Zilhicce ayının 8. günü olan Terviye Günü Arafat'a çıkıp, Kurban Bayramı öncesinde Arefe günü vakfeye durarak haccın en önemli farzını yerine getiren hacılar, şeytan taşlama da son güne geldi.
Bayram sabahı cemeratta hacıların Büyük Akabe'ye 7 taş atarak başladıkları, şeytan taşlama menasiki, bayramın 3. gününde öğle ve akşam saatleri arasında küçük, orta ve büyük şeytana 7'şer taş atılarak bitirildi. Cemarat (şeytan taşlama) bölgesinde yüz binlerin aynı anda şeytan taşlama noktalarına yönelmeleri mahşeri bir kalabalık manzarası oluşturdu. 4 katlı cemerat binasına farklı noktalardan, köprü ve viyadükler ile giriş ve çıkış yapan hacılar, yaklaşık 15 bin adım atılan bu mekanı yürüyerek şeytanı taşlayabiliyor.
Taş atmaya gidemeyecek kadar hasta ve yaşlı olanların, bir vekile taşlarını attırmaları da mümkün olabiliyor. Daha önceki yıllarda yaşlı ve hasta hacıları cemarat girişinden akülü golf arabaları ile alıp, Akabe'ye kadar götürüp taş atmalarını kolaylaştıran Haremeyn hizmetleri biriminin bu sene bu önemli servisi kaldırması ve çok sınırlı özel kişilere akülü araç hizmeti vermesi ise dikkat çekti. Onlarca akülü araçların, bayram günü parka çekilmesi ve kullanılmaması zor da olsa yürüyerek taş atmaya gelenleri üzdü.
Hasta ve yaşlı olanlar ikinci ve üçüncü günü taşlarının atılması için vekil tayin edebiliyor. Müzdelife'de toplanan taşlardan fazla kalanlar ise cemarat çıkışında ayak basılmayan bir yere bırakılıyor. Bayramın birinci ve ikinci günü, milyonların aktığı Kabe'de fırsat bulup ziyaret tavafı ve sayını yapanlar, bugün veda tavafını da gerçekleştirerek haccın farz ve vaciplerini yerine getirmiş oldu.
Eski insanların 'hac vazifesi bitince Mekke-i Mükerreme şehrini terk etmeli' düsturunca (Harem sınırlarında düşünülen kötülüklerde günah olarak yazılıyor) dönüş programı belli olanlar şehirden ayrılıyor. Öncelikle özel araçları ile ve karayolu ile gelenler geri dönüşe geçiyor. Cidde'den hava ve deniz yolu ile memleketlerine dönüş programı olanlar da şehirden transfer araçları ile programlı bir şekilde ayrılıyor.
Birçok hacı da Peygamber Efendimizin kabrini ziyaret için Medine-i Münevvere'ye hareket ediyor. Bayramın dördüncü günü Mekke şehrindeki 3.5 milyon hacının yarısının şehri terk etmiş olacağı tahmin ediliyor. Böylece 3 gündür kilitlenen trafik ve hizmet akışının, normale dönmesi bekleniyor.
Kaynak:
