Hasan Kurt
Trabzon'da ilk stat yapılması ve profesyonelliğe geçiş
1937'de Trabzon Spor ve Futbol Mıntıkası kongresi yapılır. Seçimler sonucunda başkanlığa Binbaşı Tahir Baykal, Atletizm Heyeti Başkanlığına Ramiz Şakar, Voleybol Heyeti Başkanlığına Arslan Ataman, Denizcilik Heyeti Başkanlığına da Vehbi Bey seçilir. Trabzon Spor ve Futbol Mıntıkası Başkanı Binbaşı Tahir Baykal, dönemin yerel gazetelerine verdiği beyanatta; Trabzon'da spor alanında önemli faaliyetlere girişeceğini belirtmiş, kentte yapılması düşünülen stadyum için merkezden yedi bin lira gönderildiğini ayrıca yedi bin lira da Özel İdare'den alınacağını,on dört bin lira ile hemen stadyum inşaatına başlanacağını söyler.
Stadyumla ilgili bütün bu gelişmeler yaşanırken, aradan yıllar geçer. 1942 yılına gelindiğinde kent insanı stat için yeniden heyecanlanır. Bu heyecana sebep olan, Ankara'dan stadyum için 20 bin lira daha tahsisat alındığı ve bu tahsisatla asıl proje, yöre futbol sahası ve koşu pistinin yaptırılacağı; ayrıca yeni stadyumun inşaatına başlanacağı haberidir. Ankara'da istimlak ve yapım için para gelmesine rağmen stadın yapımına bir türlü başlanılamadı. Stat yapılması düşünülen Hamamilerin arazisinin bir bölümüne Numune Hastanesi yapıldı. Stat için Sanat Okulunun kuzeyindeki alan belirlendi. 1948 yılında, at ve katırlarla toprak taşındı, alan düzlendi ve saha ile tribünler yapıldı. 1951 yılında hizmete giren stada beden eğitimi öğrtemnei Hüseyin Avni Aker'in adı verildi. Avni Aker'de ilk karşılaşma İdmanocağı ile Sebat arasında oynandı.
PROFESYONELLİĞE GEÇİŞ
Futbol Federasyonu, 1936 - 1937 sezonundan itibaren İstanbul, Ankara ve İzmir illeri takımlarının katılımıyla milli lig oluşturulması kararı almıştı. Bu üç ilin kendi liglerinin bitimiyle İstanbul'dan ilk dört, İzmir ve Ankara'da da ilk iki sırayı alan futbol takımları 21 Mart 1937'de itibaren "Milli Lig" maçlarına başlayacaklardı. Uygulamaya koyulan ve İstanbul, İzmir ve Ankara kulüplerinin katılımıyla hayata geçirilen bu girişim, 1951'e kadar devam ettikten sonra Futbol Federasyonu tarafından 'futbolda profesyonelliğe geçme zamanının geldiğine' karar verildi. Bu kararın verilmesindeki en önemli etken, profesyonelliğin yasak olması nedeniyle gizli profesyonelliğin yaygınlaşması. İstanbul kulüpleri, talimatname hazırlanması için Futbol Federasyonu'na başvurur. Futbol Federasyonu; 61 maddelik "Futbol Profesyonel Talimatnamesi" hazırlar ve talimatname 24 Eylül 1951'den itibaren yürürlüğe girer.
Futbolda kurulan bu yeni yapı, “Mahalli Profesyonel Ligi” olarak bir süre devam etti. 1958- 59 sezonunda, Mahalli Profesyonel Liglerde İstanbul'dan ilk sekiz, Ankara ve İzmir'den ilk dörde giren takımların katılımıyla Birinci Lig oluşturulur ve iki gruba ayrılır. Her iki grupta birinci gelen takımların oynadığı final maçı ilk kez 1958 - 1959 sezonunda gerçekleşir ve Fenerbahçe şampiyonu olur.
Futbol Federasyonu'nca oluşturulan bu yapı değiştirilerek, 1963 1964 sezonundan itibaren "Türkiye Profesyonel Birinci Ligi" kurulur.
Bu yapının dışında kalan kulüpler, yine amatör olarak liglerde yer alıyordu. Ortaya çıkan bu çarpık yapının düzeltilmesi için dönemin Futbol Federasyonu Başkanı Şeref Apak, yeni çalışmalar başlatmış ve futbolda İkinci Profesyonel Ligi'nin de kurulmasına karar verilmiştir. Federasyon, futbolu Anadolu'ya yayma düşüncesiyle, her ilin kendi adıyla bir kulüp kurmasını istemiş ve bu şekliyle İkinci Lige alınmalarını kararlaştırmıştı. Kurulan yeni lig için 1965'te Bursaspor, 1966'da da Eskişehirspor Türkiye Profesyonel İkinci Lige alınmıştır.
Futbolda Anadolu illeri arasında en çok başarı kazanan Trabzon kentinin içinde yer almadığı "Türkiye Profesyonel Futbol İkinci Ligi”, 1965 - 1966 sezonuyla başlar. Anadolu'da çok daha yeni ve küçük kulüpler, gerekli koşulları yerine getirip, Futbol Federasyonu'na müracaat ederek bu lige katılmıştır. Bu kulüpler arasında Eskişehir, Bursa, Samsun, Kütahya, Balıkesir gibi iller de yer alıyordu. İkinci Lig'in ilk sezonunda şampiyon olan Eskişehirspor, Türkiye Birinci Ligi'ne çıkma başarısı gösterir.