Kıyı erozyonu bölgesel değil Evrensel jeolojik bir sorundur.

Küresel iklim değişimine bağlı olarak kutup buzlarının erimesi, okyanusların ve denizlerin su seviyelerinin artması, iklim değişimi, karaların tektonik olarak yükselme ve alçalmaları kıyı erozyonunu etkileyen temel faktörlerdir.

Kıyıdan kum veya çakıl almak gibi müdahaleler yersel olarak kıyı erozyonunu hızlandırıp kıyının karaya doğru gerilemesine neden olabilir.

Aksine nehirlerin taşıdığı bol miktarda çökel ise dere ağızlarında delta oluşturarak kıyının denize doğru ilerlemesine neden olabilir.

Doğu Karadeniz Bölgesinde 2500 yıldan bu yana geçmişe göre yaklaşık 5m yükselen deniz seviyesi Kırım-Azak bölgesinde Yunan kolonilerine ait kalıntıların su altında kalmasına neden olmuştur.

Karadeniz’in kuzey kesimi geniş sığ şelf düzlüğü olduğu için deniz seviyesi yükselimi ve denizin karalara doğru ilerlemesi bu bölgelerde daha fazladır.

Oysa Türkiye’nin Doğu Karadeniz kıyıları oldukça dik, dar şelf, falez kıyı niteliğinde olduğundan kıyılarda deniz ilerlemesinden çok dalgaların oluşturduğu kıyı erozyonu egemendir.

Bu nedenle kıyılardaki yapılar, sahil oto yolu ve kıyı dolguları yersel ve mevsimsel koşullara göre değişken oranda risk altındadır.

OTO YOLUNDAKİ ÇATLAK VE KIRIKLAR NEDEN OLUŞUYOR

Doğu Karadeniz sahili boyunca kimi yerlerde izlenen asfalttaki kırıklar yerine göre farklı nedenlerle gelişmiş olabilir.

Asfalttaki kırıkları oluşturan kuvvetlerin konumları ve büyüklükleri göz önünde bulundurulursa ( dinamik analiz) bu kırıklar aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi iki farklı nedenle gelişmiş olabilir:

1- Ağır tonajlı araçların ve yoğun trafiğin neden olduğu asfalta yapılan düşey basınç artışı ve yorulma kırıkları oluşması.
2- Kıyı erozyonu nedeniyle karayolunun tabanındaki desteğin ve yatay basıncın azalmasına bağlı açılma kırıklarının oluşması
3- Birinci ve ikinci nedenin birlikte çalışmasıyla aynı kırıklar gelişebilir.

Şekil 1: Sahil otoyolunda görülen kırıklar esas olarak 1: Yoğun ve ağır tonajlı trafiğin neden olduğu düşey basınç artışı veya 2: Kıyı erozyonu nedeniyle yol altındaki destekleyici yatay basıncın azalması veya her iki nedenle oluşmuş olabilir.

TRABZON HAVA ALANI KIYI EROZYONU TEHDİTİ ALTINDADIR

On binlerce yıl sürekli olarak yükselen ve aşınan kıyılar genel olarak karaya doğru gerileyici bir özellik gösterdiğinden Doğu Karadeniz sahil yolu ve Trabzon hava alanı pisti kıyı erozyonunun tehditti altındadır.

Kıyı erozyonu sahildeki kayaçların aşınmaya karşı olan dirençlerine bağlı olarak değişir

Trabzon Havaalanın üzerinde bulunduğu eski yükselmiş sahil düzlüğü (taraça) gevşek çökel kayaçlardan oluştuğu için kıyı erozyonu da hızlıdır.

Bu nedenle aşağıdaki fotoğrafta izlenen havaalanın sahil kıyı kesimi dalga aşındırmalarına karşı koruma altına alınmalıdır.

Foto: Kıyı dalga erozyonu ile Doğu Karadeniz sahili çoğu yerde geriye, karaya, doğru çekildiğinden Trabzon Hava Limanı tehdit altındadır. Resimde kıyıdan dalgalar tarafından koparılan bloklar izlenmektedir. Bu nedenle havaalanı koruma altına alınmalıdır.