Trabzon-Akyazı bölgesi jeolojik özelliği ve topoğrafyası nedeniyle heyelan tehlikesi orta-yüksek, heyelan riski ise çok yüksek bir yerleşim alanındır.

Tehlike ile risk arasındaki farkı açıklamak için örnek vermek gerekirse, yerleşim alanı dışında, ıssız bir yerdeki heyelan, can ve mal kaybına neden olmayacağı için heyelanın riski de düşüktür.

Bu bağlamda Akyazı bölgesinde karada ve deniz dolgusu üzerinde ön görülen yüksek yer hareketi risklerini:

1-      Karada aktif heyelan sahasındaki kitle hareketleri

2-      Aktif heyelan sahasının denizdeki uzantısı üzerinde oluşturulan dolgu alanında, stat inşaatından sonraki beklenen oturmalar olarak iki ana başlık altında toplamak mümkündür.

KARADAKİ HEYELAN RİSKİ

Akyazı yerleşim alanında olası sığ veya hemen yakındaki Sera Heyelanı gibi 65m den daha fazla derin olası bir heyelan bölgedeki

1-      Binalar

2-      Tüneller

3-      Transit karayolu için büyük bir risktir.

DENİZ DOLGUSU ALANINDAKİ OTURMA RİSKİ

Deniz dolgu yöntemine ve dolguda kullanılan malzeme türüne bağlı olarak dolgunun zamanla az veya çok oturması olağan bir durumdur. Ancak kabul edilebilir miktardan daha fazla oturmalar 40.000 kişilik Akyazı stadında deformasyona ve çökmelere neden olabilir.

ÇÖZÜM?

Bu nedenle, tüm dünyada olduğu gibi, Akyazı heyelan sahasının ve dolgu alanın zaman içerisindeki davranışı sürekli kontrol altında tutulup, beklenen kaymalar ve oturmalar ile ilgili periyodik ölçümlerin gerçekleştirilmesi gerekir.

PS- İnSAR NEDİR?

PS-InSAR yöntemi uydudan yeryüzündeki sabit bir noktanın günlük veya yıllık yatay ve düşey yer değiştirmesini mm hassasiyetinde bir doğrulukla ölçen modern bir ölçme tekniğidir

Bu yöntemle yer kabuğundaki depreme neden olan kabuk deformasyonları, heyelanların akma yönleri ve akma miktarları, şehir alanlarında çökme ve deniz dolgusu alanlarında oturmaların belirlenmesinde kullanılmaktadır.

ÇÖZÜM PS-InSAR

Akyazı heyelan sahasında ve dolgu alanında belirli aralıklarla kurulacak olan sabit noktalar PS-InSAR yöntemiyle birkaç yıl uydudan sürekli olarak izlenerek heyelanın hareket yönü ve miktarı ile birlikte dolgu sahasının muhtemel oturma miktarı tespit edilebilir.

Bu yöntem bu gün Sivas-Koyulhisar heyelan sahalarında ve Zonguldak ili çökmelerinde başarı ile kullanılmaktadır.

Yer hareketlerine bağlı afetlerin önlenmesinde hareketin miktarı ve yönünün belirlenmesi afet zararlarının azaltılmasında atılan ilk adımdır.

Sivas-Koyulhisar heyelan sahasında belirli aralıklarla kurulan sabit noktaların yatay, düşey hareketleri günlük ve yıllık izlenerek heyelanın hareket yönü ve miktarı hakkında bilgi edinilir.

Zonguldak ili yeraltı kömür işletmeleri nedeniyle birçok yerde çökme gösterir. Bu çökmenin miktarı ve çökmenin yönü uydudan izlenerek tespit edilebilmektedir.