AYDIN'ın Söke İlçesi, Söğütözü Mevkisi'ndeki Latmos Dağları'ndaki (Beşparmak Dağı) 8 bin yıllık kaya resimleri üzerlerine yağlı bir sıvı sürülerek tahrip edildi. Stil ve konu açısından Batı Anadolu'nun en eski kaya sanatı örnekleri olarak gösterilen kaya resimlerine sürülen sıvının ne olduğunun tespit edilip, temizlenmesi için çalışma başlatıldı.

 

Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD), Başkanı Bahattin Sürücü ve bir grup dernek üyesi, 5 ay önce Aydın ile Muğla il sınırlarında kalan ve tarih öncesi dönemde birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Beşparmak Dağları'ndaki 8 bin yıllık kaya resimleri gezerken üzerlerinde bir sıvı olduğunu farketti. Önce su zannetikleri sıvıyı yakından incelediklerinde yağlı başka bir madde olduğunu fark ettiklerini anlatan Sürücü, "Durumu burada tespit yapan Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Restorasyon Konservasyon Merkez Laboratuvarı Müdürlüğü yetkililerine bildirdik. Onların talebi üzerine İstanbul'dan önceki gün gelen 2 restoratör, kaya resimleri üzerindeki sıvıdan incelenmek üzere numuneler aldı. Numunelerin incelenip, maddeninin ne olduğu tespit edilecek. Ardından da nasıl bir temizleme yöntemi uygulanacağına karar verilecek" dedi.

 

EKODOSD UYARMIŞ

 

Üzerine yağlı sıvı sürülerek tahrip edilen kaya resminin Karakaya Bölgesi'ndeki en önemli iki örnekten biri olduğuna da dikkati çeken Sürücü, "2 yıl önce ziyaretçilerin bu resimlere zarar vereceği düşünerek Koruma Kurulu'na başvurmuştuk. Etrafının demirle çevrilerek anahtarını Karakaya Köyü muhtarına verilmesini ve ziyaretin yerel rehberlerle sağlanmasını istemiştik. Ancak, hiçbir önlem alınmadı" diye konuştu.

 

TESCİLLEME ÇALIŞMALARI SÜRÜYOR

 

Bu arada doğa şartları ve kasıtlı insan tahribatları nedeniyle bozulan resimlerin iyileştirilmesi için, Kültür ve Turizm Bakanlığı İstanbul Restorasyon Konservasyon Merkez Laboratuvarı Müdürlüğü uzmanların bölgedeki çalışmaları bir süredir devam ediyor. Uzmanlar, Aydın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ile EKODOSD Onursal Üyesi Anneliese Pesclow 'un bilimsel çalışmaları ve yardımlarıyla dağın Aydın bölgesinde alan kısmındaki kaya resimlerin tescillerini yapıyor. 172 kaya resmi bulunan Beşparmak Dağları'nın 'Doğal Park' ilan edilmesi için yapılan başvuruların ise Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Orman ve Su işleri Bakanlığı'nca değerlendirilmesi sürüyor.

 

KAYA RESİMLERİNDE AİLE TEMASI İŞLENMİŞ

 

İlk kez 1994 yılında keşfedilmişti. Türkiye'de ve Yakın Doğu'da benzeri olmayan eserler bir anlamda insanoğlunun belleği durumunda. Bölge 170 yükselen bilen resim sayısı ile Türkiye'nin ve neredeyse dünyanın en özgün kaya resimlerinden birini barındıran Latmos Dağları, bugün bir çok tehlikenin eşiğinde. Stil ve konu açısından eşsiz olan prehistorik süslemeler, Batı Anadolu kaya sanatının ilk örnekleri. Latmos resimlerinde insan betimlemeleri, kişiye değil bunun yerine sosyal kontekst içindeki insanı gösteriyor. Değişik gruplama içinde yer alan çok figürlü resimler, çoğunlukla kadın ve erkeklerin çift olarak ele alındığı betimlemeler. Resimlerdeki en önemli tema ise aile teması. Bazı resimlerde ise düğün sahneleri betimlenmiştir. Kadınların erkeklerden daha fazla resmedildiği, 500'den fazla insan figürü tanımlanmıştır.