İbrahim Değil
Cep telefonu yangını
İletişim çok önemli. The Guardian’daki habere göre, papağan sahibi 18 kişiye birer basit dokunmatik tablet verilmiş. Papağanlara aygıt kullanımı gösterilmiş.
Ekrandaki başka bir kuşun fotoğrafına dokunarak o kuşu aramayı öğrenen papağanlara, hangi arkadaşlarını arayabilecekleri konusunda da seçenek sunulmuş. Sonrasında kuşların rastgele değil, bilinçli aramalar yaptıkları gözlemlenmiş. Sevdiği bir arkadaşını arayan papağan, ona oyuncaklarını bile göstermiş. Türdeşlerinden koparılıp yalnızlığa mahkûm edilmiş kuşlar artık daha mutlu. Daha fazla ötüp konuşuyor, oyun oynuyorlar. Can sıkıntısından kendi tüylerini yolmayı da bırakmışlar.
Ben akıllı telefonu ustalıkla kullanan şempanze de gördüm. Sosyal medyada gezintiye çıkan hayvancağız, fotoğrafları ve videoları tek tek inceliyor. İzlemek için özellikle maymun videolarını tercih ediyor. Hâl böyleyken insanın kendi veledine bakıp “Benim yavrum çok akıllı. Telefondaki uygulamaları gözü kapalı kullanıyor.” diye gururlanmasının da bir anlamı kalmıyor.
Arkadaşların okulunda 9. sınıf öğrencileriyle bir İngilizce kampı planlanmış. Doğaya gidilecek, çadırlar kurulacak, çocuklar yemeklerini kendileri hazırlayacak, iletişim İngilizce yapılacak filan. Yalnız çok ağır bir koşul var: Telefon yasak. Her şeye “evet” diyen öğrenciler burada kıyameti koparıyor:
“Telefonsuz vakit geçmez.”
“Telefon yoksa ben yokum!..”
“Oynadığım oyuna üç gün ara verirsem bütün emeklerim heba olur.” diyenler, salya sümük ağlayanlar, derken kamp iptal ediliyor.
Kişioğlunun evrimi, ama iyi ama kötü devam ediyor. İnsan artık telefonsuz yaşayamayan bir canlıya dönüşmüş durumda. Fakat “telefonla” yaşamayı beceremeyenler de var. ABD’de 6 bin yayanın telefona bakarken kazaya kurban gittiği saptanmış. Ülkemizde kaza yapan sürücülerin yüzde 60’ınınsa kaza sırasında cep telefonu kullandığı tespit edilmiş. Bir kamyonun sürücüsü, yanımızdan geçerken telefonunu pencereden yola düşürdü. Sonra kamyonu kenara çekip koşarak geldi, telefonun parçalarını topladı.
“Zehri doğuran miktarıdır.” demişler. Bir nimeti musibete çevirmek, insanın başarısı. Araştırmalar, “telefonuyla ilişkisi sorunlu” gençler arasında depresyon, kaygı bozukluğu, stres, uykusuzluk ve yorgunluğun diğer gençlere oranla daha yüksek olduğunu gösteriyor. Kendilerini telefon üzerinden gerçekleştirmeye çalışan işbu gençler, zamanlarının çoğunu sosyal paylaşım sitelerinde geçirmektedir.
Cep telefonunu yasaklayan okullarda öğrenci başarısının arttığı görülmüş. Telefon yasaklayan ülkelerden biri Çin. Okulun birinde arama yapılıyor. Suç aletiyle yakalanan öğrenciler, telefonlarını, istemeye istemeye bir kovaya bırakıyorlar. (Emanetiniz emanetimizdir.) Kova ağzına kadar su dolu. Yani telefonlarını, canları yanarak suyun içine atıyorlar.
Birkaç gün önce Güney Amerika’da -Guyana’da- cep telefonunun alınmasına kızan bir öğrenci ise yatakhaneyi yakmış. Sonuç: Çoğu kız çocuğu olmak üzere19 ölü…