Resmi Gazete`nin 18 Mart 2018 tarihli ve 30364 Sayılı Mükerrer sayısında, "Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği" ile "Türkiye Deprem Tehlike Haritası ve Parametre Değerleri Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı" yayınlandı.
Yönetmelik yarın, yeni yılda, 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecek.
22 SENE SONRA YENİLENEN DEPREM TEHLİKE HARİTASI
Yeni deprem üreten faylar tespit edildikçe veya bilinen, ancak Karadeniz Fayı gibi çok yavaş hareket eden fayların binlerce yıl önce üretmiş oldukları depremler hakkında bilgi edinilince (paleosismoloji) deprem tehlike haritaları da yenilenir.
Deprem zararlarının azaltılmasında deprem tehlike haritalarının güncelleştirilmesi ve bölgenin gerçek deprem potansiyelini yansıtması bakımından son derece önemli bir rol oynarlar.
Bu nedenle gelişmiş ülkelerde bu tür haritalar en geç 10 yıl içerisinde yenilenir.
ESKİ HARİTA KARADENİZ FAYINI YOK SAYMIŞTIR!
Bu gün il olan Bartın 1968 yılında küçük bir Karadeniz sahil kasabası iken Karadeniz Fayının ürettiği 6,6 büyüklüğündeki bir depremle yıkılmasına rağmen Karadeniz Fayının potansiyel tehlikesi 1996 yılındaki deprem tehlike haritasına(yürürlükten kalkan harita) yansıtılmamıştı.
1999 büyük İzmit depreminden sonra 2005 yılından itibaren Karadeniz sahillerine yerleştirilen sismik istasyonlar sayesinde Karadeniz deki diri fayların depremselliği daha iyi anlaşılmıştır.
Öte yandan Doğu Karadeniz deki petrol aramalarına dönük sismik çalışmalar Trabzon, Rize ve Ordu diri fayların varlıklarını daha net bir şekilde ortaya koymuştur.
RESMİ KİMLİĞİNE KAVUŞAN KARADENİZ FAYI
2000 yılından bu yana Karadeniz Fayının deprem potansiyeline dikkat çekmemize rağmen, Trabzon ve Rize illerinin deprem tehlikesinin bilinenden daha fazla olduğu gerçeğini defalarca bilimsel ve kamusal ortamlarda dile getirmemiz rağmen bu konuda başarılı olduğumuz söylenemez.
Ancak geri kalmış ülkelerde doğanın gerçek gücünü ve inandırıcılığını bilim adamı değil de Doğa’nın bizzat kendisi gösteriyor.
2012 yılında Karadeniz’de Batum açıklarında oluşan 5,6 büyüklüğündeki bir deprem ve onun artçıları Rize ve Trabzon’u tehdit etmeye başlayınca 2019 yılının ilk günü yürürlüğe girecek olan yeni Türkiye Deprem Tehlikesi Haritasında resmi bir kimlik kazanmıştır.
TRABZONUN İKİ, RİZENİN ÜÇ KAT DEPREM TEHLİKESİ ARTTI!
Eski deprem tehlike haritası Trabzon ve Rize’de 100 ton ağırlığındaki bir binanın 10 ton deprem yüküne dayanacak nitelikte olmasını ön görüyordu (deprem ivmesi 0,1). Yeni harita aynı binanın Trabzon’da 20 ton, Rize de 30 ton deprem yüküne dayanıklı olmasını ön görüyor (deprem ivmesi 0,2-0,3).
DOĞU KARADENİZ SAHİLİ İÇİN BÜYÜK DEPREM GEREKMEZ!
Doğu Karadeniz Bölgesi sahil kesiminde Trabzon ve Rize gibi illerde büyük deprem hasarı için büyük bir deprem gerekmez. Orta büyüklükte,5-6 büyüklüğündeki bir deprem nüfus yoğunluğu fazla, dolgu alanlarında, sahil kumsal alanlarında, dere yataklarında büyüklüğünü 4-5 kat daha artıracaktır. Öte yandan Karadeniz’e bakan heyelanlı yamaçlarda depremin ikincil etkisi olan heyelan tetiklenmeleri devreye girecektir.
Özetle Rize ve Trabzon’un deprem tehlikesi orta olmasına karşın deprem riski (yoğun nüfustan ve şehirleşmeden dolayı olacak can ve mal kaybı) çok yüksektir.
22 YIL DEPREM TEHLİKESİNE AÇIK YAPI STOĞU OLUŞTURULDU!
Yeni Deprem Tehlike Haritasının 22 yıl gecikmeyle revize edilmesi nedeniyle eski haritaya göre deprem tehlikesine açık binalar, tüneller, dolgu alanları v.b inşa edilmiştir.
Trabzon ve Rize gibi hinterlandı dar olan ancak her gün daha büyüyen illerimiz için denizden yer kazanmak kaçınılmaz olmuştur.
Ancak dolgu alanlarının deprem riski bu güne dek dikkate alınmadan bilinçsizce, planlamadan yoksun bir şekilde, ekolojik dengeyi bozacak şekilde, deniz dolgusu oluşturulmuştur.
