Ev sahiplerinin satış veya kira beyanlarını gerçek fiyat üzerinden yapmadığını itiraf eden emlakçılar, “İlanlardan fiyatları kaldırırız. Doğru beyan olursa vergide oluşacak fark fiyatlara artış olarak yansır” diyor.

Maliye Bakanlığı’nın gazete ve internet sitelerindeki satılık ve kiralık emlak fiyatlarını toplayarak vergi beyanlarıyla kıyaslayacağını açıklaması üzerine emlakçılar anında karşı formül geliştirdi. Hürriyet Ekonomi, Maliye’nin pilot bölge olarak seçtiği İstanbul Ulus ve Etiler’deki emlakçılara yeni uygulamayı sordu. İlk adımda ilanlardan fiyat bilgilerini kaldıracaklarını söyleyen emlakçılar, satışların yavaşlayacağını savunuyor.

Gerçek bedel saklanıyor

Emlakçılar, ev sahiplerinin satış beyanlarını belediyelerin ‘rayiçleri’ üzerinden yaparak gerçek satış ve kira bedellerini sakladığını doğruluyor. Daha az ödenen verginin satış veya kiralama işlemi yapan mülk sahibinin cebinde kaldığına dikkat çeken emlakçılar, “Satışta gerçek bedel Maliye’ye bildirilirse ev sahibinin satıştan elde edeceği gelir azalacak. Bundan vazgeçmeyeceği için ev sahibi çok büyük bir ihtimalle bu farkı daha satış veya kira aşamasında fiyata yansıtacak. Böylece bu fark alım veya kiralama işlemini yapanın cebinden çıkacak“ diyor.

Yalnızca daire özellikleri

Etiler’de 1977 yılından bu yana emlakçılık yapan Çamlık Emlak’ın ortaklarından Ömer Korkmaz, Maliye Bakanlığı’nın veri toplayabilmesini önlemek için gazete ve internete verilecek ilanlara fiyatların yazılmayacağını belirterek, “İlanlara yalnızca dairelerin özellikleri yazılıp, rakamlar telefonla veya yüzyüze verilebilir. Ancak Bakanlık yetkilileri emlakçıları birebir ziyaret ettiğinde veya internette resimleriyle birlikte verilen evlerden fiyat tespiti yapabilir” dedi. Etiler, Ulus, Cihangir gibi bölgelerde dairelerin lokasyonu ve manzarası gibi nedenlerle değerinin yüksek olmasından dolayı, bu bölgelerdeki dairesini satanlar, alıcıyla da anlaşarak belediyelerin belirlediği rayiç bedel üzerinden ya da bu bedelden biraz daha yüksek rakamlardan beyan ediyor. Bunun da belediye uygulaması olduğu için ‘yasal’ olduğu savunuluyor.

Rayice kimse bakmıyor

ULUS’ta şu anda 1 milyon liraya satılan bir dairenin rayiç bedeli 300 bin lira. Emlakçılar, satışların yüzde 90 oranında rayiç bedele göre beyan edilmediğini belirtiyor. Satışta genellikle belediye rayici esas alınıyor. Satışta banka kredisi söz konusuysa, bankadan alının kredi miktarı kadar beyan yapılıyor. Bu da vergi kaçağının tespit edilememesi için uygulanan başka bir yöntem oluyor.

Vergi farkı daire fiyatına eklenir

ULUS’taki Enes Emlak’tan Erdal Korkmaz, Maliye Bakanlığı’nın bu uygulamasının oturana kadar satışların ağırlaşacağını belirterek, bir sonraki adımda da gelirini tam beyan edenlerin vergi farkını daire fiyatlarına yansıtacağını ifade ediyor. Erdal Korkmaz, “Belediye rayiçleri üzerinden beyan verenler, şimdi konut bedelinin tamamını beyan edecekse, ödenecek vergi yükü artacağı için satışlar ağırlaşacaktır. Bunun dışında gelirinin azalmamasını isteyen ev sahibi, ödeyeceği verginin farkını da daire bedelinin üzerine ekleyip satışa yönelebilir. Bu da, fiyatları yükseltecektir” diye konuştu.

Masraflar artacak

ETİLER’de 1999’dan bu yana emlakçılık yapan Coldwell Banker’ın ofisi Key Gayrimenkul’un sahibi Alaattin Karaaslan, şöyle konuştu: “Maliye Bakanlığı şimdi sıkı bir takibe geçiyor. Sıkı bir takiple vergi gelirini artırabilir. Ancak emlak piyasası açısından da performansı düşürür. Çünkü bir ev el değiştirdiğinde hem alan hem de satan için binde 16.5 vergisi var. Beyan edilen rakam gerçek rakam olduğunda masraflar yükselir.”