Doğu Karadeniz bölgesinin yapı stoku deprem riski altındadır.

1-7 Mart Deprem Haftası nedeniyle Doğu Karadeniz Bölgesinin yapı stoku tarafımızdan yeniden değerlendirmeye alınmıştır.

Doğu Karadeniz Bölgesindeki yapı stoku deprem açısından aşağıdaki nedenlerden dolayı risk altındadır:

1. Yapı stokunun büyük çoğunluğu ekonomik ömür olan 50 yıldan daha yaşlıdır.
2. Yapı stokunun önemli bir kısmı deprem hesabı yapılmayan binalar veya kalfaların yaptığı binalardır.
3. Binaların gerçekçi zemin etüt değerleri yapılmamıştır.
4. Sahil düzlüklerinde ve dolgu alanlarında deprem büyütmesi dikkate alınmamıştır.
5. Yeni Taslak Deprem Tehlikesi Haritasına göre tüm binalar az çok deprem riski taşımaktadır.
6. AFAD’ın Bakanlar Kuruluna sunmuş olduğu Türkiye Deprem Tehlikesi Haritası henüz onaylanmamıştır.

Deprem zararlarının en aza indirilmesi için deprem tehlike haritalarının güncellenerek yenilenmesi hayati önem taşımaktadır.

22 yıl önce, 1996 yılında, yayınlanan Türkiye Deprem Tehlikesi Haritasının AFAD tarafından güncelleştirilmesine rağmen henüz resmi olarak yayınlanmamış olması büyük bir eksikliktir.

Çünkü son 20 yıl içerisinde belirginleşen yeni sismik kaynaklar ve bunları oluşturan fayların varlığı, sismik tehlike hesapları ilgili yöntemlerdeki gelişmişlik, bir bölgenin deprem tehlikesini önemli ölçüde değiştirebilmektedir.

Örneğin, Türkiye’nin Karadeniz sularında 30 yıldan beri süre gelen petrol ve doğal gaz aramaları sonucu tespit edilmiş aktif faylar, Kandillinin bu faylarla ilgili kayıt etmiş olduğu depremler, Karadeniz’i bir deprem kaynağı haline getirmiş olup, AFAD’ın Bakanlar Kuruluna sunulan haritasında değerlendirilmeye alınmıştır.

AFAD’ın güncelleşmiş Türkiye Deprem Tehlikesi Haritası Bakanlar Kurulundan değiştirilmeden geçerse Doğu Karadeniz Bölgesinin Deprem tehlikesi 2-3 kat daha artmış olacaktır.



Harita: AFAD tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kuruluna sunulan yeni taslak Deprem Tehlikesi haritasında değerlendirilmeye alınan Karadeniz FAYLARI


YENİ TASLAK DEPREM TEHLİKE HARİTASI NE SÖYLÜYOR?



Bakanlar Kuruluna sunulan yeni Türkiye Deprem Tehlike Haritası eski haritaya göre çok daha çağdaş olup, Doğu Karadeniz Bölgesinde, karada ve denizde, mevcut aktif fayların muhtemel deprem tehlikesini yansıtacak özelliktedir.

YENİ HARİTA KUZEY ANADOLU FAYI VE KARADENİZ FAYININI BİRLİKTE DEĞERLENDİRİR

Doğu Karadeniz Bölgesi güneyden Kuzey Anadolu Fayı (KAF), kuzeyden ise Karadeniz Fayı’nın (KF) deprem tehlikesi altındadır. Eski harita sadece KAF dikkate almıştır.

Yeni harita ise hem KAF hem de KF nı birlikte değerlendiren, çok daha gerçekçi bir deprem tehlike haritasıdır.

YENİ HARİTA EN BÜYÜK DEPREM İVMESİNE GÖRE HAZIRLANMIŞTIR

Deprem ivmesi (g), deprem anında bir bölgede gözlenen yer hareketi hızının birim zamandaki değişimidir.

Buna göre Trabzon çevresinde g değeri 0,1 den 0,2 ye yükseltilirken Rize yöresinde bu değer 2 kat yükseltilmiştir (g= 0,3).

DOĞU KARADENİZ BÖLGESİNİN DEPREM TEHLİKESİ YÜKSELTİLMİŞTİR.

Eski haritaya göre Trabzon ve Rize civarındaki 100 tonluk bir binaya 10 ton yatay deprem yükü ön görülmüştür. Yeni haritaya göre bu değer Trabzon’da 20 ton, Rize ve çevresinde ise 30 ton olmalıdır.

DOĞU KARADENİZDE OLABİLECEK OLAN EN BÜYÜK DEPREM M 6-6,5 DIR

Yeni deprem tehlike haritasına göre Trabzon- Rize çevrelerinde deprem ivmesi g= 0,2-0,3 olarak değişmektedir. Bu değer deprem enerjisi bakımından M 6-6,5 büyüklüğündeki depreme karşılık gelir. Eski haritaya göre bu değer M 5,5 idi. Enerji bakımından M 6,5 büyüklüğündeki bir deprem, M5,5 büyüklüğündeki bir depremden 30 kat daha büyüktür.

DEPREM YIKICILIĞI VIII

Yeni haritaya göre Trabzon ve Rize yörelerinde g=0,2-0,3 arasında değiştiğinden bu değer deprem yıkıcılığı açısından VIII dereceye karşılık gelir.

Bu tür bir depremde Araç sürmek zorlaşır. Deprem hesabı yapılmayan binalarda yıkılma, çevredeki heyelanların harekete geçmesi, sahillerde sıvılaşma söz konusudur.

Dolgu yapılarında hem sıvılaşma hem de deprem büyütmesi gerçekleşir.

SONUÇ: Doğu Karadeniz Bölgesindeki yapı stoku deprem açısından aşağıdaki nedenlerden dolayı risk altındadır:
1-Yapı stokunun büyük çoğunluğu ekonomik ömür olan 50 yıldan daha yaşlıdır.

2-Yapı stokunun önemli bir kısmı deprem hesabı yapılmayan binalar veya kalfaların yaptığı binalardır.

3-Binaların gerçekçi zemin etüt değerleri yapılmamıştır.

4-Sahil düzlüklerinde ve dolgu alanlarında deprem büyütmesi dikkate alınmamıştır.

5-Yeni Taslak Deprem Tehlikesi Haritasına göre tüm binalar az çok deprem riski taşımaktadır.

6-AFAD’ın Bakanlar Kuruluna sunmuş olduğu Türkiye Deprem Tehlikesi Haritası henüz onaylanmamıştır