikten sonra da kıyafetlerini direkt çıkarmasının, duş almasının bu semptomları baskıladığı söylenir. Ayrıca, araba polen filtrelerinin bu dönemler gelmeden önce yenilenmesini öneririz. Çünkü ne kadar temas ederseniz semptomlar da o kadar ortaya çıkar. 
Son dönemde geliştirilen ilaçlarla büyük oranda kontrol altına almamızı sağlıyor, hastalıktan kurtarmıyor yalnız semptomları bastırıyor. Belli bir yaştan sonra semptomlar azalıyor, ihtiyaç kalmıyor. Burada kişiye göre hareket etmek lazım, daha doğrusu kişinin kendi doktoru olması lazım bu alerji konusunda. İlaçların kullanım süresini, sıklığını, şikayetleri onlara göre kendisi belirleyecek. 

Kimyasallar konusunda tanı koymak çok zor. Çünkü birçok farklı etken var ve hepsinin testini yapmak mümkün değil. Yapılan testler, bilinen alerji testleri dünyada en sık karşılaşılan parametrelere karşıdır. Bahsettiğimiz gibi; ev tozu akarları, polenler, mantar alerjileri en çok gördüğümüz etken olabiliyor, hayvan alerjisi, kedi köpek gibi. Onlara yönelik farklı önerilerde bulunuyoruz. Ev tozuna yönelik mesela. Çarşafların, nevresimlerin haftada bir yıkanıp ütülenmesini, evin sürekli havalandırılmasını, su hazneli süpürge kullanılmasını öneririz. Bunlar alerjenle teması azaltıyor, dolayısıyla semptomları ve şikayetleri de azaltıyor. 

Akarlar, deri döküntüleriyle beslenen mikroskobik canlılar. Bunu kişi göremez. Yünlü şeylerden uzak durmayı öneririz, sentetik materyaller konfor için daha uygun olabiliyor. Haricinde pelüş ayılar vs. toz tutacak şeyleri uzak tutmak gerekiyor. Kitapların da kapalı, muhafazalı bir ortamda olması, şikayetleri baskılamada yardımcı olabiliyor. Ev tozu akarları sadece evler için söz konusu değil, her yerde karşımıza çıkabiliyor. Çalıştığı ortamda müdahale etme şansı yok tabi kişinin. 

Doğal yollarla korunmanın tek yolu alerjenle temas etmemek. Gıda veya başka bir etkenin alerjiyi önleme gibi bir etkisi olmaz. Gıda alerjisi de olabiliyor çocuk yaş grubunda. Bunda en çok kullanılan alerjiye yönelik ilaçlar. Her hastaya yönelik bir tedavi belirlemek lazım. 
Astım da alerji zemininde gelişen bir hastalık. Alerjik jinitin eşlik ettiği astım hastalarında şikayet sıklığı fazla. Alerjik jinitte peş peşe gelen hapşırık, kontrolsüz hapşırık şeklinde kazaya kadar giden sonuçları olabiliyor. Araç kullanırken bu ortaya çıkarsa ölümcül kazalar yapılabilir. 
Alerjik bireyler bu polen döneminde maskenin faydasını görüyorlar, polenlerle teması azaltmış oluyor bir nevi. Özellikle biz alerjik yapıda, polen alerjisinde köye veya ormanlık alana giderken maske kullanılmasını öneriyoruz. Çayırda otlarla çalışması gerekiyorsa maske kullanımını öneriyoruz. 
Bu dönemde bütün üst solunum yolu semptomları kovid ile ilişkilendiriliyor. İnsanlar da ister istemez çekiniyor. Alerjik bireyler aslında kendilerinde uzun süre olan bir hastalık olduğu için biliyor. Alerjik semptomlarda kırgınlık, halsizlik ve ateş gibi belirtiler olmuyor kovidin aksine. Dolayısıyla ayırıcı tanıda çok zorlanmıyoruz. İlaç alerjisinde dakikalar içerisinde müdahale edilmediğinde ölümcül bir noktaya kadar gidiyor. O klasik alerjik jinitten farklı bir tip. 

Ev tozu alerjileri, mantar alerjileri, hayvan alerjileri ve gıda alerjileri yıl boyu devam edebiliyor. Ama mevsimsel alerjik jinit, alerjiyi ortaya çıkaran polenin kaynağına göre, örneğin fındık alerjisi var, fındığın polenizasyon dönemi belli. O dönemlerde alerjik reaksiyon yapıyor. Gıda alerjilerinde çilek ve kivi sık rastlanan alerjilerdir.  

Kuru ve rüzgarlı havalarda dışarıya çıkılmamalı, spor yapılmamalı. Yağmur sonrası bu alerjenlerde bir baskılanma polenizasyonda bir azalmaya bağlı, yağmur sonrası bir azalma oluyor. Bu dönemleri tercih etmelerini öneririz polen alerjisi olan hastalara.