Pandemi ve sonrasında karşılaştığımız ekonomik zorluklara bakınca, insan düşünmeden edemiyor. Dün yaptıklarımızı yapmaya devam ederek, böyle küresel krizlerle başa çıkabilir miyiz?

Cevap hayır.

E ne yapalım?

Ortada çok net iki sorun var. Birincisi teknoloji üreticisi olmak, ikincisi varolan teknoloji en etkin şekilde kullanarak katma değer yaratmak.

“Batı”, teknoloji atına binmiş dört nala başka bir yöne koşuyor. Ar-Ge’ye yatırım yapıyor, yeniyi üretip dünyaya ihraç ediyor, ekonomisini krizlere karşı daha sağlam tutuyor. Türkiye ise kimi alanlarda “ben de varım” dese de, geçmişe göre Ar-Ge harcamalarını arttırsa da, genel resimde hem çok geride, hem de kültürel kodları gereği mor inekleri sevmediği için istediği sıçramayı yapamıyor. (mor inek: sürüde farklı olan)

Peki teknolojiyi kullanmada ne durumdayız? Şirketlerimiz ve yerel ekonomimiz krizlere karşı dirençli mi? Hemen reaksiyon gösterebiliyor muyuz? Bunun için gerekli teknolojik yatırımları yapıyor muyuz?

Kısacası çevik miyiz?

Böyle devam edelim biraz daha, ben sorayım siz okurken durup içinizde cevaplayın lütfen.

Dijitalleşme ve çeviklik

Dünya hızla dijitalleşiyor. Özel hayatlarımızdan iş hayatlarımıza kadar dijitalleşmeyen ne kaldı ki?

Trabzon'da 7bin civarında ticari işletme var.

Bu işletmelerin en önde gelenleri fındık tüccarları, birkaç tane global ölçekte endüstriyel üretim yapan sanayiciler ve hizmet (yeme içme, konaklama, vb.) sektörü firmaları.

Geri kalan KOBİ'lerimiz farklı farklı sektörlerde mal ve hizmet sunuyor.

Peki mal ve hizmetini Türkiye'nin ve hatta dünyanın dört bir yanına satan firmalarımız var mı?

Bunların sayısı bölge ekonomisini bir üst seviyeye çıkaracak, değişim ve dönüşüme öncülük edecek büyüklükte mi?

Trabzon iş dünyasının oyuncuları kimler?

Saygı duyulan, kanaat önderi olarak görülen isimlerimizin yaş ortalaması kaç?

Hangi işlerde faaliyet gösteriyorlar?

Dünyadaki değişimi takip ediyorlar mı? Yaptıkları işi daha farklı, daha katma değerli, daha teknoloji odaklı yapıyorlar mı?

Hemen hepsi aile şirketi.

Onların yeni nesil çocukları, işleri devralan pırıl pırıl gençler, atalarından farklı yol haritaları ortaya koyuyorlar mı?

Atadan devraldıkları ve zamanında kazandıkları “iyi” parayı, yüksek katma değerli işlere yatırıyorlar mı?

Trabzon'da bu yeni neslin öncülük ettiği bir kaç "mor inek" tanıyor musunuz?

Dijitalleşmenin öneminin tartışıldığı bir online yayında gördüğüm bir istatistiği sizlerle de paylaşmak isterim. Dünyada kaçak yazılım kullanımında dünya lideri Çin, sonra Yunanistan. Bilin bakalım üçüncü sırada kim geliyor?

Bu bilgi neden önemli?

Çünkü lisanssız yazılım kullanımının bu kadar yaygın olduğu bir ülkeden nasıl global yazılım şirketleri çıkaracağız?

Daha da acısı, Türkiye’deki bir çok işletme, elbette özellikle KOBİ’ler, bilgisayarlarında ofis programları (word, excel, vb.) ve virus programları varsa, kendilerini dijitalleşmiş sanıyorlar. Hadi canım abartma mı dediniz?

Tamam, şimdi Trabzon’da tanıdığınız işletmeleri düşünün, çevrenize bakın ve şu sorulara cevap arayın lütfen.

Trabzon’da kaç firma bir kurumsal kaynak planlama (ERP) yazılımı kullanıyor?

Kaç firma insan kaynaklarını dijital bir yazılımla yönetiyor?

Kaç firma, ulusal veya global dijital satınalma ağlarına dahil ve buralardan ihale kazanıyor?

Kaç firma satınalma süreçlerini dijitalde yönetiyor ve maliyet avantajı elde ediyor?

Kaç firma tedarik zincirini dijitalleştirmiş, stok kontrolünü yapay zeka destekli uygulamalara devretmiş?

Kaç firma, elindeki veriye dayanan stratejik kararlar alıyor? (data driven decision)

Daha bir çok soru sorabilirim ama burada durup şu tespiti yapalım:

Eğer “biz iş süreçlerimizi dijitalleştirmeden de iyi yönetiyoruz” diyorsanız, siz yeni dünyayı hiç anlamamışsınız derim.

Hadi google’a sormaya üşeniyorsunuz veya güvenmiyorsunuz. İstanbul’da vardır tanıdığınız kurumsal firma yöneticileri yada çalışanları. Sorun bakalım, süreçlerini neden dijitalleştirmişler? Ne fayda görmüşler?

Size önerim, çevik şirket kavramını araştırmanızdır.

Eğer çevik olmazsanız, değişime ve krizlere karşı savunmasız kalabilirsiniz.

Dijitalleşme, bulut yazılım uygulamaları ile birlikte hem daha kolaylaştı, hem de ucuzladı.

Trabzon iş hayatının oyuncuları, dijital okuryazarlıklarını arttırmalı, süreçlerini dijitalleştirmeli, nasıl çevik bir şirket olurum diye düşünmeli.

Ne iş yapıyorsanız yapın, çevik olun. Çünkü krizler ve değişim kaçınılmaz.