İzmir’de gerçekleşen ve şu ana kadar 79 kişinin canına mal olan deprem felaketi Trabzon ve Rize de de yaşanabilir mi?
Eğmeden, bükmeden kısa cevap: evet.
Hem de daha fazlası!
70 km uzaklıkta ve denizde olan 6,9 büyüklüğündeki depremin İzmir de oluşturduğu yer sarsıntısının göstergesi 0,1g.
Türkiye Deprem Tehlikesi Haritasına göre Trabzon veya çevresinde olabilecek olan bir depremde ön görülen en büyük yer sarsıntısının göstergesi ise İzmir’dekinin iki katı yani 0,2g. Rize’de ise 0,3g dır .
Ayrıca Deprem Tehlikesi Haritası diyor ki: bu sarsıntı değeri Trabzon-Rize sahilinde de ve dolgu alanlarında ve gevşek zeminlerde çok daha fazla büyüyebilir.
Yani?
Binanı yaparken yersel zemin koşullarını da dikkate alacaksın.
Yetmez.
Binanı Deprem Yönetmeliğine tam uygun olarak yapacaksın.
Öte yandan bölgenin jeolojik yapısını da dikkate alacaksın.
Trabzon gibi faylarla sınırlı çöküntü alanları deprem dalgalarının etkinliliklerini daha da artırdıkları yerlerdir.
Rize ise çoğunluğu deniz dolgusu üzerine oturtulmuş bir ilimizdir!
Ya heyelanlar?
Trabzon’un denize bakan yamaçları oldukça faylı ve heyelanlı bir yapı sunar.
En küçük bir yer sarsıntısında dahi dengesiz heyelan sahaları harekete geçerek depremin oluşturacağı zarardan çok daha büyük felaketlere yol açabilir.
Özetle, depremi ve depremin zararlarını yine deprem sayesinde öğreniyoruz.
Görünen o ki; can kaybının ana nedeni depremden çok zemin koşulları ve sağlam olmayan binalardır.
Trabzon ve Karadeniz sahil kentleri kuzeyden Karadeniz Fayı; güneyden ise Kuzey Anadolu Fayının deprem tehdidi altındadır.
Bu nedenle zemin etüt raporlarının niteliği ve niceliği ve bunların yapı statiğine yansıması çok daha gerçekçi bir şekilde sorgulanmalıdır.
Açıkçası Trabzon Büyük Şehir Belediyesinde veya Orta Hisar belediyesinde Jeoloji Dairesinin olup olmadığını bilmiyorum.
Varsa da etkinliklerinin farkında değilim.
Öte yandan Trabzon’un yapı stoku, öncelikli olarak 1999'dan önce yapılmış binaların gevenilirliği bir an önce sorgulanmalıdır.
Çünkü deprem ülkesinde yaşayan halkımızın deprem psikolojisini gidermek ancak sağlıklı yapı stoklarının oluşturulmasıyla gerçekleştirilebilir.
Depremsiz mutlu günler dileğiyle.