Aktif bir parçası olmaktan mutluluk duyduğum Doğal ve Tarihi Değerleri Koruma Derneğinin ana amacı; Bölgemizdeki Doğal ve Tarihi değerleri tanıma, tanıtma ve korunması için toplumsal farkındalık yaratmadır. Bu hedefler doğrultusunda gerçekleştirdiğimiz 18 OCAK 2014 tarihli GİRESUN KENTİ KÜLTÜR GEZİSİNE kentin tarihi Zeytinlik Mahallesinde yer alan “müze”den başladık. Kentsel Sit olan ve birçok tarihi yapısını kaybetmekle birlikte kimliğini korumayı başararak, koruma altına alınmış olan Zeytinlik Mahallesinin; sivil mimari, dini ve kamu yapılarını ve devamında Giresun Kalesi; Kalede yer alan Topal Osman'ın anıt mezarını ziyaret ettik.
İç kale ve sarnıçları, geçitleri, Roma İmparatorluğundan günümüze ulaşan surları ile dış kale ve Zeytinlik mahallesinin etkileyici tarihi atmosferinde geçmişe yolculuk ettik.
İmar yasa ve yönetmelikleri olmadığı dönemlerde Giresun’daki yapılaşmanın ne kadar inceliklerle dolu olduğunu, komşu hakkı gözettiğini, şehrin kimliğini ve değerini oluşturmaya nasıl katkı verdiğini, şehirleri yasa ve yönetmelikler değil insanların yaptığına Zeytinlik Mahallesinde bir daha tanıklık ettik.
M.Ö. 'den başlayan bu tanıklığın tadına bireysel gezilerde varılabilir mi?
Varılsa bile çok yüzeysel kalır. Bir şehir ancak farklı disiplinlerin ortaya çıkardığı bilgiyi özümsemiş, profesyonel rehber eşliğinde yapıldığında gerçekten bir yolculuğa dönüşüyor.
Boztepe’nin eteklerindeki dış kaleyi oluşturan devasa ve sanatsal dizilişe sahip blok taşların Roma Dönemine ait olduğunu anladığınızda önemli bir kale duvarı ile yüzleştiğiniz anlıyorsunuz. O zaman bu tarihsel objenin, restorasyon adı altında neden tahrip edildiğini, birde o muhteşem surların blok taşlarının çıkarıldığı taş ocağını betonarme evlerin istila ettiğini görmek tarihe ne kadar duyarsız ve ilgisiz olduğumuzu “varlık yönetimi (Asset Management Network's)” konusunda cehaletimizin tavan yaptığını hissediyor, içimiz çok acıyor.
Varlık ?
Varlık dediğimiz zaman somut ve soyut kültürel miras aklımıza gelmektedir ki, bazen çok önemli bir bina (Kale duvarı, Sur, Camii, Konak vb.) iken bazen de yöresel bir tat, yemek (kara lahana, mısır ekmeği, vs ), hatta bir efsane, hikaye, doğal bir özellik (mağara, vadi vs) varlık olarak nitelenebilir.
Turizmi konuşacak olursak öncelikle yerel rehberlik hizmetlerini konuşalım ve bilinçli bireysel bir gezgin değilsek, mutlaka yerel rehberlik hizmeti almanın gidilen yerin tanınmasında ne kadar önemli olduğuna değinelim.
Turgutreisin hemen karşısında Yunanistan’a ait Kos adasına yaptığımız günübirlik ziyarette, bayan bir rehber ana merkeze oturttuğu Hipokrat’ı koydu.
Bir ağacın altında tam üç saat Hipokrat’ın öğrencilerine verdiği dersleri anlattı. Yıkık bir duvarın önünde anlattığı Hipokratın hastanesi büyüledi.
Ziyaret ettiğimiz köyde domates reçelini, küçük obje ve diğer alışverişleri, sonunda bir lokantada yerel tatlar ile yemek organizasyonumuzu yine o sağladı.
Paris ya da Prag’da rehbersiz zor gezilir
Paris’i, Prag’ı da tek başınıza gezemezsiniz. Prag’da öğrenciler ücretsiz şehir turu yaptırıyorlar turistlere. Hepsi belli bir eğitimden geçtikleri, yerel yönetimce kendilerine verilen ve yakalarına taktıkları kokartlarından bellidir.
Turun sonunda bahşiş beklerler. Hepsi budur. (Prag’da hepimiz gönlümüzden geçeni verdik)
Yerel rehberimiz yok
Bu yıl Karadeniz Gemi turlarından Trabzon’a da uğrayan gemi sayısı kırkı bulmuştur. Her bir gemide 2 bin ve üzerinde yolcu olduğu saptanmıştır. Trabzon’a rehberler uçakla Antalya ya da İzmir- İstanbul’dan getirildiği bilinen bir bilgidir.
Bölgemizin ana eksiklerinin başına; varlıkların saptanması konusundaki çalışmaların yetersizliği, hem de var olan (saptanmış) varlıkları ziyaretçilere sunabilen yerel rehberlerin, hizmetlerinin yetersiz ve eksik oluşudur.
Rehber yoksa yereli turiste ve ya da ziyaretçiye detaylıca ve kalıcı bir şekilde tanıtma konusunda yetersiz kalınır.
Turizmde, verilen hizmetler arasında bölgenin, alanın tarih, doğa vb. ayrıntıları, trekking rotalarını bilen ve yeteri kadar deneyimi olan rehberlere ihtiyaç duyulduğu bilinen bir gerçektir.
Turizmden beklentiniz turiste sürdürülebilir olarak sunabilecekleriniz kadardır.
Yıldızlı otelden daha da önemlisi
Varlıkların bilinmesi, korunması ve sunulmasıdır.
Giresun gezisi ile bildiklerimiz şamar gibi bir daha yüzümüze çarptı.
Biz bu geziden çok şey öğrendik, eksiklikleri gördük ancak diğerleri gibi bu kenti yöneten ilgililerin konunun öneminin farkında olduğundan emin değiliz.
