Kültür ve Turizm Bakanlığının geçtiğimiz günlerde Trabzon Valiliğine gönderdiği yazıda Sümela Manastırının üç yıl sürecek olan kaya düşmesi çalışmaları nedeniyle kapalı kalacağı belirtilmektedir.

Kaya düşmesi nedeniyle Sümela manastırını 3 yıl süreyle kapatmak soruna kalıcı çözüm getirmeyen, çağdaş turizm anlayışı ile uyuşmayan bir gerekçedir.

Çünkü Maçka- Meryemana yöresinde görülen kaya düşmesi olayı binlerce yıl süre gelen, bütünüyle önlenemeyen doğal bir olaydır.

Kaya-blok düşmesine bağlı tehlike ve riskler tıpkı deprem gibi tahmin edilebilir ve azaltılabilir; ancak bütünüyle ortadan kaldırılamaz.

Jeolojik ve topografik özellikleriyle Sümela manastırı ile büyük benzerlik gösteren Amerika’nın Yosemite Ulusal Parkındaki kaya düşmesi olayları jeologların ve diğer mühendislerin tüm çabalarına karşın önlenememiştir.

Ulusal parkta, 1857-2011 yılları arasında yaşanan 925 kaya düşmesi olayına bağlı 15 ölüm ve 85 yaralanma vakasına rağmen günümüzde ulusal parkın yıllık ziyaretçi sayısı 4 milyon kişidir.

Oysa İbadet turizmine açılan Sümela Manastırı çevresinde şimdiye dek bu tür hiçbir üzücü olay yaşanmamış veya bilinmemektedir.

Bu nedenle Trabzon’la bütünleşmiş, uluslararası kültür dünyasına mal olmuş Sümela Manastırının kapatma kararını Kültür ve Turizm Bakanlığının yeniden değerlendirilmesinin uygun olacağı kanısındayız.

Çünkü manastırın ziyaretçilere açılması kaya-blok düşmesi tehlike çalışmaları için bir engel değildir.

SÜMELA MANASTIRI VARLIĞINI KAYA DÜŞMESİNE BAĞLIDIR!

Bölgenin tektonik özelliğine bağlı olarak gelişen makas şeklindeki kırık takımları blok kayması ve düşmesi için zayıf zonlar oluşturmuştur.

Günlük ısı değişimi ve yağışlar bu tür zayıf zonların daha da büyümesine ve çoğunlukla sıcak aylarda blok düşmesine neden olur.

Sümela manastırı bu tür farklı zamanlarda düşen bloklardan arda kalan boşluklarda inşa edilmiş bir ibadet yeridir.

Bu nedenle blok düşmesi dün vardı, bu gün de var, yarında olacak. Bu bir doğal olaydır. Önlemek mümkün değildir. Ancak blok düşmesi tehlikesini ve riskini çalışmalarla azaltabiliriz.

KAYA DÜŞMESİ TEHLİKESİ VE RİSKİNİ NASIL AZALTABİLRİZ?

Bölgenin detay uydu verileri veya dijital ortamdaki ayrıntılı görüntüleri incelenerek kırık sistemlerini içeren haritalar yapılar. Bu haritalar üzerinde tıpkı deprem tehlikesi haritaları gibi 50 yıl içerisinde kayma olasılığı en az %10 olan yerler olasılıklarla belirlenir.

Bu tür haritalar yapıldıktan sonra kaya düşme tehlikesi en yüksek olan yerler sakıncalı alan olarak belirlenir ve o bölgeler için önlemler alınır.

Bu tür çalışmaların yapılabilmesi Sümela manastırını ziyaretçilere kapatmak anlamına gelmez.
 


Jeolojik ve topoğrafık özellikleriyle Maçka Meryemana ya büyük benzerlik gösteren Amerika Yosemite Ulusal Milli Parkında 27 Temmuz 2006 da bir kaya düşmesi olayı. Son 200 yıl içerisinde bölgede yaşanan 925 kaya düşmesine bağlı 15 ölüm, 85 yaralanma vakasına rağmen yıllık ziyaretçi sayısı 4 milyon kişidir.

Binlerce yıl süre gelen kaya düşmesi nedeniyle oluşan boşlukta inşa edilen Sümela manastırı ve çevresinde bu güne dek kaya düşmesine bağlı herhangi bir ölüm vakası bilinmemektedir.
Kaya düşmesi doğal bir olay olup bütünüyle önlenemez. Ancak bazı tahminlerle blok düşmesinin zararları azaltılabilir.  Bu nedenle Sümela manastırını 3 yıl ziyaretçilere kapatmanın bilimsel bir gerekçesi yoktur.