Değerli okurlarım;

Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) “Coğrafi İşaret Belgeli” ürünlerimizi AB ve dünya pazarlarına çıkarmak için zor ama imkansız olmayan bir yola çıkıyor. Pilot uygulamaya Trabzon’dan başlayacak. DOKA uzmanlarından Ahmet Doğan ile konuştum. Bu buluşmada TTSO Meclis üyesi Mehmet Tayfun Ataman ile Avrasya Danışmanlık kurucusu İntizam Seyda Durgun da eşlik ettiler.

Dünya’da giderek tercih edilen ürünler

Coğrafi işaret belgeli ürünler “ortak akıl ya da coğrafyanın ortaya çıkardığı ürünler” olarak tanımlanıyor. Günümüzde tüketiciler tarafından giderek daha fazla tercih ediliyorlar ve daha fazla para ödenerek satın alınıyorlar. AB’deki ciroları (pazar payları) seksen milyar euroya ulaştı.

On milyarlık pay alabiliriz

 Trabzon’da da “coğrafi işaret belgeli” ürünlerimiz var:  Hamsiköy Sütlacı, Akçabat Köftesi, Kazaz işi, Trabzon Hasırı, Trabzon Tereyağı, Sürmene Bıçağı vb.

Başarının ana kaynağı

AB’deki coğrafi işaret belgeli her ürün, arkasına bir “teknik destek dosya” eklenerek “yerel kalkınma aracına” dönüştürüldü. AB de coğrafi işaret belgeli ürünleri, üretimden taa pazarlamaya kadar kooperatifler, şirketler ve yerel yönetimler sahiplendiler.  

Mozeralla ve Rokfor peynirleri marka oldular

Bizde “Coğrafi İşaret Belgesi” başvurusu ve tescili, duvara asılan bir A/4 kağıdından öteye geçemedi; bir yerel kalkınma aracına dönüştürülemedi.

DOKA “stratejik plan” hazırlayacak; ürünleri ulusal ve uluslararası pazarlara çıkaracak yolu aydınlatacak.

Nasıl?

Sorunun yanıtını şu: paydaşlar ve konu uzmanlarının fikirleri; çeşitli toplantı teknikleri düzenlenerek alınacak, stratejik planı şekillendirecek bilgiler üretilmiş olacak. Kooperatifçilik kadar yerel yönetimlerin ve şirketlerin de süreçte yeri olacak.

Akçabat Köftesi yoracak

Coğrafi İşaret Belgesini veren Türk Patent Enstitüsü (TPE), Akaçabat Köftesini onaylarken “Akçaabat’ın Kırsal Kalkınma Planını” yani bir teknik destek dosya ekininin olup olmadığına bakmadı. TPE bilgi eksikliği nedeniyle “Coğrafi İşaret Belgesi”ni sanki duvara asmak için verdi.

Akçabat’ta otlatmaya dayalı hayvancılık bitti

AB uyum sürecinde “STKlar, Belediyeler…” 1995’den bugüne  TPE’den pek çok ürüne teknik altyapısı olmadan coğrafi işaret belgesini aldılar, duvarlarına astılar (bir o kadar da TPE’nin kapısında bekleyen ürün var).

Hiçbiri yerel kalkınmada bir rüzgar yaratmadı.

Yaratsaydı Akçaabat’ın yayları böyle vahşi bir şekilde yapılaşır mıydı?

Rakabetçi fiyata et üretemeyen Akçaabat’ın kırsalında yaşayanlar, hayvancılıktan vazgeçer miydi?

Net bilgi olmadan, popülist yaklaşımlar (yaylaya elektrik, yol, yayla turizmi, yayla kentler vb) ile yaylalar hayvancılıktan uzaklaştırıldı. Yaylalar otlatmaya dayalı hayvancılıkla ilgisi olmayanların ilgisini çekti.

Pilot uygulama Trabzon’dan başlanacak

DOKA, Trabzon’un coğrafi işaret belgeli ürünlerinin yazılı olduğu “A/ 4 kağıtlarını” duvardan indirip bir yerel kalkınma aracına dönüştürüp, destekleyecek.

DOKA, Trabzon’dan bir Türkiye başarı hikayesini yazmaya çalışacak;

Başarılar dilerim.