Türkiye'de yaygın olarak Trabzon hurması olarak anılan Trabzon hurması, sonbahar mevsiminin gözde meyvelerinden biridir. Mineral, antioksidan ve lif açısından zengin bir meyve olarak, yağsız ve sağlıklı bir karbonhidrat kaynağı sunar.
Trabzon Hurması nasıl tüketilir?
Trabzon hurması; taze, kuru veya pişirilmiş halde tüketilebilir. Kuru hali, kurabiyelerde, keklerde, pudinglerde, salatalarda ve tahıllarda lezzetli bir tatlandırıcı olarak kullanılabilir. Bu muhteşem meyvenin, lezzetinin yanı sıra sağlığınıza sağladığı çeşitli faydaları vardır. Trabzon hurmasının sağlık yararlarına dair merak edilenleri bu yazıda ayrıntılı bir şekilde öğrenebilirsiniz.
Trabzon Hurması nerede yetişir?
Trabzon hurması, genellikle subtropik iklimlerde yetişse de ılıman iklim kuşağında da başarıyla yetiştirilebilen bir meyvedir. Ülkemizde uzun bir geçmişi olan Trabzon hurması, birçok farklı isimle anılmaktadır, bunlar arasında hurma, amme, aşılı uvaz, Rus hurması, Japon hurması, Batum hurması, laz hurması ve Cennet meyvesi bulunmaktadır. Özellikle Karadeniz Bölgesi'nde yabani tipleri de bulunmaktadır, ancak üretim, pazarlama ve iç tüketim hala yeterli düzeyde değildir.
Trabzon Hurması’nın anavatanı neresidir?
Trabzon hurmasının anavatanı Çin'dir, ancak dünya genelinde yayılmıştır. Kültürü M.S. 5-6. yüzyıllarda Çin'de başlamıştır. Japonya'ya yayılmış ve Japon elması büyük ölçüde üretilmiştir. Daha sonra Hindistan, Sri Lanka, Avustralya ve diğer ülkelere de yayılmıştır. ABD'ye ise 1870'lerde girmiştir. Akdeniz ülkeleri, Fransa, İtalya, Kuzey Afrika ülkeleri, İsrail ve Türkiye gibi birçok ülkede yetiştirilmektedir.
Trabzon Hurması’nın faydaları nelerdir?
Trabzon hurması, bir dizi sağlık faydası sunan bir meyve olarak öne çıkmaktadır. Olgunlaşmış veya kurutulmuş haliyle tüketildiğinde vücudun sağlığına katkıda bulunur. İşte Trabzon hurmasının bazı önemli faydaları:
Kalp Sağlığı İçin Faydaları: Trabzon hurması, potasyum açısından zengin bir kaynaktır ve bu mineral atardamarların genişlemesini teşvik ederek kan dolaşımını düzenler. Bu, kalp hastalığı riskini azaltabilir.
Ateroskleroz Karşı Koruyucu: Trabzon hurması, antioksidanlar, mineraller ve lifler açısından zengindir. Bu özellikleri sayesinde ateroskleroz riskini azaltabilir, kolesterol seviyelerini düşürebilir ve inflamasyonu azaltabilir, böylece kalp sağlığını destekler.
Göz Sağlığı İçin Faydaları: Trabzon hurması, A vitamini, lutein ve zeaksantin gibi göz sağlığı için önemli bileşenleri içerir. Bu, göz sağlığını korumaya yardımcı olabilir.
Kan Dolaşımını Düzenler: Trabzon hurması, kan damarlarını genişleterek kan dolaşımını düzenler. Ayrıca bakır içeriği, yeni kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu teşvik eder.
Diyabet Riskini Azaltır: Trabzon hurması, antidiyabetik ve antioksidan özelliklere sahip flavonoidleri içerir ve diyabet hastalarının kan şekerini dengelemeye yardımcı olabilir. Ancak diyabet hastalarının aşırı tüketmemesi önemlidir.
Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: Trabzon hurması, A ve C vitaminleri gibi bağışıklık sistemini destekleyen bileşenler içerir. Bu, enfeksiyonlarla daha etkili bir şekilde savaşmanıza yardımcı olabilir.
Tansiyonu Düşürür: Bazı çalışmalar, Trabzon hurmasının yüksek tansiyonu düşürebileceğini göstermiştir. Kan damarlarını genişleten organik bileşenler içerir.
Metabolizmayı İyileştirir: Trabzon hurması, B vitaminleri içerir ve bu vitaminler metabolizmanın sağlıklı işleyişini destekler. Bu da enerji üretimini artırabilir.
Sindirim Sistemini Destekler: Lif açısından zengin olan Trabzon hurması, sindirim sistemini düzenler, kabızlığı önler ve karaciğer problemleri riskini azaltabilir.
Kilo Kontrolüne Yardımcı Olur: Metabolizmayı hızlandırarak enerji üretimini artırır ve fazla yağ depolanmasını azaltır. Ayrıca lif içeriği kilo kaybını destekler.
Kanser Riskini Azaltır: Trabzon hurması, kanser riskini azaltıcı bileşikler içerir ve serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olur.
Anti-İnflamatuar Etkileri: C vitamini içeriği sayesinde iltihaplanmayı azaltabilir ve kronik hastalıkların riskini düşürebilir.
Trabzon hurması, lezzeti ve sağlık faydalarıyla dikkat çeken bir meyve olarak sağlıklı bir yaşam tarzını desteklemek için diyetinize ekleyebilirsiniz.
Trabzon Hurması yetiştiriciliği nasıl yapılır?
Trabzon hurması, aslen subtropik iklimlerin meyvesi olarak bilinir. Ancak sıcak ılıman iklim koşullarına da kolayca uyum sağlayabilmiştir. Bu bitki, kış aylarında yapraklarını döken bir ağaç olduğu için diğer subtropik meyve türlerine göre daha soğuk kış sıcaklıklarına dayanıklıdır. Genellikle -12°C'ye kadar dayanabilirken, -18°C'ye kadar dayanabilen bazı çeşitler mevcuttur.
Trabzon hurması çeşitlerinin kış dinlenme süreleri genellikle 7,2°C'nin altında 200-400 saat arasında değişir. Akdeniz Bölgesi kıyı şeridinde tomurcuklanma mart ayının ilk yarısında başlar ve çiçeklenme nisan sonlarına denk gelir. Bu nedenle Trabzon hurmaları, erken ilkbahar donlarından etkilenmezler.
Bu meyveler olgunlaşabilmeleri için genellikle 140-160 gün gibi uzun bir süreye ihtiyaç duyarlar. Tadı daha hoş (az buruk) olan çeşitler, diğerlerine göre daha yüksek sıcaklık koşullarına ihtiyaç duyarlar.
Trabzon hurmaları yüksek hava nemi ister ve en kaliteli meyveler nemli bölgelerde yetişir. Hava neminin düşük olduğu bölgelerde sulama yaparak iyi verim elde edilebilir, ancak bu durumda güneş yanıklığı riski artar, bu yüzden önlemler alınmalıdır.
Rüzgarlar Trabzon hurmalarına genellikle zarar vermez, ancak fazla rüzgarlı alanlarda meyveler sonbaharda dal ve yaprak zararı görebilir, bu da kalitenin düşmesine neden olabilir. Ayrıca, Trabzon hurması ağaçlarının dalları oldukça kırılgandır, bu nedenle şiddetli rüzgarlar meyve yükü taşıyan dalların kırılmasına neden olabilir. Bu sorunu önlemek için dallar mutlaka desteklenmelidir.
Trabzon hurmaları için en uygun topraklar genellikle orta ağırlıkta, organik madde bakımından zengin ve iyi drenajlı derin topraklardır. pH seviyesi 6,5-7,0 olan topraklarda yetiştiricilik en iyi sonuçları verir. Ancak, bu bitki çok hafif topraklardan çok ağır topraklara kadar farklı toprak tiplerine uyum sağlayabilir. Kireç içeriği %20'ye kadar olan topraklarda da yetiştirilebilir.
Kaynak: