Prof. Dr. Murat Tuncer 2006 tarihli ‘Karadeniz Bölgesi Kanser ve Kanser Riski Faktörleri Araştırması’ adlı nükleer makalesinde Trabzon ilinde erkeklerde görülen kanser türlerinin başında akciğer kanserinin %27 oranı ile birinci sırada geldiğini vurgulamaktadır.
AKCİĞER KANSERİNDE RADON TEHLİKESİ!
Akciğer kanserinin ana nedenlerinden birinin sigara olduğunu biliyoruz.
Ya diğer bilmediğimiz faktörler?
Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı(EPA) 2016 yılını huzurlu geçirmek istiyorsak kesinlikle yaşadığımız evde ve çevremizde radon gazı testi yaptırmamızı önermektedir.
Çünkü EPA, görünmeyen, kokusuz hava kirletici radon gazının Amerika’da her yıl 21000 kişinin akciğer kanserinden ölmesine sebebiyet verdiğini vurgulayarak tüm dünya ülkelerini uyarmaktadır.
Radon gazı nereden geliyor?
Radon topraktaki uranyumdan kaynaklanan doğal radyoaktif gazdır.
Bu nedenle uranyumca zengin bölgeler aynı zamanda radon gazı tehditti altında olan bölgelerdir.
Uranyum zamanla bozularak radon gazına dönüşür ve yavaşça topraktan yaşadığımız evlere sızarak zamanla yüksek oranda birikir.
Yüksek oranda birikmiş kokusuz radon gazı akciğerler için en önemli kanser risk faktörüdür.
Bu nedenle radon gazı tehditti altındaki evler her mevsim ölçüm yapılarak test edilir.
Yüksek oranda radon tespit edilen evler boşaltılarak havalandırılır.
TRABZONDAKİ URANYUM KRİTİK DÜZEYDEDİR
2011 yılında KTÜ den Kurnaz, A. ve diğerleri Trabzon ilinin topraktaki radyoaktif element dağılımını gösteren bir seri haritayı bilimsel ortamda yayınlamışlardır (Radiological maps for Trabzon, Turkey).
Yukarıdaki tabloya göre toplam 222 örnekte uranyum(U) ortalama değeri 41, Toryumun(Th) ortalama değeri 35 Potasyumun(K) ortalama değeri 437, CS(yapay radyoaktivite, olasılıkla Çernobil radyoaktivitesinin ortalaması21) dir.
Trabzon civarında ölçülen bu radyoaktivite değerleri aşağıdaki tabloda Türkiye’nin değişik illerindeki radyoaktivite değerleri ile karşılaştırılmıştır.
Yukarıdaki analiz sonuçlarına göre Trabzon çevresindeki toprak örneklerinin uranyum değerlerinin ortalaması Türkiye ortalamasının çok az üzerinde olup en büyük değer Akçaabat da ölçülmüştür(62).
SONUÇ: Akciğer kanserinin en önemli nedenlerden biride radon gazıdır. Radon gazı radyoaktif bir gaz olup uranyumca zengin alanlarda kritik düzeye ulaşarak insan sağlığını tehdit eder.
Akçaabat çevresindeki toprakta uranyum değeri en üst düzeyde ölçüldüğünden buralarda sistematik radon gazı ölçümleri yapılmalıdır.
Elde edilen radyoaktif radon gazı ölçüm sonuçlarına göre Karadeniz bölgesinde erkeklerde en yaygın kanser türü olan akciğer kanserinin olasılı nedenin radon gazı olup olmadığı araştırılmalıdır.
