Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonunun hazırladığı “Yerel Kalkınma Rehberi” (Argüden Yönetişim Akademisi Yayınları 2020) bana çok tanıdık geldi.
Hem önerilen yöntem, hem de içinde yer aldığım ve sürecini birebir yaşadığım “Spor Şehri Trabzon” proje süreci ile üst üste örtüştüğünü gördüm.
Değer yaratma
Salgın (Kovit 19) günlerinde kendini kanıtlamış bilim insanları, politikacılar ve kıdemli gazeteciler hepimizi çokça uyardı. Bu uyarılardan birini de Rüştü Bozkurt (Dünya Gazetesi 11 Haziran 20) yaptı: “…değer yaratma zincirinde günlük sorunlara odaklı, yararcılık selinde sürüklenen toplumlar doğru konumlanma yapamayacak.”
Türkçesi; Entelektüel düzeyini geliştiren, yeni bağ, bağlantı ve etkileşim yapısını öngören ve önlem alan toplumlar zenginleşecek.
Ya diğerleri? Beceremeyenler?
Büyük çöküş yaşayacaklar. Ve emin olun, bu çöküşü yaşayacak toplumlar zaten kalkınmış, ileri teknoloji üreten toplumlar olmayacak.
Yerel Kalkınma Rehberi kitabı diyorki,
· Dijital devrim; üretimden ihracata, iş yapma modelinden insan kaynağına sadece özel sektörün değil, kamu kurum ve kuruluşları ile yerelin de yönetişim davranışlarını değiştirdi. Yeni bir dünyanın kapılarından geçiyoruz ve bu süreçte potansiyellerini, verimlilik ve katma değer yaratacak şekilde yerelin dinamiklerine odaklayan ülkeler küresel rekabetçilikte öne geçmeye başladılar bile.
· Bu rehber kitap, bu küresel bakışın yereldeki karşılığını “sürdürülebilir” eksende metodolojik yaklaşımla veriyor.
Sonda söyleyeceğimizi başa alalım:
Küresel raflarda ürün ve ürünlerimizin olması için Trabzon’a da bir rehber hazırlamanın zamanı geldi de çoktan geçti. (rafta kalmayacak, bizzat kamu, sivil ve özel sektörün koordinasyonunda uygulamaya alınacak bir rehberden bahsediyorum).
İlk koşul Sürdürülebilirlik
Rehberde “iyi yönetişim kültürü benimsenmeden, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması ve yaşam kalitesinin herkes için artması beklenemez” şeklinde ifade ediliyor.
Çevre odaklı, sürdürülebilir, sorun çözen ve iyi yönetişim temel alan bir yaklaşım benimsenmeli.
İyi yönetişim yaklaşımı:
• Kararların alınmasında şeffaf, katılımcı ve kapsayıcı bir sürecin yürütüldüğü,
• Çeşitliliğin bir zenginlik olarak görüldüğü,
• Kararların tüm paydaşların katkıları ile veri temelli olarak alındığı,
• Alınan kararın uygulanmasını ilkeler çerçevesinde takip edecek gözetim mekanizmalarının bulunduğu bir sistemdir.
Kentler önemli
Kentler, ülkedeki ekonomik faaliyetlerin ve kalkınmanın da lokomotifi olacaktır. Bu nedenle kalkınma, yüksek rekabetçilik ve yaşam kalitesinin yakalanması için kentsel ölçekte alınan karar ve kaynakların daha bütüncül, kapsayıcı ve etkin olması öncelik haline geldi. Özellikle yerel yönetimler kentsel kalkınmanın kilit aktörleridir ve bu bakış açısıyla yatırımlarını yapmalı ve faaliyetler yürütmelidir.
Trabzon’da yapılan iki deneme
Yerel Kalkınma Rehberi’nin yol göstericiliğine benzer çalışmanın ilki (2007); TEB sponsorluğunda yapıldı. “İller Geleceğini Arıyor Trabzon Konferansı” özetle kitapta önerilen metodolojiye uygundur.
Nasıl?
Kentin ekonomik ve ticari yapısının önemli temsilcilerinin katılımıyla gerçekleştirilen “İller İçin Gelecek Stratejileri” konferansı Trabzon’un ekonomik geçmişinin, bugününün ve geleceğinin bir bütün halinde ele alındığı, katılım paydaş analizine titizlikle uyularak gerçek bir araştırma ve tartışma platformu şeklinde gerçekleştirildi ve kitaplaştırıldı. Sonra?
Tınn…
İkinci girişim de Yerel Kalkınma Rehberi esas alınmış gibi TİAB ve BNU’nun destekleri ile 2015’de “Marka Şehir Trabzon Çalıştayı” olarak gerçekleştirildi. Çalıştay sonucu “6 T 1S” kısaltması ile ortaya konularak kitaplaştırıldı. Sonra?
Tınn…
Gelelim benim de içinde yer aldığım girişime; “Trabzon Spor Şehri”.
Dört yıl önce Gençlik Spor İl Müdürü Birdal Öztürk, TRU Spor Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fatih Bektaş, Kalkınma Ajansı (DOKA), Büyük Şehir Bld. vd. paydaşların desteklediği çalışmalar bugünlerde ete kemiğe büründürülerek ilerliyor.
İlerliyor da ne oluyor?
Milyonlarca liralık fon sağlandı, Büyükşehir Trabzon’da “Sporcu Performans, Data ve ARGE Merkezi”ni kuruyor. TRU destekliyor.
Sporcu Performans, data ve ARGE merkezi kurulacak da ne olacak?
Türkiye’de bir ilk olacak;
Bu büyük atılım ile tam bir yerel kalkınma rehberliği örneği olarak hayata geçiriliyor. Spor ile bilim bu merkezde buluşacak, başta yerel kaynaklarımız ile hem şehir hem de ülke ekonomisine katkıda bulunulacak.
Son söz;
On yıl sonra yine “kaldığımız yerden” konuşma yerine, Büyükşehir başta olmak üzere, Kamu ve Özel Sektörü bugünden yerel kalkınma rehberini ilke edinmesini şiddetle öneriyorum.
