Mehmet Şal
Geçmişten günümüze Rusya liderlerinden kesitler
Rus devlet kültürü Avrupa içerisinde sonradan şekillenmiş bir siyasi kültürdür.
Sonradan oluşan Rus devlet kültürü Avrupa'ya göre biraz daha farklılıklar gösterir.
Hiçbir dönem Avrupa siyaseti ile tam olarak bütünleşememiş, kendine has siyaset ve siyasetçileri ile tarih sahnesinde farklı bir kimlik oluşturmuştur.
Rus siyasetçi ve yöneticileri her zaman çevre devletlere göre daha farklı dil söyle eylem ve siyaset geliştirmiştir.
Hedefleriyle, yöntemleriyle, vizyonları ile farklı profil çizmişlerdir. Bazen de anlaşılır olmaktan çıkan uygulamalara imza atmışlardır.
Hem kendi halklarına hem de egemenliği altına aldıkları milletlere karşı uyguladıkları zulümler, kendilerini diğer devletlerin yöneticilerinden ayrı tutan zihniyetleri tarihe damga vurmuştur.
Rus siyasetçiler ve idareciler aşırı soğukkanlı, sabırlı, kararlı, geri adım atmayan, bazen diplomasının nezaketi dışına çıkan kaba, inatçı,acımasız, sınırları zorlayan davranışlar sergilemişlerdir.
Korkunç İvan'dan Stalin'e, Boris Yeltsin'den Putin'ine kadar belirtilen özellikleri taşıyan Rus siyasetçilerin izine Rus tarihinde oldukça fazla rastlanmıştır..
Bu bağlamda Rus lider ve idarecilerinden birkaç anektot paylaşmak isterim:
" Osmanlı padişahı II Beyazıt döneminde;
Moskova prensi İvan, Osmanlı Devleti ile ilişki kurmak istemiş bu amaçla bir elçi İstanbul'a göndermişti. Ancak elçinin protokole uymayan davranışları üzerine Rusların çok kaba ve kültürsüz olduklarına hükmedildi. Kırım hanına mektup yazan Osmanlı padişahı bu durumu, mektupla belirtip Rusların padişahla değil Kırım Kefe valisi ile temas kurmalarını istemiştir. "
Korkunç İvan;
Zalim uygulamaları ile korku salan, yaptığı zalimlikler nedeniyle de kendisine Korkunç İvan denilmişti.
Stalin;
Sovyetler Birliği'ni endüstriyel ve askeri bir süper güce dönüştürmek için acımasız totaliter politikalar uyguladığı sonucunda milyonlarca Sovyet vatandaşının hayatını kaybettiği tarih kayıt altına almıştır. Stalin döneminde; sayısızca insan çalışma kamplarında, zorunlu kolektivizasyonda, kıtlık ve yargısız infazlardan ötürü ölmüştür.
Boris Yeltsin'in;
Kameraların karşısına sarhoş çıkması, ilginç ve uygunsuz el kol hareketleri, lidere yakışmayan davranışlar sergilemesi kameralara sık sık yansımıştı. Kameralar karşısında toplantı görüntülerindeki uygunsuz hareketleri hafızalarda tazeliğini korumaktadır.
Putin'in;
Liderleri ağırlama biçimi, aşağılayıcı tavırları, oval masa görüşmeleri, diğer devlet liderlere üstten bakan, alaycı, hakir gören tutum davranış ve görüntüleri basın yayına sık sık konu olmuştur.
Putin'in yetiştiği devlet kültürü, istihbari geçmişi ve siyasi hayatı eski Rus devlet geleneğinin en etkin örneklerinden biridir.
Rus liderler ve yöneticiler; sakin, sessiz, soğuk kanlı, ketum, yeri geldiğinde kararlı, inatçı, beklenmedik anlardaki çıkışları, yeri geldiğinde yanlız kalmayı ama hedeften şaşmamayı esas alan kişilikleri tarihi belgelerde yerini almıştır.
Soğuk yapıları, insanlara mesafeli durmaları, kaba söz ve hareketlerde bulunmaları, medeni olmayan insan ve lider özellikleri görmeye devam edeceğiz. Onları anlamak ve onlarla bir arada olmak oldukça zordu, zor olmaya devam edecek gibi gözüküyor.
Elbette rakip devam liderleri ile siyaset ve işbirliği zordur ancak Rus siyaset ve devlet adamları ile daha da zordur. O nedenle çok dikkatli olmak günümüz ve gelecek adına önemlidir.
Kafkaslar'da, Karabağ' da, Suriye'de, Kazakistan'da vb. yaptıkları ortada. Dış politikada güven duymak değil, güçlü olmak belirleyicidir.