2000 yılından beri küresel ısınmanın ayak sesleri insanoğlunu daha da tedirgin ediyor,

Yeryüzüne dağılmış 1000 meteoroloji gözlem istasyonu dünyamızın neresinin ne kadar ısındığını ve yersel veya bölgesel iklimin nicelik ve nitelik yönünden nasıl değiştiğini sürekli olarak kayıt ediyor.

Ancak NASA ‘nın  hazırladığı haritada görülen bölgesel gizem oldukça şaşırtıcıdır.

Dünyanın en sıcak yıllarından biri olan 2012 yılında bile Doğu Karadeniz Bölgesinin küresel ısı artışı Türkiye’nin diğer bölgeleri ve komşu ülkelerden daha düşüktür (göreceli ısı artışı 1951-1980 yılları arasındaki ısı değişimini esas almıştır).

Doğu Karadeniz Bölgesinin sanki bir kliması var!

Bu klima muhtemelen atmosferdeki karbondioksit gazının azlığıdır

Atmosferdeki karbondioksit miktarı ile küresel ısınmanın doğru orantılı olduğu varsayımı dikkate alınırsa Doğu Karadeniz bölge atmosferindeki karbondioksit miktarının komşu bölgelerin atmosferlerindeki karbondioksit miktarından daha düşük olduğunu söylemek mümkün görünüyor.

YAZI VE KIŞI İLE BİRLİKTE ISINAN DÜNYA

Dünyamız doğal olarak ve kısmen de insanların atmosfere saldığı karbondioksit den dolayı sürekli olarak ısınmaktadır.

Bu ısı artışı düzgün olmayıp yıllara göre inişli çıkılı değişirse de 10 yıllık dönemler küresel ısınma hakkında daha belirgin sonuçlar verir.

DÜNYA NE KADAR ISINDI?

1880 yıllarda başlayan küresel ısınma 2000 yılından itibaren etkinliğini daha fazla hissettirmiştir.

Başka deyişle dünyanın en sıcak 9 yılı 2000 yılından sonra yaşanmıştır.

2012 yılı ise 1880 yılından bu yana yaşadığımız en sıcak 9 yıldan birisidir.

2012 yılının dünya ortalama sıcaklığı 14.6 C dir. Bu değer 20 yüzyıl ortalarındaki ortalama değerden 0.6C daha fazladır.

1880 yılından günümüze dek dünyamızın ortalama ısı artışı 0.8C dir.

İNSANOĞLUMU SORUMLU?

Hızla artan nüfus ve gelişen sanayiye bağlı olarak Atmosferde sürekli artan karbondioksit in bir battaniye gibi ısınan dünyamızı daha da ısıttığı bir gerçektir.

Tıpkı yazın sıcak havada soba yakarak odanın daha da ısıtılması gibi!

1880 yılında atmosferdeki karbondioksit miktarı milyonda 280 iken 1960 yılında milyonda  315 e , 2012 yılında ise milyonda 395 yükselmiştir.

Bunun sonucu olarak da 2012 yılı dünyanın 1880 den beri yaşadığı en sıcak yıl olmuştur.

Harita1: Dünyanın en sıcak yıllarından biri olan 2012 yılına ait yüzey ısı anomalisi Doğu Karadeniz Bölgesindeki yıllık ısı değişimi (1951-1980 yıllarına göre ) çevre bölge ve ülkelere göre çok daha düşüktür. Tıpkı bir klimanın çalışmasında olduğu gibi ısı artışı veya karbondioksit miktarı kontrol altındadır. Açık renkler düşük ısı artışı olan bölgeleri gösterir.

Harita 2  :1885 yılında tüm dünya bu günkünden daha soğuktu (mavi renk ). Ancak günümüze dek inişli çıkışlı olarak olarak  bu ısı artışı etkinliğini gittikçe artırmaktadır.

Harita 3: 1996 yılında tüm dünya artan küresel ısınmaya bağlı olarak nar gibi kızarırken  (kızılımsı renk)Türkiye bu küresel ısınmadan en az etkilenen bölgedir( mavi renk).

Harita 4: Küresel ısınma son yıllarda daha fazla etkili olmuştur 2008-2012 yılları arasındaki ısı değişimine göre dünya 1996 yılına göre daha fazla kızarmıştır.

DOĞU KARADENİZDE KÜRESEL ISINMA NEDEN DAHA AZ ?

Küresel ısınmanın son yıllarda daha fazla belirgin hale gelmesinin en önemli nedeni ısıyı tutan karbondioksit gazının atmosferde sürekli olarak artmasıdır.

Eğer bu teori doğru ise bir bölgenin küresel ısınmadan etkilenme derecesi atmosferindeki karbondioksit miktarı ile doğru orantılıdır.

Bu bağlamda Karadeniz Bölgesinin küresel ısınmadan en az etkilenmesinin olasılı nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür.

      ♦ Karbon tüketerek Karadeniz in iklimini koruyan, denizlerdeki balıkların doğal yemi   olan PHYTOPLANKTON mikro organizma türleri.

      ♦ Karbondioksit tüketen yeşil alanlar ve ormanların etkisi

      ♦ Bölgenin topoğrafik yapısı

      ♦ Sanayileşmenin az olması ve atmosfere az karbon salınması.

obektas@ktu.edu.tr                                                            21 Ocak 2013