Mehmet Şal
Yapak zeka destekli eğitime geçişte ebeveyn olmak 3
Dünya ve ülke gündemi her zaman olduğu gibi sıcaklığını koruyor, gündem farklı farklı konulara sahne oluyor. Biz diyoruz ki; gündemlerler ne olursa olsun herşeyin düzelmesi de bozulması da eğitim sisteminin planlamasının durumuyla ilgilidir.
Birbirini bütünleyen eğitimle ilgili yazılarımızda daha önce yeni süreçte yöneticilerin hangi özelliklere evrilmesi gerektiğini nedenleriyle yazmıştık. Yine bu süreçte öğrencilerin değişimine dair tespitlerimizi yapmıştık. Sahada ve okul ortamındaki tespitlerimizi, ebeveynlerin çaresizlik içinde neler yaşadıklarını yazmıştık. ŞİMDİ ise ebeveynlere yönelik bazı çözüm önerilerimizi paylaşmak isterim.
SEVGİLİ EBEVEYNLER!
Ebevenler her dönem çoçuklar üzerinde belirleyici role sahip olmuştur. Şartlar gereği çocuklar üzerinde etkileri bazen az bazen çok etkili oluyor. İşte bu değişim ve dönüşüm sürecinde ebevenlerin çaresizlik, kaygı ve korkuları artmış, çözüm üretemez haldeler.
Bilindiği üzere Yapay Zekâ sistemleri ve Dijital ortamda; kural, kaide, hukuk, ahlak, etik unsurlar şimdilik yok. Yer alması da zor gibi. Çocuklar büyük tehlike altında. Öyleyse ebeveynler ne yapmalıdır?
Ebeveynler, çocuklarına teknoloji kullanımı konusunda rehberlik etmeli, güvenli ve sağlıklı bir dijital ortam oluşturmalarına yardımcı olmalıdır. Onun için önce ebeveynler bu odakları iyi anlamalı kavramalı ki, çözüme ortak olsunlar.
Ayrıca, yapay zekanın nasıl çalıştığını, veri gizliliği, güvenliği konularını yakalamaları, öğrenmeleri bilakis önemlidir. Bu sayede çocukların bilinçli ve sorumlu bir şekilde teknoloji ile etkileşimde bulunmalarını destekleyebilirler. Teknolojiyi doğru kullanmalarına yardımcı olabilirler. Sonra etik kurallar, ahlaki değerler, milli ve manevi kıymetleri önceleyen sorumluluk üstlenmelidir. Aksi takdirde bu küresel dönüşüm milletin ve ülkenin kaderini ters düz edebilir.
ŞİMDİ!!! Şartlarınız ne olursa olsun çocuğunuz için mutlaka bir şekilde zaman ayırıp ona yardımcı olmak amacıyla ne gerekiyorsa yapmak zorundasınız. Para, pul, iş, aş vs. her zaman elde edilebilir. Ama çocuğunuzun kaybolan yılları, alamadığı eğitimi bir daha geri gelmez.
ÇÖZÜM NE Mİ ?
Yapay zekâ destekli eğitimde velilerin çözüm adına yapabileceği bazı önemli adımlar şunlardır:
1. Çocuklarının kullandığı yapay zekâ araçları hakkında bilgi sahibi olun. Teknolojiye aşina olun. Çocukla daha etkili bir iletişim kurmanıza yardımcı olsun.
2. Çocuklarınızla düzenli olarak eğitim süreçleri hakkında konuşun. Yapay zekâ uygulamalarının nasıl çalıştığını ve ne tür faydalar sağladığını anlamalarına yardımcı olun. Yani doğru iletişim kurun.
3. Çocukların yapay zekâ araçları ile ilgili deneyimlerini dinleyin ve geri bildirimlerini paylaşmalarını teşvik edin. Bu, uygulamaların geliştirilmesine katkı sağlar.
4. Çocukla birlikte öğrenme hedefleri belirleyin ve yapay zekâ destekli eğitim araçlarını bu hedeflere ulaşmalarında nasıl kullanabileceklerini gösterin. Yani doğru gerçekçi hedefler belirleyin. O nedenle en önemli sorunlarının biri hedef belirleyememe. Olmayınca ne, ne için, nasıl yapacağını bilemiyorlar. Daima kafada belirsizlik oluyor.
5. Eğitim materyalleri, kitaplar veya online kaynaklar gibi ek öğrenim araçları sunarak çocukların ilgi alanlarını geliştirmelerine yardımcı olunabilir. Tabii ki bu fırsatlar kendilerine sunulmamışsa.
6. Çocuklara dijital okuryazarlık kazandırarak güvenli ve etkili bir şekilde teknoloji kullanmalarını sağlayın. Sürecin içinde dijital eğitim ve materyallerini doğru kullanmalarına yardımcı olabilirsiniz.
7. Teknoloji kullanımının dengeli olmasına dikkat edin. Ekran süresi ile fiziksel aktivite ve sosyal etkileşim arasındaki dengeyi gözetin. Bu dengeyi kuramazsanız bir tarafı kaybedersiniz.
8. Veliler, çocuklarına yapay zekanın etik ve sosyal boyutlarını da öğretmeli, eleştirel düşünmeyi teşvik etmelidir. Projeci, üreten, araştıran, sorgulayan, beceriler kazandırılan sosyal kişilik olmaları sağlanmalıdır.
9. Çocukların öğrenme süreçlerine uygun bir ortam oluşturun. Rahat ve dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak bir alan, odaklanmalarını kolaylaştırır. Eğitimlerini destekleyici farklı ortamlar kurun. Burada odaklanma ve dikkat dağınıklığı konusu çok önemlidir. Gerekirse böyle durumlarda ilgili birimlerden acil destek alınmalıdır.
10. Bu değişim ve dönüşüm sürecini bilen eğitimcilerle işbirliği içinde olmak, velilerin çocuklarının eğitim süreçlerini daha iyi anlamalarına ve destek olmalarına olanak tanır. Ben bilirim egosundan sıyrılmak gerekir. Ama şunuda unutmamak gerekir. Halihazırda konuştuğumuz konularda alanında yetkin insanlar henüz çok olmadı için iyi araştırıp destek alınabilir.
ÖNEMLİ!!!
Sistem, düzen, teknolojik değişim ve dönüşüm olsa da ihmal edilmemesi gereken şu duruma dikkat çekmek isterim: " Eğitimde teknolojik imkanları üst düzey kullanmanın yanında ayakta kalmak, var olmak istiyorsanız ısrarla ve inatla; milli, manevi, etik kurallar, insani değerler konusunda çocuklarımızı destekleme, bilinçlendirme, yetiştirme gayretinizi de asla bırakmadan sürdürmelisiniz.
Küresel unsurların arzuladığı; yarı insan, yarı robot ( CYBORG ) nesillere müsaade etmemelisiniz. Yapay zekâ, dijital eğitimle beraber insani vasıfların yaşatılması hem evlatlarımızın hem ailelerin hem de toplum sağlığının, kültürünün, dinamizminin ve varlığının devamı için olmazsa olmazdır. Yoksa sadece teknoloji üzerinden devam eden bir eğitim sistemi hakikaten ruhu alınmış, robotsu nesillerle karşı karşıya kalmamıza neden olabilir.
Sonuç olarak velilerin geliştireceği ve takınacağı bu tutumlar, çocukların yapay zekâ, dijital eğitimde en iyi şekilde faydalanmalarını sağlar. Çocuklarınızı her şeyden kıymetli gördüğünüze göre dünyayı, teknolojinin eğitimine etkisini, önerilerimizi hem inceleyin hem küresel değişimi takip ediniz. Yoksa çok kısa bir sürede çocuklarınızla olan bağlarınız çok zayıflayacak geleceklerine dair çıkarımlar yapmak sizler için çok zor olacaktır. Tekrar ifade etmek isterim ki bu konuları anlamak, bağ kurmak için önceki yazılarımızdaki düşüncelerimizi yeniden okumanızı tavsiye ederim.
Sonraki yazımızda YAPAY ZEKÂ ve DİJİTAL EĞİTİMDE ÖĞRETMENİN niteliklerinin neler olması gerektiğini yani yeni dönemdeki öğretmeni tasvir etmeye çalışacağız. Sevgi, saygı, muhabbetle, sağlıcakla kalın...