Fındık, Türkiye’nin tarım ürünleri arasında özel bir yere sahip. Hem iç tüketim hem de ihracat açısından büyük önem taşıyan fındık, Karadeniz Bölgesi'nin karakteristik ürünlerinden biri konumunda.
Türkiye, dünya fındık üretiminde lider konumunda bulunmakta ve bu stratejik tarım ürününden elde edilen gelir, ülke ekonomisine önemli katkılar sağlıyor. Bu yazıda, Türkiye’de yıllara göre fındık üretiminin seyrini, karşılaşılan zorlukları ve geleceğe yönelik beklentileri ele alacağız.
Türkiye’nin fındık üretimi, Osmanlı döneminden itibaren önemli bir tarımsal faaliyet olmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra, fındık üretimi hızla artmış ve özellikle 1950’li yıllardan itibaren modern tarım tekniklerinin uygulanmasıyla birlikte verimlilikte büyük artışlar gözlenmiştir.
1980'ler ve 1990'lar: Bu dönemde, fındık üretiminde belirgin bir artış yaşandı. 1980'li yıllarda yıllık üretim ortalama 400-500 bin ton civarındayken, 1990'lı yılların sonunda bu rakam 600-700 bin ton seviyelerine yükselmiştir. Ancak bu yıllarda üretim miktarları iklim koşullarına bağlı olarak dalgalanmalar da yaşadı.
2000'ler: 2000'li yıllar, fındık üretiminde teknolojik yeniliklerin ve tarımsal politikaların etkili olduğu bir dönem olmuştu. 2000 yılında Türkiye’nin fındık üretimi yaklaşık 600 bin ton iken, 2010 yılına gelindiğinde bu rakam 800 bin tona ulaşmıştır. Ancak, iklim değişiklikleri, don olayları ve çeşitli hastalıklar nedeniyle üretimde bazı yıllar düşüşler yaşandı.
2010'lar ve 2020'ler: Son on yılda, Türkiye'nin fındık üretimi büyük ölçüde dalgalanmalar gösterdi. 2014 yılında yaşanan don olayı, üretimi ciddi şekilde etkilemiş ve üretim miktarı 450 bin tona kadar düşmüştür. Ancak, 2016 yılında üretim tekrar toparlanmış ve 700 bin ton seviyelerine çıkmıştır. 2020 yılında ise üretim yaklaşık 800 bin ton olarak gerçekleşmiştir.
Ton bazında bakıldığında, yıllar ilerledikçe modern tarım ile birlikte çok daha büyük artış elde edilebilmeliydi. Alanın doğru kullanılması, bahçelerin yenilenmesi gibi faktörler, üretimi artırabilecek başlıca faktörler. Yine budama ve toprak analizlerine göre gübreleme programları da fındıkta kaliteyi ve alınan ürün miktarını etkileyen önemli faktörler. Dolayısıyla, fındık üreticisinin bilinçlendirilmesi adına daha fazla çalışma yapılması da gerekli. Her şey kendisini yenilediği gibi tarım da yenileniyor ve gelişiyor. Bu noktada üreticinin bilinçlendirilmesi olmazsa olmaz.
