Hasan Kurt
Mustafa Kemal ile Latife Hanım arasındaki kavga Trabzon’da başladı!
Hamidiye Kruvazörü, Pazartesi öğle saatlerinde Trabzon limanının yarım mil kadar açığına demir atar. 1950'li yıllara kadar Trabzon’a gelen gemiler, liman olmadığı için açıkta demirler, yolcu ve yükler teknelerle sahile ve gemiye taşınırlardı.
Hamidiye gemisinden Gazi, Latife Hanım inerler ve bir tekneye binerler. Tekne sahile yaklaşır.
Denizde yüzlerce küçük ve büyük tekne… Liman sahası ve iskele caddesi, Belediye Binasının önüne kadar insan seli! Trabzon ve çevre köylerde yaşayanlar yediden yetmişe Belediye’nin önüne akmıştı!
‘Çocuk başka yol yok mu?’
Mustafa Kemal, Belediye ziyaretinden sonra şehir turu atar. Otomobilin şoförü Trabzon’un zıpkın delikanlısı Ahmet Hamdi!
Ahmet Hamdi; Sarıkamış’ta ölümden döndü, Karadeniz’de Ruslara esir düştü, Sibirya’da esir kamplarında 2 yıl kaldı, Rusya’da devrim oldu 1917’de serbest bırakıldı, memleketi Trabzon’a döndü, Mustafa Kemal’in şoförlüğünü yaptı, İstanbul- İskenderiye arasında mekik dokudu, Yaşamı filmlere senaryo olacak farklı bir isim!
Trabzon kent merkezinde Rus işgali öncesi iki cadde vardı. Biri Uzun Sokak, diğeri Kunduracılar ve devamı Semerciler. 3. ve ana cadde olan Maraş caddesini ise 1917’de Ruslar açtı.
Mustafa Kemal, Rusların açtığı yoldan Ortahisar’daki hükümet binasına gider. O tarihlerde Tabakhane deresi üzerinde tahta bir köprü vardı!
Tiyatroya gideceklerdi!
Mustafa Kemal Trabzon gezisinin ikinci gününün akşamı Latife Hanım ile tiyatroya gidecekti. Muhsin Ertuğrul ve arkadaşları Trabzon’a gelmişti. O yıllarda, Anadolu’da en görkemli tiyatro salonu Trabzon’da idi.
Muhsin Ertuğrul ve arkadaşları, ‘Kayseri Gülleri’ adlı oyunun son provasını yaptılar. Tiyatro salonunda da son hazırlıklar yapılmıştı. Ancak, Mustafa Kemal; Erzurum depremi nedeniyle tiyatro programını iptal ettirir. Gazi’nin bu kararına Latife Hanım tepki gösterir. İkili arasında küçük bir tartışma yaşanır!
Gazeteci Cemal Rıza Osmanpaşaoğlu, o günlerde genç bir gazeteciydi. Mustafa Kemal ile Latife Hanım arasında Tiyatroya gidip gitmeme konusunda tartışma yaşandığı yıllar önce ondan duymuştum, yıllar önce bu olayı anlatmıştı.
Ahmet Hamdi’de hatıralarında Mustafa Kemal ile Latife Hanım arasında Trabzon’da başlayan kavganın Erzincan’da şiddetlendiğini ve Latife Hanım’ın Erzincan’dan Ankara’ya döndüğünü belirtir.
Erzincan’a giderken de tartışırlar!
Mustafa Kemal, Hamidiye Kravüzörü ile Trabzon’dan Rize’ye ve Rize’den Giresun, Ordu’ya uğrayarak Samsun’a gelir. Samsun’dan da Latife Hanım ve beraberindekilerle birlikte Amasya, Tokat, Sivas ve Erzincan üzerinden Erzurum’a hareket eder.
Gazi’nin, uğradığı her il ve ilçede halk sokağa dökülür ve büyük sevgi gösterilerinde bulunur.
Ahmet Hamdi, Gazi ile Latife Hanım arasında Samsun-Erzurum seyahatinde yaşanan olayların da birebir şahididir. Yol boyunca Gazi Mustafa Kemal ile Latife Hanım arasında zaman zaman tartışma olmuş.
Gazi’yi dansa kaldırdı Latife hanım çıldırdı!
Mustafa Kemal ve kafile Erzincan’a gelir. Erzincanlılar da diğer il ve ilçelerde olduğu gibi Gazi'yi karşılamak için yollara dökülür. Gazi, yaya olarak halkın arasından geçerek Belediye binasına gelir. Sonra, valiliği, kolordu komutanlığını ve Halk Fırkasını ziyaret eder.
Erzincan’da o gece Gazi’nin onuruna yemek verildi.
Ahmet Hamdi yıllar sonra o geceyi anlatırken şu ayrıntıya dikkat çekmişti ‘Konuşmalar bitmişti. Yemeğe geçilmişti. Diğer yandan üç- beş kişilik müzik grubu ve bir solist, Gazi'nin sevdiği şarkıları seslendiriyor. Sonra, dans müziği çalmaya başladı. Ben giriş kapısının önünde idim. 30’lu yaşlarda bir kadın masasından kalktı ve Gazinin masasına geldi. Masada Latife Hanım da vardı. Gaziye, bir şeyler söyledi. Gazi, yerinden kalktı ve kadınla dans etmeye başladı!’
Gazi ile kadının dansının uzun sürmesi, Trabzon’da ve yolda Gazi ile tartışan Latife Hanımı iyice çileden çıkarmıştı. Latife hanım, kadını kıskanmıştı!
Öfkelenen Latife Hanım, masanın arkasındaki emir subayına, ‘Bana Ahmet Hamdi’yi çağırın’ diye seslendi. Ahmet Hamdi, salon kapısının önünde idi… Uzaktan olup biteni gözlüyordu!
Emir subayı, Ahmet Hamdi’nin yanına gitti, kulağına ‘Lafife Hanım seni çağırıyor’ dedi. Ahmet Hamdi, Latife Hanımın yanına geldi, ‘beni çağırmışsınız efendim’ dedi.
Latife Hanım; kızgındı, tepkiliydi ayağa kalktı ve ‘Ahmet Efendi beni, bu gece derhal Ankara’ya getir’ dedi. Masadakiler bir anda şok oldular. Ahmet Hamdi, Latife Hanıma bir şey diyemedi. Masadaki birileri araya girdi, Latife hanımı sakinleştirmeye çalıştılar. Latife hanım geri adım atmadı. Birkaç dakika sonra Latife Hanım masadan ayrıldı ve odasına gitti…
Salon buz gibi olmuştu! Yemek bir süre daha devam etti.
Ertesi gün ise Gazi Mustafa Kemal Erzurum’a, Latife Hanım da Ankara’ya döndü.